Nominowanych do Odkryć Empiku wskazuje jury. Co roku zapraszamy do niego artystów, dziennikarzy oraz przedstawicieli danej dziedziny z Empiku. Poniżej nominacje i uzasadnienia jury.
Odkrycia Empiku – nominacje w kategorii Literatura
Nominowali: Marcin Meller, Witold Szabłowski, Dominika Słowik, Joanna Marczuk, Marcin Maćkiewicz.
Łukasz Barys, „Kości, które nosisz w kieszeni"
„Kości, które nosisz w kieszeni” to powieściowy debiut Łukasza Barysa, choć młody twórca został już doceniony za swoją poezję – w 2020 roku wydał książkę poetycką „Wysokie słońce”, którą uhonorowano nagrodą na festiwalu „Złoty Środek Poezji”. Barys jest również autorem opowiadań publikowanych w czasopiśmie „Wizje” oraz laureatem kilku konkursów poetyckich m.in. Międzynarodowego Konkursu im. Siegfreda Lenza.
Debiutancka powieść Barysa to z jednej strony świeże i mądre spojrzenie na kwestie nierówności społecznych, a z drugiej przejmująca historia o dojrzewaniu. Ula, nastoletnia bohaterka powieści, musi zmagać się z codziennością. A w tle obserwujemy małe miasteczko – przytłaczające, dojmująco smutne, a jednocześnie bliskie nam wszystkim.
„Nominacja dla Łukasza Barysa za czucie języka, wrażliwość i zaskakującą dojrzałość u 24-letniego debiutanta. Empatyczny opis "patologii" bez uciekania się do emocjonalnych chwytów” – Marcin Meller, dziennikarz.
Sprawdź też naszą recenzję na Empik Pasje w ramach cyklu Wybór Krytyków.
Maciej Jakubowiak „Ostatni ludzie”
W twórczości Macieja Jakubowiaka dziennikarstwo i literatura naturalnie łączą się ze sobą. Redaktor magazynu „Dwutygodnik.com” od lat zajmuje się krytyką literacką – jest absolwentem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i doktorem literaturoznawstwa. Jego eseje i artykuły mogliśmy czytać m.in. w „Polityce” czy „Tygodniku Powszechnym”. Jest także autorem książki „Nieuchronny plagiat”, w której przyglądał się nowoczesnej literaturze i jej związkom z prawem autorskim.
W „Ostatnich ludziach” Jakubowiak wziął na warsztat temat końca świata i tego, jak postrzegamy go w kulturze. Pokazuje najpopularniejsze tropy występujące w książkach, filmach czy grach wideo, wyciąga na światło dzienne cywilizacyjne lęki i fobie i przygląda im się z bliska. Efekt? Jedna z najciekawszych publikacji zeszłego roku, imponująca pod względem włożonej pracy badawczej, a jednocześnie szalenie wciągająca.
„Esej nie mógł się ukazać w lepszym „gorszym” roku. W narracji o wizjach „katastrofy” i „końca świata” Jakubowiak skutecznie przeplata historię prywatną z uniwersalną opowieścią o współczesnym kryzysie. Krążąc po różnorodnych tekstach kultury, daje nam prawdziwe kompendium „opisanego końca”, pozwalając skutecznie przepracować lęk czasu kryzysu” – Dominika Słowik, pisarka, autorka m.in. książek „Zimowita” i „Samosiejki” oraz laureatka Odkryć Empiku 2019.
Dorota Kotas, „Cukry”
Dorota Kotas – młoda pisarka, której debiutancka powieść „Pustostan” została uhonorowana Nagrodą Literacką Gdynia oraz Nagrodą Conrada. Studiowała socjologię i antropologię społeczną w ISNS oraz polonistykę i animację kultury w Instytucie Kultury Polskiej UW. W twórczości Kotas imponuje przenikliwość, wrażliwość i zaangażowanie w ważne społecznie tematy – m.in. życia kobiet w spektrum autyzmu czy sytuacji osób LGBT+. Autorka jest członkinią rady Fundacji Dziewczyny w Spektrum.
