Ołówki kojarzone są przede wszystkim z czasami szkolnymi, gdzie miały zastosowanie na każdym etapie edukacji. Ich zastosowanie jest jednak znacznie szersze, zwłaszcza w branży technicznej i artystycznej.
Nazwa ołówek pochodzi od ołowiu, który był stosowany do pisania już w czasach starożytnych. I choć w XVI wieku w Anglii znaleziono grafit, który wykorzystywany jest w dzisiejszych ołówkach, to jednak nazwa wywodząca się od pierwiastka pozostała w użyciu do dzisiaj. Współczesny, klasyczny ołówek zbudowany jest z obudowy wykonanej z drewna lub tworzywa sztucznego oraz cienkiego wkładu, który jest mieszanką grafitu oraz kaolinu.
Ołówki rozróżniane są ze względu na ich twardość, która zmienia się wraz ze wzrostem ilości grafitu w mieszance. Ołówki do szkicowania z grupy twardych i bardzo twardych oznaczone są symbolem H (hard) oraz cyframi od 1 do 9, gdzie 9 oznacza najtwardszy rodzaj. Ten typ ołówków stosowany jest w rysunku technicznym, gdzie bardzo ważna jest precyzja. Miękki ołówek oznaczony jest symbolem B (black) i ma on zastosowanie w rysunku artystycznym. Istnieje również pośrednia twardość, która jest oznaczona symbolami F i HB. Są one najpopularniejsze i najczęściej stosowane do pisania, szczególnie przez uczniów.
Oprócz klasycznych drewnianych wariantów znane są również ołówki automatyczne. Składają się one zazwyczaj z obudowy z tworzywa sztucznego oraz z osobno dokupowanych wkładów o różnej grubości. Ich średnia waha się od 0,2 do 5,6 mm. Niewątpliwą zaletą modeli automatycznych jest fakt, że nie trzeba ich temperować, co może być uciążliwe w przypadku klasycznych, drewnianych wariantów, zwłaszcza gdy intensywnie korzysta się z tego narzędzia. Prostota wymiany rysików i wkładów do ołówków, również działa mocno na korzyść ołówków automatycznych.
Sprawdź nasze ołówków i wybieraj spośród setek produktów.
Ołówki szkolne – najczęściej zadawane pytania
Miękkie ołówki oznaczone są literą B (ang. Black-czarny). Najbardziej miękkim jest 9B, zaś najbardziej twardym wśród miękkich jest ołówek oznaczony samą literą B. Miękkość każdego ołówka uzależniona jest od proporcji grafitu oraz kaolinu, czyli glinki porcelanowej. Im więcej we wkładzie grafitu i tym samym mniej kaolinu, z tym bardziej miękkim ołówkiem mamy do czynienia.
Miękkie ołówki są powszechnie używane w rysunku artystycznym. W odróżnieniu od ołówków twardych te miękkie pozwalają na uzyskanie grubszej, ciemniejszej oraz bardziej wyrazistej kreski. Dzięki nim możliwe jest także cieniowanie oraz uzyskanie na szkicu prawdziwej czerni. Jednocześnie miękkie ołówki nie do końca sprawdzą się podczas codziennego użytkowania w szkole czy biurze. Gruba kreska miękkich ołówków sprawia, że zapisane nimi znaki wyglądają mało estetycznie oraz mają tendencję do rozmazywania się. Dodatkowo miękkie ołówki wykorzystywane do pisania będą tępiły się dużo szybciej, niż miałoby to miejsce w sytuacji użycia np. ołówków HB.
Twardość każdego ołówka oznaczona jest na 20-stopniowej skali: 9H, 8H, 7H, 6H, 5H, 4H, 3H, 2H, H, F, HB, B, 2B, 3B, 4B, 5B, 6B, 7B, 8B, 9B. Ołówki twarde oznaczone są jako H (ang. Hard-twardy), zaś miękkie literą B (ang. Black-czarny). Oznaczenie HB zarezerowane zostało dla ołówków średnio twardych. Podobnie średnio twarde są ołówki F, które są nieznacznie bardziej miękkie od HB.
Ołówki HB to jedne z najbardziej popularnych ołówków, powszechnie wykorzystywane przez uczniów w szkołach. Dzięki cienkiej kresce oraz wygodnemu prowadzeniu rysika o średniej twardości doskonale nadają się do pisania oraz rysowania np. figur geometrycznych. Znaki kreślone ołówkiem HB łatwo można wycierać gumką, przez co znajdują one szerokie zastosowanie również w pracach biurowych.
Ołówki są chętnie wykorzystywane w rysunku artystycznym. Warto jednak pamiętać, że im bardziej miękkiego ołówka używamy, tym większą będzie miał on tendencję do rozmazywania się na papierze. Do sytuacji tej najczęściej dochodzi w momencie, kiedy kontynuowanie pracy wymusza oparcie dłoni na tej części kartki lub płótna, na której znajduje się już jakaś część rysunku. Operująca ołówkiem dłoń sukcesywnie może wówczas sukcesywnie rozcierać znajdujący się już na kartce rysunek i tym samym niweczyć efekty pracy. Rozwiązaniem tego problemu jest przykrycie części rysunku czystką kartką i tym samym osłonięcie go przed rozmazywaniem dłonią.
Rozmazywaniem ołówka na papierze zagrożone są także gotowe już prace. Użycie w nich miękkich rysików sprawia, że przechowywanie oraz transport rysunków wykonanych ołówkiem, niesie ze sobą duże zagrożenie rozmazania części pracy lub stopniowego wycierania grafitu, które przekładać się będzie na zacieranie szczegółów oraz zmianę intensywności kresek. Z tego względu warto pomyśleć o zabezpieczeniu gotowych prac za pomocą fiksatywy do ołówków. Jest to bezbarwny werniks, czyli związek powszechnie wykorzystywany w malarstwie, służący zabezpieczaniu gotowych prac powstałych przy użyciu wszystkich rodzajów farb, kredek, pasteli, węgli oraz pisaków. Fiksatywa do ołówków najczęściej dostępna jest w sprayu. Spryskanie nią rysunku tworzy na nim niewidoczną warstwę, która zabezpiecza go przed działaniem promieni słonecznych, przypadkowym roztarciem grafitu oraz innymi uszkodzeniami. Fiksatywa zabezpiecza niuanse pracy, intensywność jej barw oraz chroni przed żółknięciem. Przed spryskaniem pracy werniksem w sprayu warto dokładnie zapoznać się z instrukcją producenta, w której określone zostały zasady nakładania środka w sposób bezpieczny i trwały.
Osoby, które chciałyby domowym sposobem zabezpieczyć rysunek przed rozmazywaniem się ołówka, sięgnąć mogą po lakier do włosów w sprayu. Należy jednak pamiętać, że do stworzenia warstwy zabezpieczającej pracę, konieczne jest właściwe naniesienie na nią lakieru. Z tego względu, warto wykonać kilka prób na czystej kartce papieru i w ten sposób sprawdzić jaki sposób dozowania środka pozwoli osiągnąć najlepszy efekt.