Jak smakują polskie Święta?
Polskie święta kojarzą się z 12 potrawami, karpiem w galarecie, śledziem pod pierzynką, barszczem czerwonym, pierogami, piernikami w lukrze, piernikowymi domkami i choinkami. Jednak nie każdy lubi pierogi z kapustą i grzybami (bo woli te ze szpinakiem) czy karpia. Spędzając Święta w małym gronie można pozwolić sobie na luksus przygotowania tylko tego, co naprawdę będą chcieli zjeść członkowie najbliższej rodziny. W przeciwnym razie, smak znienawidzonego karpia czy śledzi w oleju, miłośnikom filozofii zero waste będzie się odbijał przynajmniej do Nowego Roku.
Zanim zaczniemy przygotowania warto więc szczerze zapytać członków swojej małej rodziny bez czego nie wyobrażają sobie Świąt. Jeśli bardzo zależy nam na zachowaniu tradycji 12 potraw to pieczywo, kompot, czy każdy rodzaj deseru możemy policzyć jako oddzielne danie. Mała Wigilia to też okazja do przygotowania czegoś spektakularnego, czego nie moglibyśmy przygotować dla szerszego grona gości - może bliny z prawdziwym kawiorem czy grzanki z foie-gras? Święta to nie tylko Wigilia i chociaż tradycyjnie w poranek 25 grudnia zwykle kończy się jakiegoś smutnego śledzika czy sałatkę jarzynową, to warto na te dwa dni Świąt zaplanować menu z daniami, które uwielbiamy. Nawet jeśli mamy jeść pizzę (ale najlepszą i domową), steki czy pad-thai. Skoro mamy spędzać święta w wąskim gronie to spróbujmy przeżyć je tak, żeby każdemu było dobrze, miło i radośnie.
Jak zaplanować zakupy?
Robienie zakupów w Wigilię może nam zepsuć radość ze Świąt. W końcu kupowanie wszystkiego na ostatnią chwilę i stanie w kolejkach do wejścia do sklepu nie jest niczym przyjemnym. Dlatego warto zaplanować zakupy ciut wcześniej. Niektóre potrawy też można zrobić na zapas, żeby w Święta móc naprawdę odpocząć. Dla przykładu, pierogi i uszka mogą spokojnie poczekać w zamrażarce, a świąteczne ciasteczka w puszce. Planując zakupy pamiętajmy też, że przygotowujemy tym razem porcje dla zaledwie kilku osób i nie biczujmy się, jeśli zamiast przygotowywania śledzi od początku kupimy gotowe śledzie w porcji „na raz” (zadbajmy tylko, żeby miały niebieski znak MSC gwarantujący zrównoważone połowy).
Jeśli nie mamy ochoty gotować, to znajdźmy w okolicy restaurację i zamówmy dania świąteczne z dowozem - będziemy mogli odpocząć i tym samym zrobić coś dobrego dla innych.
Jedzenie podczas świąt jest z pewnością ważne, ale najważniejsze są dobre emocje, równowaga i radość - święta bez kłótni naprawdę się odbędą i będą wspaniałe.
Chcesz ułatwić sobie przygotowania do Świąt? Sprawdź nasze inne poradniki:
- Świąteczny rozkład jazdy, czyli kalendarz kulinarnych przygotowań
- Świąteczne ryby – jak je przygotować
- Potrawy z bajek, które zrobią furorę przy świątecznym stole
Jak policzyć porcje?
Dorosła osoba w Wigilię zje około 500-700 g jedzenia. Brzmi złowieszczo? Sam barszczyk z uszkami to min. 300 g. Oczywiście, możemy objeść się, zjeść potrójną porcję wszystkiego i poczuć, że nie mamy już miejsca na nic. Możemy też po prostu racjonalnie zaplanować zakupy i potrawy tak, by się nacieszyć ulubionymi smakami, ale nie cierpieć z przejedzenia.
Jeżeli chcemy przygotować wigilijną kolację i Święta w duchu zero waste, to zastanówmy się, jak możemy wykorzystać zasoby. Jeśli uwielbiamy pierogi z kiszoną kapustą i grzybami, a potrzebujemy tego farszu zaledwie szklankę to może pozostałą kapustę z grzybami „przeróbmy” na pyszny bigos albo zróbmy w Święta wspaniałe kanapki z pastrami (z kapustą kiszoną, domowymi brioszkami i peklowaną wołowiną).
