Wegańska wigilia – czym zastąpić wigilijnego karpia i co podać zamiast tradycyjnych śledzi? Klasyczne świąteczne dania w wegańskiej odsłonie

Czy da się przygotować na wege-święta?

Kompot z suszu, kutia i kisiel żurawinowy są absolutnie wegańskie, więc nawet przy tradycyjnym stole nie trzeba ich unikać. W święta i poza nimi można cieszyć się wspaniałymi daniami bazującymi na warzywach, kaszach, strączkach. Możemy spokojnie przygotować wegańską kapustę z grochem, tofu po grecku, grzyby à la śledzie, pierogi z kapustą i grzybami, barszczyk na zakwasie. Jak zatem tradycyjne wigilijne potrawy zamienić na wegańskie? Poza przepisami, które znajdziecie w tym artykule, świetnymi przewodnikami po wegańskiej polskiej kuchni są Ida Kulawik i jej „Roślinna kuchnia polska” oraz Marta Dymek i „Jadłonomia po polsku”.

 

 

Wegańskie śledzie

Składniki:

• 300 g boczniaków lub portobello
• 3 liście laurowe
• 1/2 łyżeczki ziaren kolendry
• 1 łyżeczka ziaren pieprzu
• 1 łyżeczka ziela angielskiego
• 1 łyżeczka cukru
• szczypta soli
• 6 łyżek octu jabłkowego
• 1 cebula

 

 

Boczniaki lub portobello w śledziowej zalewie to majstersztyk wegańskiej kreatywności. Przygotowuje się to danie bardzo szybko, a smakuje wyśmienicie. 300 g boczniaków lub portobello kroimy w kawałki. Kładziemy na suchej patelni i przesmażamy, aż będą delikatnie brązowe. Zdejmujemy z patelni. W rondelku zagotowujemy 1/2 szklanki wody, dodajemy 3 liście laurowe, 1/2 łyżeczki ziaren kolendry, 1 łyżeczkę ziaren pieprzu i ziela angielskiego, 1 łyżeczkę cukru, szczyptę soli. Studzimy i dodajemy 6 łyżek octu jabłkowego. Studzimy. 1 cebulę siekamy w drobne pióra.

Do wyparzonego słoika wkładamy grzyby i cebulę, zalewamy zalewą. Wstawiamy do lodówki na minimum 24 godziny. Podajemy prosto ze słoika lub skropione olejem lnianym. Możemy też podać z roślinną śmietaną i tartym jabłuszkiem.

 

 

Tofu po grecku

Składniki:

• 1 kostka tofu
• 2 łyżki sosu sojowego
• 4 marchewki
• 2 pietruszki
• 1 cebula
• 5 łyżek oleju
• 5 łyżek koncentratu pomidorowego
• 2 liście laurowe
• 1/2 łyżki ziela angielskiego
• 1 łyżeczka ziaren pieprzu
• 1 łyżeczka soli
• 1 opakowanie nori

Tofu po grecku lub seler po grecku szturmem zdobyły wegańskie stoły wigilijne. Smakują nieco rybnie dzięki nori. Oczywiście nie mają konsystencji ryby. Zrobić je można bardzo prosto. 1 kostkę tofu kroimy w plastry i zalewamy 2 łyżkami sosu sojowego. Odstawiamy i przygotowujemy warzywa. 4 marchewki i 2 pietruszki obieramy, kroimy w kostkę lub ścieramy na tarce. Obieramy również 1 cebulę i kroimy w drobną kostkę. Na dnie garnka rozgrzewamy 5 łyżek oleju, wrzucamy cebulę i przesmażamy, aż się zezłoci. Dodajemy marchewkę, pietruszkę. 1/2 szklanki wody, 5 łyżek koncentratu pomidorowego, 2 liście laurowe, 1/2 łyżki ziela angielskiego, 1 łyżeczkę ziaren pieprzu i 1 czubatą łyżeczkę soli. Przykrywamy wszystko i dusimy, aż warzywa zmiękną. Doprawiamy do smaku. Jeśli zamiast tofu używamy selera, to należy go ugotować w kawałkach przypominających rybę.

