„Czas krwawego księżyca” (2023)
Najnowszy film Martina Scorsese to adaptacja powieści Davida Granna. Jest historią tajemniczych morderstw członków plemienia Osagów, które wydarzyły się w latach dwudziestych XX wieku w Oklahomie, i śledztwa w tej sprawie.
Rzeź, jaka miała tam miejsce była spowodowana chciwością i rządzą władzy. Morderstwa podyktowane były chęcią przejęcia ziem bogatych w ropę naftową, a należących do Osagów. Scorsese wprowadza widzów w opowieść za sprawą dwóch bohaterów: Ernesta Burkharta (Leonardo DiCaprio) i jego przebiegłego wujka Williama Hale’a (Robert De Niro), którzy z nieczystymi zamiarami przybywają na ziemie Osagów. Używa wątku miłośnego między Ernestem a jego żoną członkinią plemienia Osagów, Mollie (Lily Gladstone), dodając intymny element do tej epickiej amerykańskiej tragedii.
„Czas krwawego księżyca” stanowi przypomnienie (kolejnego) przerażającego momentu w historii Ameryki. Jest niepokojącą opowieścią o przemocy, tragedii Pierwszych Narodów, ludobójczym spisku, ludziach przesiąkniętych chciwością i przekonaniem, że mogą wziąć wszystko, co tylko chcą.
Film jest długi i spektakularny pod względem formalnym, łączy kilka gatunków (m.in. western, kino gangsterskie, romans) i wywołuje zarówno oburzenie, jak i empatię. Wyróżnia się jako fascynujące, wieloaspektowe studium postaci o ludziach stojących za przerażającą masakrą.
„Wilk z Wall Street” (2013)
Dziesięć lat przed „Czasem krwawego księżyca” Scorsese zaprezentował inną historię opartą na faktach, w której rolę głównego bohatera również odegrał Leonardo DiCaprio.
„Wilk z Wall Street” prezentuje historię Jordana Belforta, od kariery bogatego maklera giełdowego prowadzącego wystawne życie, aż do upadku związanego z przestępczością i korupcją.
Opowieść reżysera o szalejących oszustwach na Wall Street na początku lat 90. była odważną mieszanką czarnej komedii, dramatu śledczego i mnóstwa scen przepełnionych seksem, narkotykami oraz niecenzuralnymi słowami. To świetny przykład filmu o typowym amerykańskim nadmiarze, amoralnej chciwości, pędzie do osiągania sukcesu po trupach i wypaczonym obrazie amerykańskiego snu.
Jednocześnie był to najbardziej dochodowy film Scorsese, który zdobył 5 nominacji do Oscara... i żadnej statuetki.
Ciekawostka: Leonardo DiCaprio wystąpił w pięciu najbardziej dochodowych filmach Scorsese: „Wilk z Wall Street”, „Wyspa tajemnic”, „Infiltracja”, „Aviator” i „Gangi Nowego Jorku”.
„Taksówkarz” (1976)
Travis Bickle (Robert De Niro), samotny i aspołeczny weteran wojny w Wietnamie pracuje jako taksówkarz w zdemoralizowanym Nowym Jorku. Odizolowany i nieskłonny do nawiązywania kontaktów zdaje sobie sprawę, że jedynym sposobem, w jaki może zwrócić na siebie uwagę, jest przemoc.
W tym niezapomnianym stylistycznie filmie, reżyserowi udało się uchwycić ducha czasów lat 70., a Robertowi De Niro stworzyć postać, która kipi wściekłością. Travis jest zagubiony, ogarnięty aspołeczną furią i pełen egzystencjalnej rozpaczy. Szuka celu na brudnych nowojorskich ulicach i zmierza do nieuchronnej katastrofy.
Oprócz kreacji, kultowe są tu też dialogi, zwłaszcza legendarny monolog przed lustrem i tekst: „You talkin’ to me?”.