W „Cukrach” Kotas pochyla się nad kwestią własnej queerowości i nieneuronormatywności. Mówi o swoim życiu z (późno zdiagnozowanym) Zespołem Aspergera: spojrzeniu na rzeczywistość, komunikacji i odnajdywaniu się w społeczeństwie. „Cukry” są autentyczne i rozliczeniowe, a także uwrażliwiają czytelnika i dają zupełnie nowe spojrzenie na masę istotnych tematów.
„Opowieść o tym, jak to jest być i jak to jest czuć, kiedy jest się 27-letnią „nieneuronormatywną lesbijką”. Książka o różnicach w postrzeganiu świata przez osoby z Aspergerem, o ignorowaniu lub podważaniu tego, kim jesteśmy. Pokazuje, jak różni jesteśmy i inaczej odbieramy świat. I choć wydajemy się sobie z grubsza tacy sami, to pierwsze oceny bywają niesamowicie niesprawiedliwe” – Joanna Marczuk, Empik.
Mateusz Pakuła „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję”
Mateusz Pakuła od lat pozostawał przede wszystkim związany ze światem polskiego teatru. Jest dramaturgiem i dramatopisarzem, którego sztuki były wystawiane zarówno w rodzimych, jak i europejskich teatrach. Został laureatem i finalistą wielu branżowych konkursów m.in. Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej i Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. W przeciągu ostatnich dziesięciu lat wydał cztery zbiory dramatów teatralnych.
Pierwsza powieść autora to chwytający za serce zapis bólu bliskich w związku ze śmiercią ojca. Jednocześnie Pakuła porusza temat eutanazji i potrzeby dyskusji nad nią – rysuje przed czytelnikiem zatrważający obraz upokarzania chorego i bezcelowego przedłużania jego cierpienia. „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” to tytuł bezkompromisowo szczery i pełen emocji – od gniewu i poczucia niesprawiedliwości, aż po osobisty smutek czy czułość w relacjach rodzinnych.
„Choć to kolejna w ostatnich latach opowieść o umieraniu rodzica, Pakuła znalazł drogę by zrobić to inaczej. Wpisał prywatny dramat w szerszy kontekst publiczny. Pokazał jak wolność osobista jest ograniczona przez religie i społeczne normy. To zbudowany na miłości i oddaniu dla bliskiej osoby, ale też pełen wściekłości na system, głos w dyskusji o prawie do eutanazji" - Marcin Maćkiewicz, Empik
Przeczytaj też recenzję Pauliny Małochleb na Empik Pasje w ramach cyklu Wybór Krytyków.
Aleksandra Zbroja, „Mireczek”
Aleksandra Zbroja – absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu i stypendystka „Taiwan Enrichment Scholarship”. Od lat związana z „Wysokimi Obcasami” oraz „Dużym Formatem”. W 2019 roku wraz z Agnieszką Pajączkowską napisała reportaż „A co wyście myślały?” – serię wywiadów z kobietami żyjącymi na mazowieckich wsiach. „Mireczek” to wyjątkowa pozycja w bogatej twórczości autorki – Aleksandra Zbroja tym razem zwróciła swoje reporterskie oko na samą siebie i stworzyła introspektywną opowieść o relacjach z ojcem-alkoholikiem.
Autorka kreśli przejmujący obraz dzieciństwa przesiąkniętego alkoholem, a do tego w niezwykle otwarty i naturalny sposób opowiada o intymnych uczuciach i doświadczeniach. Przy tym udaje jej się uniknąć schematyczności i tropów znanych z innych polskich powieści poruszających temat alkoholizmu. Mocna, odważna lektura.
„Poruszająca, głęboka, bardzo dojrzała i miejscami przewrotna opowieść o dorastaniu z ojcem alkoholikiem. Nominacja dla Aleksandry Zbroi za znalezienie nowego stylu i obudzenie nowych emocji w, zdawałoby się, wyeksploatowanym już dość mocno temacie. I za bardzo odważne wzięcie się za bary z własną biografią” - Witold Szabłowski, dziennikarz i reporter.