Jeśli przygotowujemy barszczyk na zakwasie, to buraki z barszczu wykorzystajmy do świątecznej sałatki (buraki pokrójmy w kostkę i wymieszajmy z 1 szklanką ugotowanego pęczaku, natką pietruszki, orzechami włoskimi, 1/2 szklanki sera feta lub koziej rolady i garścią liści szpinaku). Z nadwyżki pierniczków (nie wiem czy ktoś cierpi na nadwyżkę ciastek, ale może ktoś nie przepada za słodyczami) możemy zrobić spód do szarlotki (250 g ciastek miksujemy z 100 g rozpuszczonego masła).
Przygotowując mak do makowca, zostawmy go nieco do małej porcji kutii. Popatrzmy na swoje ulubione potrawy, zastanówmy się nad tym, jak się je przygotowuje i spróbujmy zoptymalizować ten proces. Ja nie wyobrażam sobie Świąt Bożego Narodzenia bez śledzia pod pierzynką, pierogów z kapustą i grzybami, barszczyku, kompotu z suszu, kutii i pierniczków. Rybę po grecku, kilka rodzajów śledzi, karpia mogę odpuścić. Serniczek również.
Jak zadbać o atmosferę?
Wigilia w kilka osób może być dla niektórych trudnym przeżyciem - szczególnie, jeśli zawsze ten wieczór spędzali w dużym rodzinnym gronie. Małe święta nie oznaczają, że mają być byle jakie.
Nie musimy kupować choinki, ale może pokuśmy się o stroik z naturalnych iglaków. W Skandynawii niektóry zamiast choinki wieszają gałązki świerkowe, które dekorują światełkami i bombkami. Stół przykryty białym obrusem, świece, serwetki, ładna zastawa pozwolą nam poczuć wyjątkowość tych dni - nawet, jeśli będziemy chcieli usiąść do stołu w pidżamie z reniferami.
Jak przygotować ciasto na pierogi w niewielkiej ilości?
Jedną z rzeczy, które kojarzą się ze świątecznym menu są pierogi. Ciasto na pierogi w każdym domu jest inne. Jedni mąkę pszenną zalewają wrzątkiem i wtedy wyrabiają ciasto, inni do ciasta dodają jajko, jeszcze inni odrobinę rozpuszczonego masła lub oleju.
Ja ciasto przygotowuję z mąki pierogowej, do której dodaję szczyptę soli i wlewam ciepłą wodę. Zwykle na 1/2 kg mąki daję 1 szklankę ciepłej wody. Wyrabiam ciasto, aż będzie elastyczne i łatwo odchodzi od ręki. Jeśli tak się nie dzieje, dodaję trochę mąki i wyrabiam dalej. Najlepiej idzie mi wyrabianie mikserem planetarnym z hakiem. Gotowe ciasto wałkuję na blacie delikatnie oprószonym mąką i nadziewam farszem. Pierogi w cieście bez jajka świetnie się mrożą - dno szuflady zamrażarki trzeba wyłożyć papierem do pieczenia i położyć pierogi tak, by na siebie nie zachodziły; po kilku godzinach zamrożone pierogi przekładamy do woreczka strunowego i przechowujemy w zamrażarce.
Z nadmiaru ciasta pierogowego robię łazanki, które świetnie pasują do resztki farszu kapustnego, i podaję z dużą ilością masła. Pierogi ruskie i pierogi ze szpinakiem nie kojarzą mi się ze świętami, ale jeśli miałyby być świąteczne to do pierogów ze szpinakiem oprócz cebulki i czosnku dodałabym odrobinę tartego parmezanu, a pierogi ruskie zrobiłabym z wędzonym twarogiem, który idealnie pasuje do barszczyku.
Jak zrobić świąteczne pierniki?
Pierniczki i ich dekorowanie to najlepsza rozrywka przed Świętami - ciasteczka to też dobre prezenty i można je przesłać kurierem. Jak zabezpieczyć ciastka przed wysyłką? Najlepiej układać je warstwami tak, by na siebie nie nachodziły, przykryć ręcznikiem papierowym, folią bąbelkową i na to kłaść kolejną warstwę. Najlepiej też je przesyłać w kartonowym pudełku lub metalowym pudełku włożonym w karton. Ważne, żeby ciastka nie przemieszczały się w opakowaniach.
