Każdy, kto zaczyna interesować się fotografią, zadaje sobie pytanie: co to jest przysłona? Dużo się o niej słyszy, jednak dobre zdjęcie można zrobić nawet, nie mając pojęcia, czym jest. Niemniej, znajomość tego zagadnienia gwarantuje początkującemu fotografowi większą wolność i solidną bazę w przypadku manualnej obsługi aparatu analogowego.
W dzisiejszych czasach robienie zdjęć nie jest już takim wyzwaniem, jak kiedyś. Wystarczy automatyczne dopasowanie parametrów urządzenia, by wykonać spektakularną fotografię. Ale czy na pewno? Każdy profesjonalny fotograf doskonale zna przecież pojęcia głębi ostrości, światłoczułości filmu i czasu naświetlenia, nawet jeśli na co dzień korzysta przede wszystkim ze sprzętów cyfrowych. Dlaczego? Ponieważ gwarantuje im to większą kontrolę nad procesem fotografowania. Dzięki korzystaniu z ustawień manualnych mogą osiągnąć w stu procentach pożądany efekt.
Przysłona aparatu fotograficznego – czym jest?
Jako część obiektywu, przysłona odpowiada za regulację otworu, który wpuszcza światło na matrycę aparatu, umożliwiając uchwycenie obrazu. Najczęściej ma formę nachodzących na siebie metalowych części. Przesłonę możesz regulować ręcznie, określając w ten sposób ilość wpadającego do środka światła.
Wartości f – co oznaczają?
Wartości przysłony określane są jednostką f i mogą mieć szerokie spektrum. Najniższa wartość, z jaką możesz się spotkać, to 1,4 f. Wartości rosną aż do 24/f czy 32/f, w zależności od aparatu. Oblicza się je poprzez podzielenie ogniskowej poprzez faktyczną średnicę przysłony.
Wartości przysłony a wielkość jej otworu
Dla początkujących, opanowanie zależności między wartościami przysłony a wielkością otworu z początku może wydawać się trudne. Wszystko dlatego, że nie są do siebie wprost proporcjonalne, Im bardziej otwarta przysłona, tym mniejsza wartość. Warto wiedzieć o tej różnicy, aby uniknąć nieprawidłowych ustawień.
Z czego wynika ta różnica? Wartości odpowiadają ułamkom, a nie pełnoprawnym liczbom. Pamiętając o tym, będziesz dopasowywać wartości z większą łatwością. 1/32 jest przecież mniejsza niż 1/24, a 1/16 – mniejsza od ¼.
Jak ustawić przysłonę manualnie w aparacie cyfrowym?
Jeśli korzystasz z aparatu cyfrowego, automatyczne ustawienia przysłony mogą być ustawione domyślnie. Wystarczy jednak zmienić tryb na manualny, aby móc manipulować nimi samodzielnie. Ustawia się jej wartości za pośrednictwem pokrętła, wybierając stosowną wartość.
Kontrolowanie przysłony a ilość światła
Ustawienia przysłony są jednym ze sposobów kontrolowania ekspozycji. Wartość przysłony, wraz ze światłoczułością oraz czasem otwarcia migawki, stanowi składową trójkąta fotograficznego, czyli ogółu zależności, które należy brać pod uwagę przy wykonywaniu zdjęcia.
Im więcej światła wpuści na matrycę przysłona obiektywu, tym krótszy czas będzie potrzebny na rejestrację obrazu, a to z kolei umożliwia uniknięcie efektu rozmycia przy fotografowaniu obiektów w ruchu. Im mniej światła dociera do środka, tym bardziej możesz wydłużyć ekspozycję. Taka praktyka stosowana jest na przykład przy robieniu zdjęć gwiaździstego nieba czy zorzy polarnej. W powyższych przykładach mówimy o standardowych sposobach robienia zdjęć – niemniej, oczywiście przy fotografii artystycznej zasady ustawiania przysłony niekoniecznie obowiązują. Liczy się wolność twórcza. Warto jednak znać mechanizm działania przysłony, aby móc świadomie osiągać pożądane efekty estetyczne.
Przysłona w aparacie a głębia ostrości
Głębia ostrości jest ściśle powiązana z ustawieniami przysłony, Im mniejsza wartość przysłony, tym większa głębia ostrości. Czym jest głębia ostrości? To zakres odległości od aparatu, w którym fotografowany obiekt będzie dostatecznie ostry. Zmniejszenie głębi ostrości polega na wyostrzeniu wybranego punktu przy jednoczesnym rozmyciu tych znajdujących się przed nim i za nim. Zredukowana głębia ostrości nie jest pożądana zawsze, niemniej w wielu przypadkach okazuje się bardzo efektownym rozwiązaniem. W jakich sytuacjach warto pokusić się o taki efekt? Wtedy gdy robisz:
- zdjęcia produktowe,
- zdjęcia portretowe,
- zdjęcia natury, mające podkreślić detale fotografowanego obiektu.
To tylko przykłady popularnych zastosowań, których oczywiście może być więcej. Mniejsza głębia ostrości świetnie sprawdza się we wszystkich sytuacjach, gdy zależy ci na wyodrębnieniu danego obiektu w kompozycji. W przypadku zdjęć portretowych gwarantuje bardzo estetyczny efekt.
Jak osiągnąć efekt rozmycia tła, regulując głębię ostrości?
Aby uzyskać efekt rozmycia, należy ustawić szeroki otwór przysłony. Pozwoli to na skupienie ostrości na wybranym przez ciebie obiekcie i rozmycie tego, co znajduje się dookoła. Pamiętaj, że im mniejsza wartość, tym większe będzie rozmycie.
Pamiętaj, że sama kontrola przysłony nie wystarczy – aby zdjęcie prezentowało się doskonale i miało najwyższą jakość, niezbędne jest również dostosowanie innych dwóch parametrów, wchodzących w skład trójkąta fotograficznego. Skoro otwór jest duży, na matrycę pada dużo światła, Musisz więc uważać, by nie przesadzić ze światłoczułością i czasem otwarcia migawki, zwłaszcza jeśli wykonujesz zdjęcia przy dobrym naświetleniu.
Warto wiedzieć, że osiągnięcie efektu płytkiej głębi ostrości jest znacznie łatwiejsze z wykorzystaniem odpowiednich akcesoriów. Obiektywy szerokokątne poradzą sobie z tym zadaniem średnio – lepiej wybrać obiektyw długoogniskowy czy o zmiennej ogniskowej.
Zdjęcie okładkowe - źródło: Shuttestock
Komentarze (0)