Rok 2020 był nietypowy także dla twórców kultury. Ale mimo wielu przeciwności dali nam wzruszające, zapadające w pamięć książki, płyty, filmy. Do wybrania tych najciekawszych osób i zjawisk zaprosiliśmy artystów i krytyków, którzy wspólnie ze specjalistami z Empiku wytypowali po 5 osób i ich dzieł. Poniżej znajdziecie nominowane tytuły oraz uzasadnienia jurorów.

Książki

Magda Działoszyńska-Kossow „San Francisco. Dziki brzeg wolności”, Czarne

Kraina szczęśliwości, pełna hippisów z kwiatami we włosach. Niegdyś punkt, do którego dążyli poszukiwacze złota, dziś - mekka geniuszy informatycznych. Działoszyńska-Kossow zabiera czytelników do miejsca, które obrosło w wiele legend i mitów. Ale nie daje się im nabrać, sprawdza, jak jest naprawdę. Warto ją czytać, bo kalifornijskie miasto pokazuje, z jakimi problemami mierzą się całe Stany, a wraz z nimi - świat. Przebudzenie z amerykańskiego snu może być nieraz bardzo bolesne. Świetny, przenikliwy reporterski debiut.

autorka uzasadnienia - Natalia Szostak

San Francisco okładka

 

Igor Jarek, „Halny”, Nisza

Pełna ironii i żonglerki literackimi kliszami opowieść o ludziach małych i zniszczonych, pozbawionych nadziei i wielkich przymiotów ducha, nieco melodramatycznych wyrzutków, którzy w dzisiejszej Nowej Hucie nie znaleźli i nie znajdą szczęścia. Ta książka to dowód na to, że na zgniłych brzegach języka, z których autor czerpie z wprawą i żarłocznością, może wyrosnąć literacki kwiat. Nie bez zastrzeżeń, sądzę, że tak książka zwiastuje nowy etap rozwoju autora, który w „Halnym” wstąpił na wyżyny, z których rysuje się ciekawa literacka perspektywa - większej i dojrzalszej formy.

autorka uzasadnienia - Joanna Bator

Halny okładka

 

Agnieszka Jelonek „Koniec świata, umyj okna”, Cyranka

Autorka zabiera nas do wnętrza lęku  i nie jest to dla czytelnika łatwe doświadczenie. Książka w formie pamiętnika rwie się, wznosi i opada w rytm stanu w jakim aktualnie znajduje się Alicja. Opowieść prowadzi nas przez to, co czuje bohaterka, jak odbiera siebie i swój lęk, odzwierciedla rzeczywistość 1:1. W całej historii porażająca jest jej świadomość niemocy i braku kontroli nad chorobą. Ta niemoc dla czytelnika jest równie paraliżująca, ale uruchamia też pokłady empatii i zrozumienia. Książka z ogromnym ładunkiem emocji, zdecydowanie polecam.

autorka uzasadnienia - Ewa Sołek

Koniec świata, umyj okna

 

Aleksandra Lipczak „Lajla znaczy noc”, Karakter

Choć jest to opowieść o skomplikowanej kulturowo historii i tożsamości hiszpańskiej Andaluzji, prowokuje do refleksji nad obecnie narastającymi w Europie konfliktami. Dawna koegzystencja kultur każe nam zastanowić się nad ostrością obecnie projektowanych podziałów. Autorka korzystając z precyzyjnej formy na pograniczu eseju i reportażu wskazuje na arabski rodowód wielu symboli współczesnej Hiszpanii. Pokazując kulturę europejską jako nabudowywany w kolejnych wiekach palimpsest odbiera amunicję wszelkim fundamentalizmom. 

autor uzasadnienia - Marcin Maćkiewicz

Lajla znaczy noc

 

Mira Marcinów „Bezmatek”, Czarne

Krótka, przepełniona żalem opowieść kobiety, próbującej poradzić sobie z odejściem matki. Wielka odwaga w pisaniu o swoich uczuciach, wstydzie, błędach i trudnej relacji z osobą, która sprowadziła nas na ten świat. Książka poetycka, w której każde słowo ma swoją wagę.

autor uzasadnienia - Wojciech Chmielarz

Bezmatek

 

Muzyka

Baasch „Noc”, PIAS Records

Wyrazisty, intrygujący debiut artysty, który w całości panuje nad swoim przekazem - od kompozycji, poprzez teksty po warstwę wizualną. Świetna muzyka, świetne teksty i dużo samoświadomości. Głęboko ukryta publicystyka mocno na plus. 

autor uzasadnienia - Tomasz Organek

Noc Baasch

 

Błoto / EABS „Erozje”, „Kwiatostan”, „Discipline of Sun Ra”, Astigmatic Records

Dwa zespoły, ale ci sami muzycy. Upraszczając Błoto, to mniej liczny EABS. Trochę skomplikowane? No właśnie, oni po prostu muszą cały czas grać. EABS realizuje swoją erudycją ścieżkę, w tym roku wydali płytę „Discipline of Sun Ra”. Spontanicznie założone Błoto wydało dwie płyty - „Erozje” i „Kwiatostan”. Nie wiem jak oni to robią ale czuję, że się dopiero rozkręcają.

autorka uzasadnienia - Agnieszka Szydłowska

Erozje Błoto

 

