Żeby wyjaśnić specyfikę zabawek Montessori, musimy poznać choć kilka podstaw z metody stworzonej przez Marię Montessori. Była ona prekursorką pedagogiki ukierunkowanej na indywidualne tempo rozwoju dziecka. Dzięki temu stworzyła metodę edukacyjną wykorzystywaną i rozwijaną do dziś.
Maria Montessori przede wszystkim zwróciła uwagę na konieczność obserwacji dziecka i podążania za jego indywidualnym rozwojem, możliwościami i zainteresowaniami. Jednocześnie wyodrębniła i uporządkowała fazy wrażliwe, które umożliwiają dość precyzyjne zaplanowanie zakresu i tematów edukacji dostosowane do wieku dziecka.
Jak wybrać zabawki Montessori?
Żeby dobrze wybrać zabawki edukacyjne do tej metody, trzeba choć w zarysie poznać fazy wrażliwe. Faza wrażliwa, to moment, w którym dziecko jest szczególnie wyczulone na dane zagadnienie, interesuje się nim, szuka sposobu by danym tematem się zajmować i go poznawać. Warto by rodzic wykorzystał to naturalne zaciekawienie podsuwając materiały i pomoce oraz umożliwiając zajęcia, które zaspokoją ciekawość malucha.
I tak w skrócie. Od urodzenia do roku ważny jest ruch. Od roku do 6 lat dziecko jest szczególnie wyczulone na język (mowa, czytanie). 2 – 4 lata to porządek, 3 – 6 pisanie, a 2 – 6 muzyka, poznawanie przez zmysły, matematyka, relacje przestrzenne. Fazy wrażliwe nakładają się na siebie, przeplatają, czasem występują nieco wcześniej lub później. Mając o nich podstawową wiedzę i obserwując dziecko, łatwo zauważymy w jakich obszarach najlepiej w danym momencie wspierać rozwój malucha. No to pozostaje nam już tylko wybrać odpowiednie pomoce czyli… zabawki.
Pomoce Montessori – na czym polegają?
Jeszcze 10 lat temu mogliśmy spotkać się głównie z określeniem pomoce Montessori, ponieważ dzieci korzystały z nich najczęściej w gabinetach terapeutów i reedukatorów. W dodatku kupowało się je w nielicznych sklepach lub zamawiało u rękodzielników przez co były naprawdę drogie. Na szczęście wraz z popularyzacją metody Montessori pomoce te zaczęły być bardziej dostępne, występować w tańszych wersjach i w większości zyskały miano zabawek.
Zabawki Montessori są przede wszystkim proste w formie i kolorze, by nie doprowadzić do przebodźcowania dziecka. Najczęściej wykonane są ze szlachetnych materiałów. Nie ma w nich też nagromadzenia zbyt wielu funkcji czy dodatkowych atrakcji rozpraszających uwagę. Ich prostota pobudza dzieci do większej kreatywności już od pierwszych miesięcy życia. Bardzo często rodzice widzący pierwszy raz zabawki Montessori uznają je za „nudne”. Nic bardziej mylnego – doświadczenia tysięcy edukatorów i rodziców potwierdzają, że właśnie te skromne formy najskuteczniej pobudzają dziecięcą ciekawość.
Jakie jeszcze powinny być zabawki w metodzie Montessori? Dopasowane do wieku i możliwości dziecka (np. wielkością) oraz dostępne. Dostępne, czyli znajdujące się w zasięgu dłoni malucha. Maria Montessori podkreślała, że dziecko powinno mieć możliwość samodzielnego wybierania i korzystania z zabawek. Stąd w pokojach dzieci wychowywanych w zgodzie z metodą pedagożki, regały są niskie i sięgają 100 – 140 cm wysokości.
Przeglądamy najciekawsze zabawki Montessori
Zabawki Montessori można dobierać do wieku dziecka, fazy wrażliwej czy rodzaju edukacji, jaką mają wspierać. Dwa pierwsze sposoby są oczywiste, więc skoncentrujmy się na trzecim. Najważniejsze jest to, żebyśmy podsuwali dziecku zabawki stymulujące rozwój w różnych obszarach. Co to znaczy? Nie kupujmy piątej pomocy językowej, jeśli na dziecięcym regale nie ma jeszcze żadnej zabawki matematycznej, przyrodniczej czy praktycznej.
I tak na przykład jeśli chcemy zadbać o edukacje praktyczną możemy sięgnąć po pomoce, które ułatwiają opanowanie codziennych, podstawowych czynności jak samoobsługa czy porządkowanie przestrzeni. Mogą to być zestawy do sprzątania czy szczotka ogrodowa do zamiatania tarasu bądź chodnika. Zwróćcie uwagę, że są to produkty rzeczywiście umożliwiające wykonywanie danego zadania. Albo na przykład zabawki pozwalające na ćwiczenie czynności samoobsługowych – wiązanie buta lub zapinanie ubrań.
Do zabaw przyrodniczych mamy chyba najatrakcyjniejszy wybór zabawek z metody Montessori. Cudowne i uwielbiane przez dzieci od 3 do nawet kilkunastu lat są wszelkiego rodzaju figurki oddające naturalny wygląd zwierząt i roślin. Na szczególnie polecenie zasługują zestawy tematyczne Safari. Ważnym elementem edukacji przyrodniczej od początku powinno być też ciało człowieka.
Z kolei po zabawki językowe (np. Drewniany alfabet) i matematyczne ( np. Bryły geometryczne) najchętniej sięgają rodzice. Prawdopodobnie dlatego, bo chcą jak najbardziej ułatwić swoim pociechom start w przedszkolu i szkole.
Zabawek wspierających rozwój dziecka zgodnie z założeniami Montessori jest naprawdę dużo. Poza tymi, które przejrzeliśmy w artykule znajdziecie też pomoce muzyczne, plastyczne, sensoryczne a nawet gotowe zestawy np. Kamyki kreatywne czy specjalnie przygotowane pomoce. Tak naprawdę wystarczy znać założenia pedagogiczne Marii Monressori i można samemu idealnie dopasować odpowiednie zabawki, po które dziecko sięgnie z przyjemnością i korzyścią.
Więcej podobnych artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Pasje Dziecka.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (0)