- Gdzie jest odcinek lędźwiowy kręgosłupa?
- Ból kręgosłupa lędźwiowego - przyczyny
- Niepokojące objawy przy bólu kręgosłupa lędźwiowego
- Diagnostyka bólu odcinka lędźwiowego
- Leczenie bólu kręgosłupa lędźwiowego
- Jak złagodzić ból kręgosłupa lędźwiowego?
Gdzie jest odcinek lędźwiowy kręgosłupa?
Odcinek lędźwiowy obejmuje 5 kręgów lędźwiowych, które podtrzymują dolną część pleców – tę, która znajduje się na wysokości jamy brzusznej (między klatką piersiową a miednicą). Ten odcinek kręgosłupa wykonuje naprawdę ciężką pracę. To właśnie on dźwiga górną połowę ciała przy pozycji siedzącej i stojącej, umożliwia schylanie i obracanie tułowia, amortyzuje wstrząsy przy chodzeniu i bieganiu, zapewnia ruchomość miednicy, chroni nerwy unerwiające dolną połowę ciała itd. Dlatego kręgi lędźwiowe należą do najbardziej masywnych kości kręgosłupa, a jego lekkie wygięcie do przodu – tzw. lordoza fizjologiczna – poprawia ruchomość kręgów i amortyzację obciążeń. Pomimo to lędźwiowa część pleców często narażona jest na choroby, przeciążenia i urazy, które mogą powodować ból. Również ból z narządów, które znajdują się w jamie brzusznej, może promieniować do pleców i powodować dolegliwości.
Ból kręgosłupa lędźwiowego - przyczyny
Przyczyny bólu w dolnej części pleców mogą być różne. Ból może być spowodowany zmianami w samym kręgosłupie, uciskiem na rdzeń kręgowy i korzenie wychodzących z niego nerwów, urazami otaczających go mięśni, powięzi i tkanki łącznej, a nawet promieniowaniem bólu z innych narządów, np. nerek, jelit lub kobiecych narządów rozrodczych.
Oto niektóre przyczyny bólu lędźwiowego odcinka pleców:
- choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa,
- urazy kręgosłupa, np. uszkodzenie, pęknięcie lub przemieszczenie kręgów (kręgozmyk),
- skrzywienia kręgosłupa (np. pogłębiona lordoza lędźwiowa),
- dyskopatie, czyli schorzenia chrzęstnych krążków międzykręgowych (tzw. dysków, na przykład przepuklina jądra miażdżystego),
- ucisk rdzenia kręgowego lub nerwów, spowodowany np. przemieszczeniem dysku lub zwyrodnieniem kręgów (co może spowodować objawy lumbago, rwy kulszowej, rwy udowej lub tzw. bólu korzonków),
- zwężenie kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym,
- uraz lub przeciążenie mięśni grzbietu, np. wskutek nieprawidłowego dźwignięcia dużego ciężaru,
- stany zapalne w obszarze pleców,
- długotrwałe przeciążenia mięśni pleców, spowodowane np. pracą w pozycji siedzącej, dźwiganiem ciężkich przedmiotów lub częstym schylaniem się,
- nowotwór, który nacieka kręgi i powoduje ucisk nerwów lub rdzenia kręgowego,
- niektóre nowotwory zlokalizowane w jamie brzusznej,
- choroby nerek, np. kamica nerkowa,
- u kobiet: endometrioza, choroby przydatków lub bolesne miesiączki, podczas których ból promieniuje do pleców,
- niektóre choroby trzustki lub jelit, podczas których ból również może promieniować do pleców.
Lista możliwych przyczyn bólu kręgosłupa lędźwiowego może być dłuższa. Dlatego po diagnozę zawsze należy udać się do lekarza. Specjalista będzie wiedział, o co dokładnie zapytać i jakie badania zlecić, aby wyjaśnić przyczynę bólu.
Niepokojące objawy przy bólu kręgosłupa lędźwiowego
W niektórych przypadkach bólowi lędźwi towarzyszą inne objawy, które mogą pomóc w identyfikacji konkretnej przyczyny bólu. Istnieją też objawy alarmujące, które powinny skłonić do natychmiastowego szukania pomocy medycznej.
Kiedy bólowi towarzyszą te objawy, niezwłocznie udaj się do lekarza lub na SOR:
- ból pojawił się nagle, np. wskutek urazu, upadku lub uderzenia, szczególnie kiedy nie mija lub nasila się,
- ból jest bardzo silny i utrudnia funkcjonowanie,
- ból promieniuje do kończyny dolnej i towarzyszą mu zaburzenia czucia (mrowienie, drętwienie, brak czucia), osłabienie mięśni, niedowład całej nogi lub stopy,
- pojawiły się problemy z poruszaniem stopami lub całymi nogami, potykasz się lub tracisz zdolność chodzenia,
- masz zaburzenia czucia w obrębie krocza lub miednicy, rozluźnienie zwieraczy, kłopoty z utrzymaniem moczu lub kału,
- bólowi towarzyszy gorączka, zawroty głowy, osłabienie, wymioty itd.
Jeśli ból ma charakter przewlekły, zadbaj o to, by być pod stałą opieką lekarza. Zapytaj go, na co zwracać uwagę i kiedy szukać pomocy. Mogą to być np. momenty zaostrzenia bólu i towarzyszące im objawy, takie jak:
- gorączka, dreszcze, nudności lub wymioty,
- niewyjaśnione chudnięcie,
- ból nasilający się w nocy lub podczas spoczynku (np. na leżąco),
- zaburzenia czucia i funkcjonowania mięśni miednicy i kończyn dolnych.