Każdy kawałek tofu lub selera zawijamy w kawałek nori. Przekładamy do miski. Na górze układamy warzywa. Zostawiamy na kilka godzin, żeby smaki się przegryzły.

 

 

Wegańska kapusta z grochem

Składniki:

• 300 g całego grochu
• 4 liście laurowe
• 1,5 łyżki ziela angielskiego
• 2 ząbki czosnku
• 2 łyżki oleju
• 1 cebula
• 400 g kiszonej kapusty
• 400 g białej kapusty
• 10 suszonych grzybów
• 3 wędzone śliwki

 

 

Kapusta z grochem z założenia jest absolutnie wegańskim daniem. Jak się do niego zabrać, żeby było aromatyczne i pyszne? Zacznijmy od grochu: przez noc namaczamy 300 g całego grochu w wodzie. Rano napęczniały groch gotujemy z 2 liśćmi laurowymi, 1 łyżką ziela angielskiego i 2 całymi ząbkami czosnku. Miękki groch odcedzamy, wyciągamy przyprawy i dodajemy do kapusty. W trakcie gdy gotujemy groch, zajmijmy się przygotowaniem kapusty. Na dnie garnka podgrzewamy 2 łyżki oleju, wrzucamy 1 posiekaną drobno cebulkę i przesmażmy na złoto. Dodajemy 400 g kiszonej kapusty, 400 g poszatkowanej kapusty białej oraz 10 suszonych grzybów, 2 liście laurowe, 5 ziarenek ziela angielskiego i 3 wędzone śliwki. Podlewamy 1/2 szklanki wody, przykrywamy i gotujmy raz po raz mieszając, aż kapusta zmięknie. Do miękkiej kapusty dodajemy groch i gotujemy chwilę razem. Kapusta z grochem ma taką nieziemską właściwość, że można ją dowolnie podgrzewać, a jej smak za każdym razem będzie coraz lepszy.

 

 

Wegański bigos na Boże Narodzenie

Składniki:

• 80 g suszonych grzybów
• 2 cebule
• 2 ząbki czosnku
• 1 kg kapusty
• sok z 1/2 kg kiszonej kapusty
• 3 liście laurowe
• 5 wędzonych śliwek
• 1 łyżka ziaren ziela angielskiego
• 1 łyżeczka ziaren pieprzu
• Sól
• 5 łyżek oleju
• opcjonalnie: sos sojowy

 

 

Wegański świąteczny bigos to coś absolutnie prostego i pysznego. Jak go zrobić? Dzień wcześniej do miseczki wsyp 80 g suszonych grzybów i zalej je na noc wodą. Następnego dnia posiekaj 2 cebule, zmiażdż 2 ząbki czosnku, poszatkuj 1 kg kapusty, zlej sok z 1/2 kg kiszonej kapusty, przygotuj 3 liście laurowe, 5 wędzonych śliwek, 1 łyżkę ziaren ziela angielskiego, 1 łyżeczkę ziaren pieprzu i sól. Na dnie dużego garnka rozgrzej 5 łyżek oleju i wrzuć na to 2 posiekane drobno cebule. Przesmażaj, aż będą miękkie. Dodaj czosnek, smaż 1 minutę mieszając. Dodaj kapustę, grzyby z wodą i resztę składników. Wsyp 1 czubatą łyżeczkę soli. Gotuj na małym ogniu raz po raz mieszając, aż kapusta zmięknie. Dosól do smaku. Uwaga! Ja lubię do takiego bigosu dolać kapkę sosu sojowego, który dodaje mu jeszcze więcej umami. Taki bigos możemy podać z łazankami.

 

 

Wegańskie pierogi z kapustą i grzybami

Składniki na ciasto:

• 500 g mąki pszennej pierogowej
• 1/2 łyżeczki soli
• 1 szklankę gorącej wody

 

 