Odkrycia Empiku – nominacje w kategorii muzyka
Nominowali: Mela Koteluk, Hania Rani, Marcin Wojciechowski, Anna Maria Żurek, Dominik Sadowski
Luna „Caught In The Night”
Luna debiutowała w 2018 roku, biorąc udział w projekcie „My Name is New” organizowanym przez wytwórnię Kayax. Efektem współpracy było wydanie utworu pod tytułem „Na wzgórzach niepokoju”, czyli pięknej, lirycznej ballady skomponowanej przez Marcina Nierubca.
W listopadzie ubiegłego roku w ręce słuchaczy Luny trafiła EP-ka „Caught in the Night”. Minialbum jest wypełniony po brzegi onirycznymi i sensualnymi melodiami. Jest tu też trochę elektronicznie i trochę alternatywnie, momentami nawet tanecznie. Decyzję jury o nominacji wokalistki do nagrody w kategorii Odkrycia Empiku 2021 uzasadniła Anna Maria Żurek, współtwórczyni platformy Going.:
„Polska Aurora? Może jeszcze nie, ale Luna jest na dobrej drodze. Kocha naturę, poezję oraz twórczość Nicka Cave'a i Björk. Swoją twórczość określa mianem kosmicznego popu. Jej nienaganny warsztat wokalny, dobrze przemyślany koncept i topowy aranż utworów, tworzą pakiet, któremu ciężko się oprzeć”.
Ochman „Ochman”
Imponujący rodowód muzyczny, zwycięstwo w 11. edycji programu „The Voice of Poland” oraz Nagroda Publiczności podczas konkursowej części koncertu „Premiery” na 58. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Do tych osiągnięć Krystiana Ochmana należy doliczyć także album „Ochman”, który miał swoją premierę pod koniec zeszłego roku. Ten materiał to intrygujące spotkanie muzyki poważnej i bardzo współczesnego popu. Ochman nie tylko prezentuje imponujące umiejętności wokalne, skalę głosu, ale także pokazuje swoją charyzmę i wrażliwość. Producentem krążka jest @atutowy, czyli Adam Wiśniewski – współtwórca wielu świetnych rapowych kawałków. Szef działu Muzyka Empiku, Dominik Sadowski tak uzasadnił nominację:
„Debiutancka płyta Krystiana Ochmana to jedna z ciekawszych pozycji w kategorii pop w tym roku. Wokalista posiadający interesujące muzyczne korzenie zaproponował jako główny punkt programu mariaż swojego klasycznie szkolonego głosu z syntetycznymi brzmieniami (producent @atutowy to drugi bohater tego albumu). I to zagrało.”
Oxford Drama „What's The Deal With Time?”
Wrocławski duet, czyli Małgorzata Dryjańska i Marcin Mrówka swój pierwszy album wydali w 2015 roku. Materiał z „In Awe” jeszcze w tym samym roku mogli zaprezentować widowni Open’er Festival. Teraz ich fani zasłuchują się w kompozycjach z „What's the Deal with Time”. To elektropopowe brzmienia, które utrzymane są w klimacie retro. Opowieść snuta przez podmiot liryczny zwykle stanowi zapis przemyśleń na temat przemijania, korzystania z danego nam czasu – jest więc refleksyjnie. Dlaczego Oxford Drama zwróciła uwagę naszego jury? Odpowiedzi na to pytanie udziela pianistka i laureatka nagrody Odkrycia Empiku 2019, Hania Rani:
„Zespół dał się poznać świetnymi albumami, ale to w tym roku udało się wydać najbardziej dojrzałe dzieło. Duet Marcina Mrówki i Gosi Dryjeńskiej sięga po ambitne i jakościowe rozwiązania, kreując swoją karierę muzyczną w sposób bezkompromisowy i mądry, a jednocześnie otwarty na zmieniającą się rzeczywistość.”
