Używany samochód - na co zwrócić uwagę przy jego zakupie?

Handel samochodami używanymi to specyficzny segment branży motoryzacyjnej. Łatwo natknąć się na pojazdy, których stan techniczny dalece odbiega od deklaracji sprzedawcy. W pełni bezpieczny zakup dobrego samochodu używanego jest trudny, ale możliwy. Doradzamy, jak kupić samochód używany oraz kiedy możemy skorzystać z przysługujących nam praw.

Autor: Witold Łukaszewski

Samochód nowy czy używany – który warto kupić?

Powyższa rozterka wbrew pozorom często dotyczy ludzi, którzy chcieliby kupić samochód, ale nie wiedzą, w jaki sposób się do tego zabrać. Przy okazji nie posiadają wiedzy motoryzacyjnej, która pozwalałaby im na sprawne poruszanie się po rynku aut używanych. Tok myślenia jest tu prosty – kupić nowe auto, w ten sposób unikając problemów.

W przypadku nowego auta nikt nie zatai przed nami jego historii – wypadkowej czy też dotyczącej poważnej awarii. Na nowe auto otrzymujemy także kilkuletnią gwarancję. Problemem jest jednak cena – nowe auta są drogie i wciąż drożeją. Samochód traci na wartości najwięcej w początkowym okresie eksploatacji. Łatwo możemy zatem kupić używane, kilkuletnie auto za kwotę o kilkadziesiąt procent niższą niż nowe. To argument nie do pominięcia dla osób, które nie dysponują nieograniczonym budżetem na auto swoich marzeń. Oczywiście zawsze możemy wziąć kredyt na nowy samochód – wtedy jednak finalnie zapłacimy za pojazd jeszcze więcej.

Warto dobrze skalkulować swoje możliwości finansowe przed decyzją zakupową – pamiętajmy, że samochód jest dobrem wciąż wymagającym inwestycji – w okresowe przeglądy, wymianę części eksploatacyjnych, ewentualne naprawy (nie wszystkie usterki obejmuje gwarancja).

Jak i gdzie kupić samochód używany?

Osoby, które nie mogą pozwolić sobie na zakup nowego auta w salonie sprzedaży, najczęściej przeglądają oferty na popularnych portalach aukcyjnych. Znajdują się tam setki tysięcy ogłoszeń od sprzedawców prywatnych, jak i firm specjalizujących się w handlu samochodami. Większość oferowanych aut w ogłoszeniach wygląda korzystnie, a jednak zła opinia o uczciwości handlarzy samochodowych w Polsce nie wzięła się przecież z niczego. Od kogo warto zatem kupić używany samochód? Moim zdaniem najbezpieczniejszy jest zakup z rąk prywatnych – bezpośrednio od osoby, która dany samochód użytkowała i zna jego historię. Najlepiej, gdy jest jego pierwszym właścicielem. Niestety znalezienie interesującego nas modelu pojazdu od prywatnego sprzedawcy nie jest łatwe.

Na rynku przeważają ogłoszenia dotyczące aut sprowadzanych zza granicy, których historia bywa niepewna – często wbrew zapewnieniom sprzedawców. W ostatnim czasie coraz większą popularność zdobywa usługa sprzedaży samochodów używanych z gwarancją. Kupując auto, otrzymujemy ubezpieczenie na wypadek awarii, które mogą wystąpić w pewnym okresie po zakupie (np. przez rok). Jest to pewna forma zabezpieczenia nabywcy, ale należy pamiętać, by przed zakupem dokładnie przeczytać warunki owej gwarancji. Często okazuje się bowiem, że obejmuje ona tylko niektóre podzespoły i typy usterek. Auta używane z gwarancją są też z reguły droższe niż samochody oferowane bez takiego zabezpieczenia.

Czy można zwrócić samochód używany po zakupie?

Przy zakupie auta – bez względu na to, czy dokonujemy go w komisie, salonie sprzedaży aut używanych, na giełdzie czy od prywatnego właściciela, przysługuje nam szereg praw konsumenckich. Nie jest prawdą, że po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży nie możemy już zwrócić samochodu sprzedawcy. Obowiązujący w Polsce Kodeks Cywilny daje prawo każdemu kupującemu do tzw. rękojmi. Nakłada ona na sprzedającego odpowiedzialność za fizyczne wady sprzedawanego produktu. Jeżeli zatem po zakupie samochodu stwierdzimy, że posiada on istotne wady, o których nie poinformował nas sprzedający, mamy prawo na zasadzie rękojmi domagać się od niego ich usunięcia, obniżenia ceny z umowy lub całkowitego anulowania umowy i zwrotu pieniędzy za auto. Dotyczy to oczywiście wad ukrytych pojazdu, które nie zostały wyliczone na umowie, a więc takich, o których nabywca auta nie został poinformowany. Warto czytać umowę kupna zawczasu, zwłaszcza gdy jest ona dostarczona przez sprzedawcę, by sprawdzić czy nie został w niej celowo zawarty zapis o wykluczeniu możliwości zwrotu pojazdu.

Za jakie wady odpowiada sprzedawca używanego samochodu?

Nie powinniśmy jednak próbować zwrócić sprzedawcy samochodu tylko dlatego, że rozmyśliliśmy się z jego zakupu. Powodem muszą być istotne, ukryte przez sprzedającego wady – np. zatajenie naprawy powypadkowej, którą przeszedł pojazd, poważna wada techniczna, o której kupujący nie został poinformowany czy niepewny status prawny samochodu. Niestety nie istnieje dokładna, skonkretyzowana wykładnia prawna z listą potencjalnych przyczyn, dla których możemy zwrócić zakupiony samochód. Jeżeli sprzedawca nie zgadza się z naszymi argumentami i nie chce przyjąć zwrotu pojazdu, pozostaje nam wystąpienie na drogę prawną.

Ile mamy czasu na zwrot samochodu używanego po zakupie?

Choć może być to zaskakujące, nabywca samochodu używanego, zgodnie z zapisami kodeksu ma bardzo dużo czasu na jego zwrot. Termin zależny jest od tego, ile trwa rękojmia na samochód używany. Ta przeważnie obowiązuje aż przez dwa lata, jeżeli sprzedawca nie skrócił tego okresu do roku (do czego ma prawo).

Tyle mówi teoria, jednak rynkowa praktyka pokazuje, że ewentualnych roszczeń wobec sprzedawcy należy dokonywać jak najwcześniej po zakupie. Wówczas łatwiej jest udowodnić, że np. powstała awaria była skutkiem zatajonego przez sprzedawcę stanu pojazdu już w momencie zakupu. Roszczenia nie mogą dotyczyć usterek, powstałych z powodu eksploatacji pojazdu – bardzo trudno jest zatem udowodnić, że np. rozrusznik auta był uszkodzony już w momencie zakupu, a nie uległ awarii później – już w czasie eksploatacji przez nowego właściciela. Statystyki wskazują, że nabywcy aut używanych korzystają z rękojmi tylko w skrajnych przypadkach – kiedy celowe ukrywanie przez sprzedającego stanu samochodu jest ewidentne.

Kupując samochód używany koniecznie poszukajmy niejasnych lub budzących naszą niepewność zapisów w umowie kupna-sprzedaży. W razie potrzeby możemy poprosić sprzedawcę o wzór treści umowy i skonsultować ją z osobą biegłą w aktualnych przepisach prawnych.