Popkulturowa fascynacja opowieściami o gangsterach nikogo już dziś nie dziwi. Odbiorcy uwielbiają historie o antybohaterach terroryzujących miasta i wprowadzających do nich swoje zasady. Charyzmatyczni przywódcy, specyficzny sposób działania czy klanowe porachunki dostarczają mnóstwa tematów na fabuły książek, seriali i filmów. Często nie jest to wyłącznie fikcja literacka, a historie inspirowane prawdziwymi wydarzeniami.

Co czyni historie o gangach, mafiach i kartelach tak interesującymi? Czasami to ciekawość tego, jak wygląda życie według zasad obcych dla reszty przestrzegającej prawa. Częściej chęć poznania niebezpiecznej i brutalnej rzeczywistości ich świata, czyli esencja dla dobrego kina i porywającej lektury.

„Peaky Blinders. Prawdziwa historia”

Znamy ich przede wszystkim z przebojowego serialu telewizyjnego. Modnie ubranych, porywczych i toczących krwawe wojny gangsterskie w Birmingham i nie tylko. Ale kim byli prawdziwi Peaky Blinders? Czy oni naprawdę istnieli?

Znany historyk i autor, Carl Chinn spędził dziesięciolecia na poszukiwaniu odpowiedzi. W swojej nowej książce ujawnia prawdziwą historię słynnych Peaky Blinders, do których należał także jego pradziadek. W tej porywającej opowieści Chinn rzuca światło na aspekt walki klas dręczącej Wielką Brytanię przed I Wojną Światową, przekształcenie się Peaky Blinders w niesławny gang z Birmingham, krwawe wojny z londyńskimi gangsterami czy wyłudzanie pieniędzy od bukmacherów podczas powojennego boomu na zakłady na torach wyścigowych. Łącząc niezwykle szeroki wachlarz oryginalnych źródeł, w tym rzadko spotykane zdjęcia prawdziwych Peaky Blinders i wywiady z krewnymi gangsterów z lat dwudziestych, „Peaky Blinders. Prawdziwa historia” nadaje nowy wymiar relacji o podziemiu Birmingham i faktów leżących u podstaw jego legendy.

 

Peaky Blinders. Prawdziwa historia (okładka miękka)

 

Serial o gangu, którym kieruje wyjątkowo bystry i bezwzględny Thomas Shelby zyskał rzeszę wiernych fanów na całym świecie. Często porównywany jest do „Zakazanego imperium”, jednak według komentatorów daje widzom znaczenie więcej akcji niż jakikolwiek inny dramat z epoki. Bohaterowie stale narażani na nowe niebezpieczeństwa muszą działać szybko i bez wahania, co powoduje, że serial ogląda się w ciągłym napięciu. Wrażenie potęguje jeszcze bardzo energetyczna i mocna ścieżka dźwiękowa. „Peaky Blinders” to ciągłe strzelaniny, pościgi, wybuchy i ucieczki, czyli to co najlepsze w kinie gangsterskim. Program posiada także kilka dobrze napisanych, silnych postaci kobiecych.

„Ojciec chrzestny”

W przypadku tej pozycji, można mówić o arcydziele, które zdominowało popkulturę. Od ponad 50 lat (pierwsze wydanie w 1969 roku) powieść Mario Puzo jest niekwestionowanym fenomenem, który nie tylko wywarł wpływ na literaturę czy film gangsterski, ale także na szeroką kulturę masową. „Ojciec chrzestny” wprowadził do powszechnego języka nowe terminy np. Cosa Nostra oraz zdefiniował publiczną percepcję gangsterów i włoskiej mafii na kolejne dziesięciolecia. Adaptacja filmowa Francisa Forda Coppoli jest uważana za jedną z najlepszych produkcji wszech czasów, ale książka sama w sobie jest klasyką.

 

Ojciec chrzestny (okładka miękka)

 

„Ojciec chrzestny” to porywająca powieść, która opowiada historię sycylijskiej rodziny mafijnej sprawującej rządy w Nowym Jorku. Głównymi motywami opowieści jest działalność przestępcza rodziny, przemoc i zemsta gangów oraz szczególnie istotne wartości rodzinne. „Ojciec chrzestny” przyciąga czytelnika i utrzymuje w stałym napięciu, dzięki intensywności emocji i wydarzeń. Operuje przy tym swobodnym, neutralnym stylem narracji, w którym brak moralnego werdyktu lub osądu. Autor pozostawia czytelnikowi możliwość wyciągania własnych wniosków na temat bohaterów, co stanowi kluczowy dla powieści zabieg i element, który prawdopodobnie przyciągnął miliony czytelników.

Od momentu ekranizacji powieści temat rodzinnych klanów mafijnych oraz rozmaitej przestępczości gangsterskiej stał się niezwykle popularny w filmie. Jeśli szukacie dobrze zrealizowanych i trzymających w napięciu produkcji, warto obejrzeć w szczególności dwa serialowe tytuły. „Zakazane imperium” prezentuje gangsterski świat z czasów amerykańskiej prohibicji, a przy tym wprowadza widza w koloryt epoki. Martin Scorsese zadbał w tej produkcji, by perfekcyjne było absolutnie wszystko od gry aktorów, po scenografię, zdjęcia i muzykę. Drugi tytuł, którego nie można przegapić to „Rodzina Soprano” serial, który bił rekordy popularności i był wielokrotnie nagradzany. Tony Soprano (James Gandolfini) mieszka na przedmieściach New Jersey, jest typowym ojcem rodziny i... szefem miejscowej mafii. Zaczyna też wizyty u terapeutki, które są punktem wyjścia do przemyśleń o rzeczach, które popełnił i życiu, które cały czas wiedzie.