„Chłopcy z ferajny” (1990)
W prawdopodobnie najbardziej uznanym filmie gangsterskim, Scorsese opowiada brutalną historię życia wschodzącego gangstera Henry’ego Hilla (Ray Liotta). Tworzy zabawną i całkowicie ekscytującą sagę o wzroście i upadku mafioso, jego relacjach z żoną oraz partnerami z mafii Jimmym Conwayem (Robert De Niro) i Tommym DeVito (Joe Pesci) w włosko-amerykańskim syndykacie przestępczym.
„Chłopcy z ferajny” nie były pierwszym ani ostatnim momentem, w którym Scorsese zanurzał widzów w świat gangsterów, ale tutaj pozwala nam zrozumieć jego atrakcyjność. Opisuje urok życia gangstera z przytłaczającą bezpośredniością i energią, tak, że widz zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństwa, ale zaczyna tego świata zazdrościć.
Rewelacyjna adaptacja książki Nicholasa Pileggiego „Wiseguy” to stylowy dramat gangsterski, którego akcja toczy się w mistrzowskim tempie, a także spojrzenie na amerykański sen, pokaz wirtuozerii filmowej i współczesna saga o przestępczości zorganizowanej.
„Kasyno” (1995)
Robert De Niro i Joe Pesci ponownie łączą siły w dramacie zainspirowanym prawdziwą historią, której bohaterem, oprócz postaci, jest Las Vegas lat 70. i kasyna prowadzone przez mafię.
Jest kroniką wzlotów i upadków Sama „Ace’a” Rothsteina (De Niro), bukmachera, którego chicagowska mafia wykorzystała do prowadzenia fikcyjnego kasyna w Las Vegas. Wyostrzony zmysł biznesowy Sama czynią go świetnym w swojej pracy, ale dwie najważniejsze osoby w jego najbliższym otoczeniu okazują się jego największą słabością – jego porywczy przyjaciel z dzieciństwa Nicky (Joe Pesci) i niewierna miłość jego życia Ginger (Sharon Stone).
„Kasyno” powstało pięć lat po „Chłopcach z ferajny”, jest duchową kontynuacją klasyka, ale nie musi obawiać się porównań, ponieważ mocno stoi na własnych nogach. Jest kolejną wizytówką kina gangsterskiego Scorsese, z wybitną kreacją aktorską, wnikliwym spojrzeniem na Las Vegas u szczytu ery gangsterów, a także bezlitosną brutalnością i dekadencją.
„Infiltracja” (2006)
Colin (Matt Damon), młody protegowany szefa irlandzkiego gangu z Bostonu, Franka Costello (Jack Nicholson), otrzymuje rozkaz zapisania się do Akademii Policyjnej, gdzie wkrótce staje się wschodzącą gwiazdą i użytecznym kretem mafii. Tymczasem początkujący policjant Billy (Leonardo DiCaprio) otrzymuje od swojego kapitana (Martin Sheen) rozkaz infiltracji gangu Costello. Obaj mężczyźni osiągają swoje cele, ale dręczy ich poczucie winy, że muszą to zrobić.
Ten mistrzowski thriller kryminalny to prawie 2,5 h napięcia i szokujących występów gwiazdorskiej obsady. Gdy bostońska policja i irlandzka mafia próbują ścigać się, aby odkryć kretów w swoich organizacjach, widzowie dostają dynamiczny kryminał, któremu niczego nie brakuje. Obserwujemy pojedynek bohaterów prowadzących podwójne życie i ich wybory (moralnie dwuznaczne). Dostajemy klimatyczną bostońską scenerię, zagłębiamy się w skonfliktowane, skorumpowane postacie, a do tego każdą kolejną scenę kradnie, któryś ze świetnych aktorów.
Za „Infiltrację” Scorsese zdobył wreszcie Oscara dla najlepszego reżysera, a film otrzymał 3 kolejne statuetki (najlepszy film, scenariusz adaptowany i montaż).
„Irlandczyk” (2019)
Martin Scorsese odcisnął prawdopodobnie największy ślad na gatunku filmów gangsterskich w historii kina, a w „Irlandczyku” po raz kolejny udowodnił swój kunszt.