Najprostszy przepis na świąteczne pierniczki:
Składniki:
- Mąka (300 g)
- biały cukier (60 g)
- brązowy cukier (40g)
- proszek do pieczenia
- sól
- przyprawa do piernika
- 2 jajka
- płynny miód
300 g mąki mieszamy z 60 g białego cukru, 40 g brązowego cukru, 1 łyżeczką proszku do pieczenia, szczyptą soli, 1 łyżką przyprawy do piernika. 2 jajka ubijamy z 4 łyżkami płynnego miodu.
Dodajemy do tego składniki sypkie i zagniatamy ciasto do połączenia składników.
Ciasto wkładamy do lodówki na 10 minut. Potem cienko je wałkujemy (na 2-3 mm) i wykrawamy ulubione kształty.
Pieczemy około 12 minut w temperaturze 180 stopni.
Gotowe studzimy i dekorujemy.
Jak zrobić domek do piernika?
Jeśli ktoś ma ochotę zrobić domek do piernika to może skorzystać z powyższego przepisu na ciasto, ale wywałkować je na 5 mm. Ciasto najlepiej wyciąć z szablonu, który możemy znaleźć w internecie. Pieczemy do zazłocenia i studzimy. Tradycyjnie domek sklejamy lukrem królewskimi, ale jest to dość trudne i frustrujące. Dlatego proponuję inny sposób. Domek z piernika jest ozdobą, która stoi przez całe święta i zbiera kurz. Słowem: nikt go nigdy nie je. Żeby uniknąć niepotrzebnych nerwów i zapewnić domkowi stabilną konstrukcję warto go skleić niezawodnym klejem na gorąco. Potem można go dowolnie ozdobić lukrem, pisakami lukrowymi, posypkami, a nawet brokatem.
Jak przygotować kutię? Przepis
Składniki:
- Mielony mak (250 g)
- Mleko
- Cukier puder (3 łyżki)
- Miód (3 łyżki)
- Bakalie
- Pęczak/ziarna pszenicy
Kutia to wigilijny deser ze wschodnich rubieży. Składa się z maku słodzonego miodem, bakalii i gotowanej pszenicy lub pęczaku.
Najłatwiej kupić mielony mak (250 g) i sparzyć go mlekiem zgodnie z instrukcją na opakowaniu (oszczędzi to nam mielenia i zmywania).
Mak słodzimy cukrem pudrem i miodem według uznania - ja daję 3 łyżki cukru pudru i 3 łyżki miodu na 1/4 kg maku.
Do maku dorzucamy tyle rodzynek, żurawiny, posiekanych suszonych moreli, orzechów włoskich, laskowych, migdałów ile chcemy. Ja lubię kutię „na bogato” i do 250 g maku dodaję 250 g bakalii, ale znam takich, którzy wolą sam mak z miodem i ziarnami.
Do kutii dodajemy 250 g pęczaku lub ziarna pszenicy (do kupienia on-line lub w sklepach z ekologiczną żywnością), które trzeba ugotować przed dodaniem.
Kutię warto przygotować wieczór przed Wigilią, żeby nabrała jednolitego smaku.
Sam mak z bakaliami jest świetną bazą do makowców. Można też wykorzystać go do przygotowania rożków francuskich - blat ciasta francuskiego kroimy w kwadraty, na środek każdego kładziemy mak z bakaliami, składamy na pół tworząc trójkąt i pieczemy w 220 stopniach do zazłocenia.
Zdjęcie okładkowe oraz zdjęcie w treści: Shutterstock.
Niezależnie czy Wigilię i Święta Bożego Narodzenia spędzimy w dużym rodzinnym gronie czy w towarzystwie domowników, warto zadbać o siebie, o innych, o dobrą atmosferę i smaki, które lubimy. Święta mogą być wyjątkowe niezależnie od warunków współistniejących. Szukasz więcej bożonarodzeniowych inspiracji? Sprawdź nasze Prezentowniki w Magazynie Empik Pasje!
Komentarze (0)