Patrick the Pan „Miło Wszystko”
Piotr Madej, czyli Patrick the Pan jest wokalistą, producentem, kompozytorem i autorem tekstów. Gra na pianinie oraz gitarze. Ma na swoim koncie udział w najważniejszych polskich festiwalach muzyki– z Open’erem, Off Festiwalem i Męskim Graniem na czele. Współpracował do tej pory z Dawidem Podsiadłą, Ralphem Kaminskim czy Kaśką Sochacką. „Miło Wszystko” to jego czwarte wydawnictwo. Na album składają się kompozycje ciepłe, proste i bardzo refleksyjne. Portretują one wrażliwość artysty i umiejętności obserwacyjne. Codzienność odśpiewana przez „Patelnię zwaną Patrykiem” wydaje się mniej szara i nudna. Dziennikarz muzyczny, Marcin Wojciechowski wymienia wszystkie powody, dla których artysta otrzymał nominację do nagrody Odkrycia Empiku 2021:
„Za przemyślany, własny styl, samodzielność, ciekawość i indywidualizm. Za talent i cierpliwość, żeby pokazać szerszemu gronu odbiorców swoją muzykę i wreszcie za pracowitość i konsekwencję w tworzeniu na wielu poziomach muzyki zgodnej z własnymi pomysłami.”
Szczyl „Polska Floryda”
Polski hip-hop ma się od kilku lat doskonale. Jednym z powodów tego stanu rzeczy jest obecność na scenie takich wykonawców, jak Szczyl. Tymoteusz Rożynek to gdyński raper, który swoje pierwsze kroki stawiał bardzo niedawno, bo w 2020 roku i za sprawą naprawdę intrygujących singli oraz featuringów. W zeszłym roku wydał swój debiutancki krążek „Polska Floryda”, na którym można posłuchać kawałków nawiązujących estetycznie do tzw. „nowej szkoły rapu”, ale nie tylko. Szczyl nie stroni od klasycznych sposobów nawijania rymów, a muzycznie nie zamyka się wyłącznie na rytmiczne beaty i sample. O tej nominacji nieco więcej powiedziała wokalistka Mela Koteluk:
„Szczyl debiutuje mocnym albumem, wymykając się trendom i gatunkowym konwencjom. Dostajemy kołyszący się hip-hop z ciekawymi bitami i treściwą, błyskotliwą warstwą liryczną, która ma swój ciężar i krąży wokół zadziwiająco dojrzałych motywów. Obdarzony kapitalną barwą głosu Szczyl daje się poznać jako indywidualista, który ma coś do powiedzenia i jest w tym autentyczny.”
Odkrycia Empiku – nominacje w kategorii film
Nominowali: Maja Ostaszewska, Karolina Korwin Piotrowska, Magnus von Horn, Izabela Szymańska, Agnieszka Stępień
Konrad Aksinowicz „Powrót do tamtych dni”
W debiucie Konrada Aksinowicza wiele jest odważnych elementów. Temat – życie w cieniu ojca-alkoholika, o którym wydawałoby się powiedziano już tak wiele. Casting – rolę ojca powierzył Maciejowi Stuhrowi. Czy otoczenie – lata 90., często dziś wykorzystywane w popkulturze. Jednak reżyserowi udało się nadać opowieści niepowtarzalny charakter. I dać Maciejowi Stuhrowi pole do stworzenia jednaj z najciekawszych ról w aktorskiej karierze. A tak nominację uzasadniła Agnieszka Stępień z Empiku:
„Za umiejętność opowiadania jednocześnie o nostalgii i traumie. Reżyser i równocześnie scenarzysta zabiera widza w z jednej strony sentymentalną podróż do lat 90, dresów szelestów i wypożyczalni kaset video. A z drugiej strony opowiada o traumatycznym, pełnym lęku i wstydu dzieciństwie u boku ojca alkoholika”.
Łukasz Grzegorzek „Moje wspaniałe życie”
Widzowie mogą znać jego spojrzenie na kino z kameralnego filmu „Camper” czy „Córka trenera”. W „Moim wspaniałym życiu” Łukasz Grzegorzek połączył elementy komediowe (bryluje w nich Adam Woronowicz, ale cała obsada ma swoje wspaniałe momenty), z elementami dojmująco wzruszającymi.
„Kobieta, która dochodzi do skraju załamania – w takim momencie poznajemy Jo (Agata Buzek). Mieszka w Nysie, jest nauczycielką, córką, matką, a nawet babcią. I kochanką. To, co zachwyca w tym filmie, to niezależność, jaką Jo nosi w sobie. Na przekór wszystkiemu ” – pisała Izabela Szymańska.
