Domowe sposoby na przeziębienie – co warto wiedzieć o domowych kuracjach?

Przeziębienie to bardzo powszechna dolegliwość, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym. Większość przeziębień to infekcje wirusowe o łagodnym przebiegu, które mijają samoistnie po kilku dniach. W wielu przypadkach można pomóc sobie domowymi metodami, aby skrócić przebieg choroby i złagodzić dolegliwości. Do takich sposobów należą herbatki ziołowe i naturalne „lekarstwa” domowe, aromaterapia, kompresy i dbanie o właściwe warunki w pomieszczeniach – temperaturę i wilgotność powietrza. Pamiętajmy jednak, że domowe metody nie zastąpią leczenia, kiedy jest ono konieczne. W przypadku gorączki (szczególnie u dziecka, osoby starszej lub o osłabionej odporności) lub pogarszającego się stanu zdrowia, należy koniecznie zasięgnąć porady lekarza!

Autorka: Dr n. farm. Maria Kasprzak

Uwaga! Ten artykuł ma charakter wyłącznie edukacyjny, nie służy samoleczeniu i nie może zastąpić indywidualnej konsultacji lekarskiej.

Przeziębienie – sezonowe infekcje wirusowe

Od jesieni do wczesnej wiosny, w naszej strefie klimatycznej, występuje tzw. sezon przeziębień i grypy. Oznacza to wzmożoną częstość zachorowań na wirusowe (rzadziej również bakteryjne) zakażenia układu oddechowego. Najczęstszymi objawami przeziębienia są: katar, zatkany nos, kaszel, chrypka, ból głowy, stan podgorączkowy lub lekka gorączka.

Polecamy inne podobne artykuły dotyczące zdrowia:

Większość przypadków przeziębienia to zachorowania łagodne, wymagające przede wszystkim odpoczynku, pozostania w domu, łagodzenia objawów i odpowiedniego dbania o siebie. Jeśli jednak infekcja przebiega ciężej, temperatura ciała przekracza 38°C, objawy nie ustępują lub się nasilają, należy udać się do lekarza. W każdym przypadku trzeba zasięgnąć porady lekarskiej, kiedy choroba dotyczy dziecka, osoby starszej lub osłabionej innymi chorobami. Być może konieczne będzie zastosowanie leków na receptę lub innego postępowania specjalistycznego, aby uniknąć rozwoju powikłań.

Domowe sposoby na przeziębienie – podstawowe zasady

Zanim przejdziemy do omówienia bardziej szczegółowych metod radzenia sobie z przeziębieniem, przypomnimy te najbardziej podstawowe. W gruncie rzeczy to proste zasady, o których większość z nas wie, a jednak niewiele osób bierze je poważnie. Są to: odpoczynek, odpowiednie warunki w domu, właściwe odżywianie i nawadnianie organizmu.

Odpoczynek. W czasie przeziębienia organizm walczy z wirusami. Układ odpornościowy ciężko pracuje, dlatego warto przez kilka dni unikać dodatkowego wysiłku, aby nie zabierać ciału energii potrzebnej na zwalczenie infekcji. Na czas choroby należy pozostać w domu. Można dłużej niż zwykle poleżeć w łóżku, a ciężkie prace domowe przełożyć na później.
Ciepło i odpowiednia wilgotność powietrza. Dbałość o komfort termiczny jest bardzo ważna. Zarówno wychłodzenie, jak i przegrzanie to dodatkowy stres dla organizmu, który opóźnia powrót do zdrowia. Z kolei suche powietrze w pomieszczeniu podrażnia błony śluzowe gardła i jamy nosowej, nasilając ból, kaszel i katar. Jeśli w twoim mieszkaniu jest zbyt sucho, rozwieś na kaloryferze mokre ręczniki, postaw obok łóżka miskę z gorącą wodą lub zastosuj nawilżacz powietrza.

Odpowiednie odżywienie i nawodnienie. Aby dostarczyć ciału energii do walki z chorobą, należy jeść pożywne, lekkostrawne posiłki, bogate w białko i witaminy, szczególnie wit. C i D. Bardzo ważne jest też nawodnienie, ponieważ podwyższona temperatura sprawia, że organizm szybko traci wodę i elektrolity. Idealne w czasie przeziębienia będą więc zupy bogate w te składniki – bulion mięsny i warzywny, czysty barszczyk, zupa-krem z warzyw czy zupy mleczne. Do picia tradycyjnie poleca się ciepłe herbatki ziołowe, np. napar z kwiatu lipy, malin, czystka lub czarnego bzu, a także napoje z dodatkiem miodu, soku z malin, dzikiej róży, cytryny i imbiru.

Domowe sposoby na katar i zatkany nos

Jednym z najbardziej dokuczliwych objawów przeziębienia jest katar i zatkany nos. I choć niewiele można zrobić, aby katar ustąpił szybciej, to można złagodzić jego przebieg dzięki prostym domowym sposobom. Należą do nich: płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej, inhalacje parowe i aromaterapia olejkami eterycznymi lub ziołami.

Płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej. Ten zabieg pozwala oczyścić nos z zalegającej wydzieliny i nawilżyć błonę śluzową. Do płukania nosa można kupić gotowe zestawy dostępne w aptekach i drogeriach. W takim zestawie jest specjalna butelka i saszetki z solą do przygotowania roztworu. Można także przygotować taką płukankę w domu, rozpuszczając ok. 4,5 g (płaską łyżeczkę) soli kuchennej w 0,5 l przegotowanej wody.

Inhalacje parowe. Aby nawilżyć błonę śluzową nosa i ułatwić oddychanie, można zastosować prostą, kilkuminutową inhalację, ostrożnie pochylając się nad miską z gorącą, parującą wodą. Do wody można wrzucić garść aromatycznych ziół – tymianku, oregano, szałwii, goździków lub mięty. Zamiast nich można dodać kilka kropli olejków eterycznych, które działają odkażająco i ułatwiają oddychanie – olejku eukaliptusowego, sosnowego, kamforowego, tymiankowego, miętowego, olejku z oregano, olejku z drzewa herbacianego czy goździków. Olejki eteryczne są bardzo skoncentrowane i mają o wiele mocniejszy zapach niż suszone zioła, dlatego wystarczy naprawdę niewielka ilość.

Aromaterapia. Olejki eteryczne można stosować także do aromatyzacji powietrza w sypialni lub jako składniki preparatów łagodzących katar. Gotowe produkty tego typu są dostępne w handlu – np. Amol, Aromatol, Aromactiv, Vicks VapoPads czy maści Vicks Vaporub, ale można używać także czystych olejków eterycznych w kominkach zapachowych czy specjalnych dyfuzorach. Aby lepiej oddychać w nocy, można też na róg poduszki nanieść kilka kropli olejku eukaliptusowego, kamforowego czy sosnowego o odświeżającym zapachu.

Domowe sposoby na kaszel, ból gardła i chrypkę

Innym dokuczliwym objawem przeziębienia jest chore gardło – kaszel, chrypka, ból i podrażnienie. Aby złagodzić dolegliwości ze strony gardła, można stosować domowe płukanki, syropy i zabiegi nawilżające gardło.

Płukanie gardła jest bardzo popularnym zabiegiem stosowanym przy przeziębieniu. W aptekach i drogeriach dostępne są gotowe preparaty do rozpuszczenia w wodzie, np. Gargarin czy Salviasept. Można jednak płukać gardło naparem z szałwii, tymianku, rumianku czy oregano, które działają bakteriobójczo, łagodząco i przeciwzapalnie. Starym sposobem jest też płukanie gardła roztworem soli kuchennej lub sody oczyszczonej, jednak smak tych roztworów nie jest tak przyjemny jak smak naparów ziołowych.
Domowe syropy na gardło. Syropy to stężone roztwory cukru lub miodu, zawierające dodatek substancji aktywnych. Do domowych syropów na kaszel i ból gardła należą np.: syrop z młodych pędów sosny lub zielonych szyszek sosnowych, syrop z cebuli lub syrop z imbiru. Domowe przetwory z sosny robi się wiosną. Młode pędy sosny zbiera się na początku maja, a zielone szyszki – w maju i czerwcu. Płucze się je, kroi na kawałki i zasypuje cukrem na kilka dni, a następnie pasteryzuje, aby przechować syrop do zimy. Gotowy syrop sosnowy można kupić w wielu aptekach i sklepach zielarskich. Cebula i świeży imbir są dostępne w sklepach przez cały rok. Cebulę kroi się w talarki lub kostkę i zasypuje cukrem, najlepiej w zamkniętym naczyniu, ze względu na mocny zapach. Imbir należy obrać, zetrzeć na tarce lub drobno pokroić i także zasypać cukrem. Imbir lub cebula w cukrze, w temperaturze pokojowej, „puszczają sok” i po kilku dniach dają smaczny syrop, który łagodzi kaszel, działa przeciwbakteryjnie i kojąco na gardło.

Zabiegi nawilżające gardło. Podczas przeziębienia błona śluzowa gardła jest podrażniona i przesuszona. Aby przynieść sobie ulgę, można zastosować zabiegi nawilżające śluzówkę. W aptekach i drogeriach dostępne są pastylki do ssania z prawoślazem lub porostem islandzkim, które powlekają gardło i łagodzą podrażnienie. Podobnie działają pastylki z tymiankiem i podbiałem, lub miodem i cytryną. Można też płukać jamę ustną olejem przez kilkanaście minut, ponieważ tłusty olej powleka i „smaruje” gardło. Aby to zrobić, należy wziąć do ust łyżkę oleju jadalnego i przez kilka minut trzymać w ustach, płukać, a następnie wypluć. Najlepiej wybrać olej, którego smak nam odpowiada – oliwę z oliwek, olej słonecznikowy, rzepakowy, lniany lub inny, według preferencji. Tradycyjnym sposobem na smarowanie gardła jest też gorące mleko z miodem i masłem. Niektórzy dodają do niego świeży, gnieciony czosnek, który działa odkażająco, jednak nie wszystkim odpowiada smak tej mieszanki.

Więcej artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Zdrowie.

Zdjęcie okładkowe: Shutterstock