O tym, czy pierogi są wegańskie, czy nie decyduje przepis na ciasto. Najlepsze ciasto pierogowe robi mój tata i ma trzy składniki: mąkę pierogową, wrzątek i sól. Ja ten przepis nieco zmodyfikowałam i do mąki dodaję po prostu bardzo ciepłą wodę. Jak zatem zrobić takie ciasto? 500 g mąki pszennej pierogowej (ona sprawia, że ciasto jest elastyczne i łatwo się z niego formuje pierogi) mieszamy z 1/2 łyżeczki soli. Dodajemy 1 szklankę gorącej wody i zagniatamy jednolite sprężyste ciasto. Przykrywamy ściereczką i odstawiamy na 30 minut. Kapustę z grzybami przygotowujemy zgodnie z przepisem na bigos lub kapustę z grochem. Ciasto wałkujemy na prostokąt o grubości ok. 3 mm, szklanką wykrawamy kółka. Na środek kółka kładziemy łyżkę farszu i zlepiamy pierogi naszą ulubioną metodą – na falbankę, widelec lub palec. Gotujemy w lekko osolonym wrzątku do wypłynięcia.

 

 

Wegański zakwas na barszcz

Składniki:

• 1,5 kg czerwonych buraków
• 1/2 główki czosnku
• 5 liści laurowych
• 1 łyżka ziaren ziela angielskiego
• 1 łyżeczka ziaren pieprzu
• 20 g soli
• 1 łyżkę soku z kiszonych ogórków lub kapusty

 

 

Przygotowanie barszczu zaczynamy od zakwasu. 1,5 kg czerwonych buraków obieramy i kroimy w grube plastry. Wkładamy do szklanego słoja. Dodajemy pół główki czosnku, 5 liści laurowych, 1 łyżkę ziaren ziela angielskiego i 1 łyżeczkę ziaren pieprzu. W garnku zagotowujemy 2,5 litra wody i dodajemy do niej 20 g soli. Studzimy. Dodajemy 1 łyżkę soku z kiszonych ogórków lub kapusty. Gotową zalewą zalewamy buraki tak, by woda je przykrywała. Warto obciążyć buraki talerzykiem, na którym stawiamy coś cięższego. Dzięki temu mamy pewność, że buraki są zanurzone, a ryzyko pleśni małe. Odstawiamy w nienasłonecznione miejsce na blacie i przykrywamy gazą. Po 5 dniach zakwas powinien być gotowy. Dobry zakwas nie pachnie octem, nie ma wykwitów pleśni. Jest przezroczysty, pachnie trochę czosnkiem, a trochę żytnim chlebem.

 

 

Wegańska sałatka jarzynowa

Przepisów na sałatkę jarzynową jest tyle, ile jest w Polsce domów. Dlatego nie będę podawała dokładnych proporcji, tylko zasugeruję, co może się w takiej sałatce znaleźć. Ja lubię sałatkę ostrą, z dużą ilością pora i musztardą. Moi bliscy nie znoszą w sałatce pietruszki i selera. Dlatego każdy wybiera to, co mu w duszy i na podniebieniu gra: ziemniak, marchewka, pietruszka, seler, kawałeczek pora, jabłko, kiszony ogórek, zielony groszek, musztarda, wegański majonez, odrobina chrzanu, sól, pieprz.

Nieobrane warzywa wkładamy do garnka, zalewamy wodą i gotujemy do miękkości. Nie używajmy warzyw z zup, bo one nie mają smaku (po prostu musimy wybrać, czy chcemy mieć intensywną zupę, czy zupę lurę i niezbyt smakowitą sałatkę). Warzywa odcedzamy, studzimy i kroimy w kostkę – jej wielkość zależy od preferencji. Ogórki można obrać ze skórki. Warto przekroić na pół i pozbyć się gniazd nasiennych. Nie jest to jednak konieczne. Pory siekamy bardzo drobniutko. Jeśli chodzi o nieśmiertelny zielony groszek, to najlepiej smakuje groszek mini z puszki gotowany na parze. Kiedyś próbowałam do sałatki dodawać ugotowany groszek, ale on jednak ma inną konsystencję, która zupełnie nie pasowała mi do sałatki jarzynowej. Wszystkie składniki mieszamy, dodajemy majonez, próbujemy i doprawiamy solą oraz pieprzem. Jak wspominałam, ja doprawiam sałatkę również musztardą, ponieważ lubię wyraziste smaki.

 

 

Więcej ciekawych przepisów na świąteczne dania (i nie tylko) znajdziesz w pasji Gotuję.

Zdjęcia w tekście: Shutterstock