 

Rodzina Soprano. Sezon 1 (DVD)

 

Oba seriale to różne spojrzenia na gatunek gangsterski i gwarancja trzymającego w napięciu seansu.

„Gomorra. Podróż po imperium kamorry”

Książka Roberto Saviano to odważne i bezprecedensowe potępienie neapolitańskiej mafii. Już pierwszy opis wystarcza, by przekonać się, jak przerażająca będzie to opowieść i zrozumieć, dlaczego książka odniosła ogromny sukces na całym świecie. Czytelnik, który sięgnie po „Gomorrę” najprawdopodobniej już nigdy nie spojrzy na Neapol w ten sam sposób. Saviano wyjawia, że w metropolii krzyżuje się znaczna część globalnej przestępczej gospodarki i wskazuje jej największe grzechy, w tym produkcję podrabianej markowej odzieży, handel bronią, toksycznymi odpadami czy narkotykami. Za tym wszystkim kryje się kamorra, czyli tzw. „system” niepodobny do tego, co znamy z opisów sycylijskiej mafii. To podziemny świat gangów, które tworzą się, dzielą, popadają w okrutne waśnie i ponownie pojawiają się w nowych sojuszach, by zaraz potem zostać unicestwionymi w nowej wojnie wewnętrznej. „Gomorra” stała się literacką sensacją, przełamując obojętność dotyczącą ujawniania przestępczej działalności kamorry we Włoszech. Rozwścieczyła też samych gangsterów, dlatego Saviano od lat zmienia miejsca pobytu i korzysta z ochrony, by ustrzec się przed ich zemstą. Choć przestępczość zorganizowana to stan wyjątkowy, który od dekad trawi południowe Włochy, to „Gomorra” stanowi pierwszą relację o sytuacji napisaną z taką odwagą i pasją.

 

Gomorra. Podróż po imperium kamorry (okładka miękka)

 

Jeśli zaciekawił was świat kamorry, koniecznie sięgnijcie po film zrealizowany na podstawie książki oraz serial pod tym samym tytułem, w którego powstawaniu autor miał swój udział. Kilka sezonów tej produkcji doskonale pokazuje włoski klimat prowadzenia przestępczych interesów i wprowadza w świat intryg, zależności, demonstrowania siły oraz nieustannej walki o władzę.

„Gangi Nowego Jorku” 

Film, który powstał na podstawie książki Herberta Asbury'ego miał być spełnieniem marzenia Martina Scorsese o upragnionym Oskarze. Tym razem się nie udało, ale to wciąż ciekawa opowieść o gangach XIX-wiecznego Nowego Jorku, które ostatecznie dały początek współczesnej mafii i jej przedstawieniu w filmach takich jak „Ojciec chrzestny”. Film to porywająco żywy i chaotyczny obraz z gwiazdorską obsadą (Daniel Day-Lewis i Leonardo DiCaprio). Czasy bezprawia i ogólnego chaosu w postaci walk, zamieszek, morderstw, podpaleń, rozbojów i korupcji, mogą szokować, ale nie powinny zaskakiwać. Scorsese zabrał widzów z powrotem do Nowego Jorku przed wieżowcami, nawet przed Włochami i prezentuje rzeczywistość miasta, które od zawsze jest siedzibą przestępczości zorganizowanej.

„Polowanie na Escobara. Historia najsłynniejszego barona narkotykowego”

Opowieść o przestępczości zorganizowanej i jej popkulturowej recepcji nie może być kompletna bez wspomnienia o najsłynniejszym baronie narkotykowym i jego działalności. Pablo Emilio Escobar Gaviria to niesławny przywódca kolumbijskiego kartelu Medellin oraz jeden z najkrwawszych na świecie przestępców. Znany był z bezwzględności w prowadzeniu swoich interesów. Terroryzował, torturował i mordował swoich przeciwników, a także bezlitośnie rozprawiał się z organami ścigania, które przez wiele lat usiłowały go schwytać. We wszystkim wspierali go jego ludzie. Grupa lojalnych żołnierzy, skłonna oddać za niego życie i wykonać każdy jego rozkaz. Jego kartel stanowił idealnie działający mechanizm, który pozwolił mu stać się jednym z najbogatszych i najbardziej wpływowych ludzi na świecie. Historia jego życia i przestępczej działalności stała się tematem wielu książek, filmów, a także niezwykle popularnego serialu „Narcos”. Porywający dramat Netflixa od razu zdobył rzesze fanów ciekawych historii największego barona narkotykowego oraz reguł rządzących narkobiznesem. Opowiada historię Pablo Escobara od momentu dojścia do władzy, po brutalne wojny z policją Kolumbii i innymi kartelami narkotykowymi.

 

Polowanie na Escobara. Historia najsłynniejszego barona narkotykowego (okładka zintegrowana)

 

To wszystko sprawia, że żaden inny znany przestępca - Al Capone, John Gotti, Bonnie i Clyde - nie zbliża się do Escobara po względem popularności czy wątpliwej reputacji. Dlatego jest niemal pewne, że Pablo to obecnie najbardziej znany przestępca, jaki kiedykolwiek żył. Jeśli zainteresował was temat popularności Escobara więcej o tym przeczytacie w naszym wcześniejszym artykule.