Mateusz Rakowicz „Najmro. Kocha, kradnie, szanuje”
Okradał Pewexy, kradł polonezy i nawet złapany 29 razy uciekł milicji – taka jest legenda Zdzisława Najmrodzkiego. Luźno inspirowany tą historią film Mateusza Rakowicza przenosi nas w przełom lat 80. i 90., gdzie w brawurowy sposób pokazuje swoją fantazję o Najmro. Ze świetnym Dawidem Ogrodnikiem w roli tytułowej. A nominację dla tego filmu tak uzasadniła dziennikarka Karolina Korwin Piotrowska.
„Za fenomenalną zabawę konwencją komiksu, cytatami ze światowego kina i sięganie do czasów PRL pozbawione naftaliny i kombatanctwa. Czysta, niepohamowana zabawa, doskonałej jakości kino popularne i rozrywkowe, jakiego w Polsce jeszcze nikt nie robił".
Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt „Wszystkie nasze strachy”
Przy wszystkich podziałach, które trawią nasze społeczeństwo, pomysł, żeby artysta-gej mieszkał na wsi, wydaje się niemożliwy do wykonania. I pewnie gdyby ktoś postanowił zrobić taki film wyłącznie z wyobraźni – zarzucalibyśmy mu, że jest to nieprawdopodobne.
Łukasz Ronduda i Łukasz Gutt swój film oparli na prawdziwej historii Daniela Rycharskiego. Chłopaka ze wsi, który nie chce z niej uciekać, nie chce się od niej odcinać. Chce tam mieszkać, chodzić do kościoła, na protesty rolników, na ogniska, żyć tym, czym żyją wszyscy. I są momenty, kiedy jest tam przyjmowany. Ale akceptacji pełnej nie ma. Widać to w krytycznych momentach, chwilach przełomowych, kiedy codzienność wsi staje pod znakiem zapytania.
„Film o niesamowitej sile społecznego przekazu, jednocześnie bez publicystyki. Autorskie, artystyczne kino. Z własnym językiem, niespiesznym rytmem opowieści. Zderzenie problemu homofobii z religijnością niezwykle aktualne w naszym kraju. Świetne aktorstwo i sztuka Daniela Rycharskiego pięknie wyeksponowana" – uzasadniania swoją nominację aktorka Maja Ostaszewska.
Aleksandra Terpińska „Inni ludzie"
Reżyserka i autorka scenariusza podjęła się bardzo trudnego zadania – filmowego zinterpretowania powieści Doroty Masłowskiej. Powieści rapowanej jak hip-hopowa piosenka. Mogłoby się wydawać, że to misja niemożliwa. A jednak! Film ze scenariuszem i w reżyserii Aleksandry Terpińskiej jest niezwykłą, półtoragodzinną hip-hopową opowieścią, rodzajem teledysku. Przejmująco, ale też błyskotliwie i z humorystycznymi akcentami, pokazuje bohaterów, z których każdy żyje w swojej samotności. Nawet gdy spotyka kogoś, kto może stać mu się bliski, nie udaje im się tych swoich samotności przełamać. Świetnie nakręcona opowieść ze wspaniałymi rolami aktorskimi Jacka Belera, Soni Bohosiewicz, Magdaleny Koleśnik czy Marka Kality.
A tak uzasadniał nominację Magnus von Horn, reżyser i laureat ubiegłorocznych Odkryć Empiku:
„Nominacja za wyrazistość opowiadania i odważną adaptację języka, który nie jest typowy dla filmu. Terpińska tworzy scenę, na której aktorzy mają możliwość zaskoczenia publiczności i przypomnienia sobie i nam, czym może być kino. „Inni ludzie” jeszcze na długo po zakończeniu seansu zostają w głowie widza".
Zwycięzcę poznamy podczas rozdania nagród 15 lutego. Galę będzie można oglądać na kanale TVN czy Facebooku Empiku - tu także relacja z czerwonego dywanu. Partnerem Odkryć Empiku jest TikTok.
Komentarze (0)