Diagnostyka bólu odcinka lędźwiowego
Zależnie od zgłaszanych objawów towarzyszących bólowi, historii urazów czy kontuzji i innych okoliczności, lekarz zdecyduje, jakie dalsze kroki należy podjąć, aby dokładnie ustalić przyczynę bólu i rozpocząć leczenie.
Ważne znaczenie diagnostyczne mają okoliczności towarzyszące bólowi, na przykład:
- czy powstał niedawno, czy jest przewlekły,
- czy powstał samoistnie, czy wskutek urazu, upadku lub kontuzji,
- czy nasila się podczas wysiłku i ruchu, czy podczas odpoczynku,
- jakie pozycje przynoszą ulgę, a jakie nasilają ból,
- czy ból ma tendencję do ustępowania z czasem, czy nasilania się,
- czy ustaje i powraca w określonych warunkach itd.
Badania przy bólu kręgosłupa lędźwiowego mogą obejmować:
- badanie w gabinecie lekarza – badanie czucia, odruchów nerwowych, zakresu ruchomości kończyn dolnych,
- ewentualne badania krwi (np. aby wykryć obecność stanu zapalnego),
- badania obrazowe, czyli RTG (prześwietlenie), tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego.
W razie podejrzenia bólu promieniującego od nerek lub innych narządów lekarz zleci badania, które potwierdzą lub wykluczą potencjalne schorzenia w tych miejscach.
Leczenie bólu kręgosłupa lędźwiowego
Kiedy lekarz ustali przyczynę bólu, będzie mógł przepisać odpowiednie leczenie. Nie ma jednego, uniwersalnego sposobu postępowania – inne leczenie jest konieczne w razie pęknięcia kręgów, inne przy przewlekłym zwyrodnieniu kręgosłupa, przepuklinie jądra miażdżystego lub „wypadnięciu” dysku, a jeszcze inne przy bolesnym naciągnięciu mięśni grzbietu. Zależnie od przyczyny leczenie może obejmować:
- operację chirurgiczną,
- leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (stosowane doustnie, w zastrzykach lub maściach czy żelach na skórę),
- różne formy rehabilitacji – fizjoterapię i fizykoterapię,
- zastosowanie ortopedycznych wyrobów medycznych.
W zdecydowanej większości przypadków podstawę leczenia stanowi farmakologiczne łagodzenie bólu i stanu zapalnego oraz odpowiednia rehabilitacja i dostosowana do indywidualnych możliwości aktywność fizyczna.
39,00 zł
cena regularna 
Jak złagodzić ból kręgosłupa lędźwiowego?
Co pomaga na ból lędźwi? To zależy od przyczyny powodującej ból. Jeśli przyczyną bólu jest np. zwyrodnienie kręgów, dyskopatie czy rwa kulszowa, to ulgę mogą przynieść odpowiednio dobrane ćwiczenia rehabilitacyjne, wygodny materac i fotel do pracy lub wypoczynku. Ćwiczenia na kręgosłup lędźwiowy powinny być indywidualnie dobrane przez lekarza lub fizjoterapeutę. Dlaczego to takie ważne? Każdy pacjent jest inny, urazy pojawiają się w różnych miejscach, każdy ma także indywidualne cechy anatomiczne lub schorzenia towarzyszące, na które powinien zwrócić uwagę. Specjalista powie ci, na co musisz uważać, jakich ruchów unikać, a jakie ćwiczenia możesz wykonywać bez obawy. Warto zapytać także o inne rzeczy, które mogą pomóc w odciążeniu kręgosłupa lędźwiowego. Może to być odpowiednio twardy materac do łóżka, wyprofilowany fotel, wygodne obuwie na amortyzowanych podeszwach lub specjalistyczny wyrób medyczny, taki jak pas lędźwiowy lub gorset ortopedyczny (orteza). Pasów i gorsetów nie należy dobierać bez konsultacji z lekarzem lub fizjoterapeutą, ponieważ ich skuteczność zależy od rodzaju schorzenia, a w niektórych przypadkach mogą być przeciwwskazane. Ważne jest także dbanie o zachowanie właściwej postawy ciała i unikanie sytuacji, które mogą pogarszać ból lub sprzyjać urazom pleców. Szczególną uwagę należy zwracać na właściwe podnoszenie przedmiotów i unikać dźwigania nadmiernych ciężarów.
Więcej poradników znajdziesz na Empik Pasje w dziale Zdrowie.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Bibliografia
- Lek. med. Karolina Stępień, „Czym jest zespół bólowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa i jakie są jego przyczyny?”, artykuł w serwisie Medycyna Praktyczna dla pacjenta. Link: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/228111,czym-jest-zespol-bolowy-odcinka-ledzwiowego-kregoslupa-i-jakie-sa-jego-przyczyny (dostęp 26.02024),
- Lek. med. Wojciech Pietraszko, „Bóle kręgosłupa lędźwiowego (pot. lumbago): przyczyny, objawy, ćwiczenia i leczenie”, Link: https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/151271,bole-kregoslupa-ledzwiowego-lumbago-przyczyny-objawy-cwiczenia-i-leczenie (dostęp 26.01.2024).
Komentarze (0)