Literacka Nagroda Nobla – kto zwyciężył?

Abdulrazak Gurnah został wyróżniony przez Akademię za jego „bezkompromisowe i pełne współczucia spojrzenie na skutki kolonializmu i los uchodźców w obliczu kulturowej przepaści między kontynentami”.

Gurnah urodził się w 1948 roku i dorastał na Zanzibarze. W latach 60. ubiegłego wieku, jako uchodźca przybył do Wielkiej Brytanii i podjął studia. Obecnie jest związany z Kent University gdzie wykłada literaturę. Twórczość autora – zarówno książki, jak i prace akademickie – cechuje przenikliwe spojrzenie na kwestie kolonializmu i postkolonializmu, szczególnie w kontekście afrykańskim, indyjskim oraz karaibskim.

by the sea

Literacki Nobel – kolej na Afrykę?

W 2020 roku literackim Noblem została uhonorowana amerykańska poetka Louise Glück, rok wcześniej wyróżnienie powędrowało do austriackiego pisarza Petera Handke. Podczas dyskusji o nominacjach w 2021 od samego początku eksperci zakładali, że Literacka Nagroda Nobla zostanie prawdopodobnie przyznana komuś spoza zachodniego kręgu kulturowego. Wśród faworytów związanych z Afryką, oprócz Gurnaha, obstawiano również takich twórców jak Ngugi Wa Thiong'o (uznany autor m.in. „Chmur i łez”), czy  Chimamanda Ngozi Adichie – feministyczną pisarkę młodego pokolenia.

Wśród najbardziej prawdopodobnych laureatów tegorocznej nagrody Nobla wymieniano również francuską pisarkę Maryse Conde (laureatkę Nagrody Literackiej Nowej Akademii) czy wyjątkowo popularnego na całym świecie Harukiego Murakamiego – autora chociażby „Kafki nad morzem” czy „Norwegian Wood”.

Literacka Nagroda Nobla dla Abdulrazaka Gurnaha to przede wszystkim szansa dla wszystkich miłośników literatury, by wyjść nieco z bezpiecznej strefy książkowych przyzwyczajeń i spojrzeć na niezwykle bogaty i ważny świat twórczości związanej z Afryką. Zwłaszcza, że proza Gurnaha to fantastyczne połączenie gigantycznej wiedzy i erudycji autora, z przenikliwym i pełnym empatii stylem. Do tego tematy, którymi pisarz zajmuje się na gruncie artystycznym i zawodowym wydają się dzisiaj ważniejsze oraz bliższe europejskim czytelnikom, niż kiedykolwiek.

Abdulrazak Gurnah

Nagroda Nobla – gala online

W tym roku, podobnie jak w 2020, z uwagi na pandemię Covid-19 organizatorzy nie planują tradycyjnej gali, która zawsze przypadała na 10 grudnia.

A wy co sądzicie o decyzji Akademii Szwedzkiej? Dajcie znać w komentarzach. Więcej tekstów znajdziecie na Empik Pasje w dziale Czytam.

Zdjęcie okładkowe: materiały Nobel Prize.