Projekt Scorsese, opowiadający o mafijnym zabójcy Franku Sheeranie (Robert De Niro), Jimmym Hoffie (Al Pacino) i rodzinie mafijnej Bufalino (Joe Pesci jako Russellem Bufalino), powstawał od 2004 roku, ale nie mógł zdobyć funduszy, dopóki Netflix nie zainwestował w film ogromnego budżetu. Scorsese wykorzystał go do opowiedzenia jednej z najbardziej fascynujących historii i tajemnic amerykańskiej przestępczości, udzielając odpowiedzi na pytanie: co stało się z Jimmym Hoffą?
„Irlandczyk” to kolejny film gangsterski reżysera, ale daleko mu do zawrotnej energii „Ulic nędzy”, „Chłopców z ferajny” czy „Kasyna”. Jest to raczej melancholijny, gorzki traktat o starzeniu się i żalu. Scorsese mierzy się w nim z archetypami mafiosów i zadaje pytanie o następstwa życia charakteryzującego się kompromisami moralnymi i zasadami mafii.
To z pewnością najbardziej psychologicznie bogaty ze wszystkich jego filmów o mafii, przedstawiający kronikę trzech słabnących mężczyzn, którzy pomimo całej przelanej krwi, zarobionych pieniędzy i zdradzonych przyjaciół, w końcu zostaną zapomniani, pozostawieni w domu spokojnej starości.
Akcja filmu obejmuje mniej więcej 50 lat, dlatego wykorzystano tu najnowocześniejszą technologię odmładzania, dzięki której ci sami aktorzy odegrali role na różnych etapach życia swoich postaci. „Irlandczyk” był nominowany do Oscara w 10 kategoriach i... nie zdobył żadnej statuetki.
„Wyspa tajemnic” (2010)
Jest rok 1954. Dwóch szeryfów federalnych, Teddy Daniels (Leonardo DiCaprio) i Chuck Aule (Mark Ruffalo), prowadzi śledztwo w sprawie zniknięcia podejrzewanej o morderstwo kobiety, która uciekła ze szpitala dla obłąkanych przestępców. W miarę rozwoju śledztwa Teddy musi stawić czoła własnym przerażającym demonom i niepewności, aby wyrwać się ze złowrogiego uścisku wyspy.
Scorsese zamienił mrożący krew w żyłach thriller Dennisa Lehane’a we wstrząsający horror z domieszką kina noir, wypełniony mnóstwem niepokojących momentów, który jest jednocześnie badaniem pogarszającej się psychiki głównego bohatera.
„Wyspa tajemnic” to film, który posiada niesamowity klimat. Dzięki klaustrofobicznej, niepokojącej inscenizacji, niemal namacalnie czuć tu ogarniającą paranoję i potencjalne zło czyhające na każdym kroku. Zabiera widzów w wyniszczającą emocjonalnie podróż, zwłaszcza, że jest niczym tykająca bomba z potężną dawką zwrotów akcji. Jeden z najlepszych i najbardziej dopracowanych technicznie filmów Scorsese.
„Wściekły byk” (1980)
Martin Scorsese w swoich filmach często skupia się na wybuchowo brutalnych mężczyznach, których postępowanie można określić jako co najmniej wątpliwe moralnie. Ale w żadnym z nich nie oddał takich szczegółów, jakie przedstawił we „Wściekłym byku”. Czarno-biały dramat biograficzny to opowieść o życiu boksera Jake’a LaMotty’ego (Robert De Niro), włosko-amerykańskiego boksera wagi średniej, którego tendencja do przemocy i temperament doprowadziły na szczyt w ringu i zniszczyły mu życie poza nim.
Jake LeMotty używał boksu, do przekazania tego, co czuł w danym momencie. Czasami walczył, by zadać ból, zwłaszcza gdy ogarniała go wściekłość zazdrości o mężczyznę, który odważył się spojrzeć na jego piękną żonę Vickie (Cathy Moriarty), innym razem dał się pobić w ramach pokuty za swoje liczne grzechy. Reżyser wykorzystał jego najważniejsze mecze bokserskie do szczegółowego przedstawienia psychologii i ewolucji słynnego mistrza, co okazało się genialnym zabiegiem.