Coals „Docusoap”, PIAS Records

Uwielbiam muzykę, która wymyka się szufladkom. Muzykę, która wciąga swoim nastrojem i hipnotyzuje. Katarzyna Kowalczyk i Łukasz Rozmysłowski czyli duet Coals taką właśnie muzykę tworzą. Ich tegoroczny album „Docusoap” to dla mnie popowa płyta roku. Ale to inny pop  – subtelnie dozujący przebojowość, zdystansowany, przy tym wokalnie zachwycający i świetnie zrealizowany.

autor uzasadnienia - Dominik Sadowski

Docusoap coals

 

Oki „47playground”, „77747mixtape”, feat. GEDZ – SIRI, Revolume

Oki był bardzo skromny w wyborze swojej ksywy, bo reprezentuje dużo wyższy poziom niż tylko oki. Na czerwony dywan wchodzę w klapkach - nawija młody MC z Lubina na swoim najnowszym mixtapie 77747. I właśnie ten luz w poruszaniu się po świecie blichtru i blasku to świeżość, której nie możemy zignorować. Oki to kameleon, który imponuje energią i charyzmą w takich bangerach jak „Dla Ziomali”, „Siri” czy „Za każdą z moich próśb” oraz zaskakuje wrażliwością w bardziej introspektywnych kawałkach, takich jak „77747” czy „Jeden dzień”. Jednym z największych minusów braku festiwalowego lata w tym roku był fakt, że nie mogliśmy zobaczyć go na żywo.

autorka uzasadnienia - Anna Maria Żurek

47playground

 

Rosalie. „IDeal”, Universal Music Polska

Dziwię się, że jeszcze o niej nie słyszałam. Tegoroczna płyta Rosalie. „ IDeal” to fajne, soulowo-funkowe, ale bardzo współczesne granie. Duży plus za własne kompozycje. Głos hipnotyzuje, a teksty i kreacja wizualna - pierwsza klasa!

autorka uzasadnienia - Beata Kozidrak

 

IDeal

 

Film

Olga Bołądź „Alicja i żabka”, Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Studio Munka, Shootme Production, TVN Film, Chimney Poland, Gerlsy

Piękna i magiczna opowieść, która porusza niesamowicie istotną społecznie kwestię aborcji u młodziutkiej dziewczynki. Reżyserka z niesamowitą wrażliwością tworzy baśniowy świat, w którym bohaterowie (a konkretnie bohaterki) podejmują chyba najważniejsze decyzje w życiu oraz pokazuje szaleństwo osiągania dojrzałości płciowej, której nikt w żaden sposób nikomu nie tłumaczy. Film absolutnie obowiązkowy dla wszystkich, nie tylko nastolatków.

autorka uzasadnienia - Agnieszka Stępień

Piotr Domalewski „Jak najdalej stąd”, Akson Studio

Po „Cichej nocy” można byłoby spodziewać się, że Piotr Domalewski przygotuje film ostry, który wyrazistymi środkami ma wbić widza w fotel. Tymczasem reżyser zaproponował niesamowicie subtelną opowieść. W „Jak najdalej stąd” zabiera nas w zaskakującą podróż, która jest tak samo podróżą fizyczną jak podróżą do wnętrza bohaterki. Nominacja należy się z pewnością za szeroki wachlarz reżyserski i przejmującą opowieść.

autorka uzasadnienia - Izabela Szymańska

Jak najdalej stad dvd

Maja Goliszewska, Katarzyna Mateja „Lekcja miłości”, HBO Europe, Widok, MX35, Aura Films

To chyba najlepszy polski film jaki ostatnio widziałem. Jest to film dokumentalny, ale gdyby opowiedzieć tę samą historię z aktorami, zgromadziłby sporą widownię, choć straciłby walor autentyczności. Jest tu wszystko: śmiech, wzruszenie, mądrość, lekkość, ale też ważne tematy. No i przede wszystkim rewelacyjni bohaterowie, z Panią Jolą na czele. Ten film trzeba zobaczyć!

autor uzasadnienia - Maciej Stuhr

 

Jan Holoubek „25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy”, TVN, KINO Świat

Sprawa Tomka Komendy to jak sprawa Hamleta - wszyscy wiedzą jak się skończy, dlatego przed debiutantem było bardzo trudne zadanie nadania formy, rytmu, niebanalnej kompozycji poszczególnych wątków i postaci tak byśmy zapomnieli o finale. Udało się . Znakomity debiut. Świetna praca z aktorami, wszystko w tym filmie współgra: montaż, zdjęcia, dźwięk, efekty, role pierwszoplanowe i drugoplanowe.

autorka uzasadnienia - Grażyna Torbicka

25 lat niewinności Sprawa Tomka Komendy dvd okładka

Magnus von Horn „Sweat”, Lava Films

Za podjęcie ważnego i w polskim kinie nieobecnego tematu uwikłania w media społecznościowe. Film zrealizowany czujnym, uważnym okiem, pokazujący talent Magnusa w oryginalnym sposobie patrzenia na świat, w doborze punktu widzenia.

autorka uzasadnienia - Małgorzata Szumowska

Więcej informacji na temat całego wydarzenia znajdziecie na stronie Bestsellery empiku 2020.