Oleje silnikowe

Oleje samochodowe do silnika są oznaczane za pomocą odpowiednich klas lepkości według klasyfikacji SAE – Amerykańskiego Stowarzyszenia Inżynierów. Określa ona poziom lepkości oleju w warunkach zimowych oraz letnich. Można wyróżnić 6 klas zimowych – 25W, 20W, 15W, 10W, 5W oraz 0W. Im niższa wartość, tym olej dłużej zachowuje płynność, a tym samym swoje właściwości smarne w niskich temperaturach otoczenia. Wybór oleju o odpowiedniej klasie lepkości umożliwia szybki rozruch silnika podczas odpalania samochodu zimą, ponieważ smar będzie mógł bez trudu dotrzeć do wszystkich elementów silnika.

Występuje również 8 klas letnich – W60, W50, W40, W30, W20, W16, W12 i W8. W tym przypadku im większa liczba po literze W, tym olej dłużej zachowuje swoje właściwości w wysokich temperaturach otoczenia. Duża lepkość w dużej temperaturze umożliwi rzadsze uzupełnianie zbiornika w okresie letnim, ponieważ olej będzie wolniej się zużywał. Nowoczesne oleje silnikowe są przez producentów oznaczane jednocześnie za pomocą dwóch klas, a niektóre z nich są uniwersalne (np. 5W40) – czyli sprawdzą się dobrze zarówno zimą, jak i latem.

Najlepszymi parametrami jakościowymi cechują się syntetyczne oleje silnikowe, które powstają w procesie syntezy chemicznej pochodnych ropy naftowej. Spisują się dobrze zarówno w niskich, jak i wysokich temperaturach. Mogą być oznaczone pod względem lepkości jako 5W30, 5W40, 5W50 lub 0W30. Ich stosowanie zalecają niemalże wszyscy producenci nowych samochodów z silnikiem benzynowym oraz wysokoprężnym.

Niska lepkość olejów syntetycznych w okresie zimowym pozwala na szybki rozruch silnika nawet podczas dużych mrozów. Zarazem nie tracą lepkości w czasie upałów, dlatego w każdych warunkach dobrze chronią elementy silnika. Nie odkładają się w postaci nagaru, więc są łatwe do wychwycenia przez filtry. Zapewniają silnikowi odpowiednie chłodzenie, spowalniają zużywanie się jego części oraz pozwalają zaoszczędzić paliwo. Wymienia się je znacznie rzadziej niż inne rodzaje olejów.

Oleje syntetyczne nie mogą być bezpiecznie stosowane w wielu starszych modelach samochodów. Ich posiadaczom niektórzy producenci zalecają używanie tradycyjnego oleju mineralnego – rafinowanego z ropy naftowej. W sprzedaży są dostępne oleje mineralne 15W40 i 15W50, czyli cechują się dużą lepkością w warunkach letnich. Są to jednak smary, których nie należy stosować w nowych pojazdach, ponieważ skutkuje to powstaniem zanieczyszczeń w postaci nagaru. Olej mineralny używany zgodnie z zaleceniami producenta pozwala zapobiegać obciążaniu uszczelnień silnika. Wadą tego rodzaju produktów jest jednak ich niska wydajność i problemy z odpaleniem auta zimą.

Kompromis pomiędzy olejem syntetycznym a mineralnym stanowi olej półsyntetyczny 10W40 lub 10W60. Składa się on w 30% ze składników syntetycznych, a w 70% z mineralnych. Tego typu oleje sprawdzają się dobrze w starszych samochodach. W mniejszym stopniu obciążają uszczelnienia silnika niż oleje syntetyczne, a zarazem mają lepsze parametry niż oleje mineralne i są od nich wydajniejsze.

Olej silnikowy do Diesla powinien być stosowany zgodnie z zaleceniami producenta samochodu. Przy jego doborze należy kierować się klasyfikacją ACEA. Na opakowaniu olejów znajduje się oznaczenie w postaci cyfry C (w przypadku silników z filtrem cząsteczek stałych) lub B (dla silników Diesla bez takiego filtra).

Obok pierwszej cyfry jest umieszczona druga. Im dalsza w kolejności alfabetycznej, tym wskazuje na lepsze parametry oleju. Dla olejów klasy C można spotkać się z takimi oznaczeniami jak CA, CB, CC, CD, CE, CF, CF-4, CG-4, CH-4, CI-4, CJ-4 i CK-4.

Wybierając olej do samochodu z silnikiem wyposażonym w filtr cząsteczek stałych (FAP, DPF), należy dodatkowo zwrócić uwagę, aby produkt był oznaczony dopiskiem „Low SAPS”. Jest to istotne w celu wydłużenia żywotności tego typu silnika.

Olej silnikowy pełni wiele ważnych funkcji w samochodzie. Odpowiada m.in. za prawidłowe chłodzenie silnika, jego smarowanie, redukcję hałasu, uszczelnianie komory spalania czy odprowadzanie zanieczyszczeń. Źle dobrany olej będzie szybciej się zużywał, a także może doprowadzić do zatarcia silnika i jego uszkodzenia.