„Wściekły byk” to portret mężczyzny, który nie potrafi zapanować nad swoimi demonami, czy to zawodową zazdrością, czy niepewnością wobec żony. Jest to bardzo bolesny, fizyczny film, w którym przemoc dzieje się zarówno na ringu, jak i poza nim. Scorsese potrafił przedstawić udręczone i oszalałe ego Jake’a LaMotty dzięki czemu „Wściekły byk” jest niesamowicie wstrząsającą medytacją na temat męskości.
Film był nominowany do ośmiu Oscarów, a zdobył dwa, za najlepszy montaż i nagrodę dla najlepszego aktora pierwszoplanowego - Roberta De Niro.
„Milczenie” (2016)
Po „Ostatnim kuszeniu Chrystusa” i „Kundunie” to kolejny film, w którym Scorsese bada relacje z Bogiem. Jednocześnie jest to najdłużej rozwijany projekt reżysera - film powstawał ponad 25 lat. Spośród tych trzech produkcji, „Milczenie” jest tym, który wydaje się najbardziej wnikliwy i osobisty, nawet jeśli prowadzone w nim badania nad wiarą, wątpliwościami i poświęceniem pozostają mocno niejednoznaczne.
„Milczenie” opowiada historię portugalskich księży jezuitów, którzy podróżują do Japonii, aby odnaleźć innego księdza, swojego mentora (który dopuścił się apostazji) i szerzyć wiarę. Na miejscu spotykają ich prześladowania.
Głęboko poruszający i dający do myślenia film jest zaliczany do najbardziej wyjątkowych projektów Martina Scorsese. Reżyser nurtuje widzów pytaniami dotyczącymi księży, których znakomicie zagrali Andrew Garfield, Adam Driver i Liam Neeson. Porusza ciężkie tematy, takie jak poświęcenie czy ciężar katolickiej winy. Znakomicie bada zagadkę, która od wieków nurtuje ludzkość: jak oddać się czemuś, co może wywołać tyle bólu i wątpliwości, nie mając gwarancji, że twoja wiara jest słuszna?
W filmie opartym na powieści Shūsaku Endō, Scorsese zdecydowanie inaczej buduje też historię. Akcja rozgrywa się powoli, z długimi, wyważonymi sekwencjami pozbawionymi wybuchowych skoków i szybkich zbliżeń, z których reżyser jest tak dobrze znany. To bardzo poetycki obraz, z nominacją do Oscara za najlepsze zdjęcia.
Pozostałe filmy Martina Scorsese, które warto obejrzeć:
- „Kto puka do moich drzwi” (1967)
- „Wagon towarowy Bertha” (1972)
- „Ulice nędzy” (1973)
- „Alicja już tu nie mieszka” (1974)
- „New York, New York” (1977)
- „Amerykański chłopak” (1978)
- „Ostatni walc” (1978)
- „Król komedii” (1982)
- „Po godzinach” (1985)
- „Kolor pieniędzy” (1986)
- „Ostatnie kuszenie Chrystusa” (1988)
- „Przylądek strachu” (1991)
- „Wiek niewinności” (1993)
- „Kundun - Życie Dalaj Lamy” (1997)
- „Ciemna strona miasta” (1999)
- „Gangi Nowego Jorku” (2002)
- „Aviator” (2004)
- „Bez stałego adresu, Bob Dylan” (2005)
- „Rolling Stones w blasku świateł” (2008)
- „Public speaking” (2010)
- „Hugo i jego wynalazek” (2011)
- „Vinyl” (2016), twórcy: Terence Winter, Martin Scorsese
- „Rolling Thunder Revue: Opowieść o Bobie Dylanie od Martina Scorsese” (2019)
Zajrzyj do pasji Oglądam, by znaleźć więcej ciekawych informacji ze świata filmu.
Okładka: materiały promocyjne.
Komentarze (0)