Co to jest lutownica i do czego można jej używać?

Co to lutownica i czy jest tym samym, co stacja lutownicza?

Stacja i lutownica to w zasadzie ten sam rodzaj sprzętu. Czasami wprowadza się jednak podział, który wyraża się w tym, że stacja jest bardziej rozbudowaną wersją, w której można znaleźć wiele zróżnicowanych funkcji. W procesie lutowania wykorzystywane jest specjalne spoiwo, czyli metal, który rozgrzewa się do odpowiedniej temperatury – wyższej lub niższej niż 450 stopni Celsjusza. Jako spoiwo najczęściej wykorzystuje się cynę, a do tego dodatki w postaci srebra albo miedzi.

Do czego może służyć stacja do lutowania?

Lutowanie jest wszechstronnym i często spotykanym procesem, ponieważ pozwala połączyć różne rodzaje surowców. W wielu domach można znaleźć lutownice uniwersalne, które wykorzystuje się do najróżniejszych materiałów. Istnieją jednak także bardziej wyspecjalizowane modele lutownic. W profesjonalnym użytku można spotkać na przykład specjalne produkty do lutowania rur, rynien, elementów dekarskich, a nawet witraży. Coraz częściej spotyka się także lutowanie plastiku, przy czym trzeba wówczas uważać na to, by nie stopić tworzywa.  Najpopularniejszym wyborem jest jednak lutownica do elektroniki, która ułatwia precyzyjnie połączyć drobne elementy lepiej niż klej.

Lutownica na baterie czy elektryczna? Która jest lepsza?

Do niedawna najczęściej spotykana była lutownica elektryczna. Rozwiązanie to jest dosyć uciążliwe ze względu na kabel, który może czasami przeszkadzać w pracy – za to na pewno nigdy nie zabraknie nam prądu. Lutownica bezprzewodowa jest zatem wygodna w wykorzystaniu, ale za to może się rozładować. Tego typu modele są też zazwyczaj droższe.

Lutownica transformatorowa, kolbowa, oporowa – czym różnią się od siebie?

Na rynku znajdziesz szeroki asortyment lutownic. Dostępne są między innymi modele oporowe, kolbowe, transformatorowe, gazowe oraz tzw. hot air.

Lutownica oporowa

Zwana także grzałkową najlepiej nadaje się do łączenia elektroniki - także jej drobnych elementów. Lutownice oporowe dzięki swojej lekkości i ergonomicznej kolbie są zazwyczaj bardzo lekkie, a co za tym idzie wygodne w pracy. Cechują się ponadto dużą precyzyjnością i stosunkowo niską ceną.

Lutownica kolbowa

To w zasadzie podtyp powyższej kategorii i czasami nie rozróżnia się ich od siebie. Grot tego typu lutownicy wykonany jest ze specjalnego kawałka metalu. Pozwala on na połączenie przede wszystkim większych fragmentów. Z tego powodu może nie nadawać się najlepiej do elektroniki.

Lutownica transformatorowa

To prawdziwy model do zadań specjalnych. Ponieważ za nagrzewanie odpowiedzialny jest transformator, to produkt jest duży, ciężki i mało precyzyjny, więc nadaje się przede wszystkim do lutowania dużych powierzchni. Najczęściej jest wykorzystywany w przypadku spajania grubych kabli, a także fragmentów zajmujących dużą powierzchnię.

Lutownica gazowa

Źródłem zasilania jest tutaj gaz, a zatem nie trzeba ich podłączać do gniazdka. Tego typu modele sprawdzają się zawsze wtedy, gdy nie masz dostępu do energii elektrycznej. Niestety lutownice gazowe mają niewielką wydajność, więc nie nadają się najlepiej do długotrwałej pracy.

Lutownica hot air

Ten najbardziej nietypowy rodzaj lutownic używa do rozgrzewania spoiwa gorącego powietrza i stąd pochodzi jego nazwa. Ze względu na specyfikę działania, idealnie nadaje się do lutowania najbardziej delikatnych elementów elektronicznych, a także wszystkich innych wymagających dużej uwagi i precyzji.

Jaki jest najlepszy grot do lutownicy?

Grot to jeden z najważniejszych elementów lutownicy, ponieważ przekłada się m.in. na precyzję lutowania. Ważnym parametrem jest jego grubość. Im będzie ona mniejsza, tym dokładniejsze prace można wykonać za pomocą lutownicy. Niestety wartość ta przekłada się też na krótszą żywotność. Innym istotnym parametrem jest też kształt grota. Ten stożkowy ma lekko zaokrągloną końcówkę i jest standardowym elementem wyposażenia. Grot wkrętakowy przypomina kształtem wkrętak, a wykorzystuje się go m.in. do prac montażowych. Warto też wyróżnić grot z mini falą, czyli cylindryczny, którego końcówka jest ścięta pod kątem 45 stopni.

Mała lutownica a jej moc

Jednym z najważniejszych parametrów technicznych jest moc urządzenia. Oczywiście im jest ona większa, tym efektywniej będzie działała lutownica. Trzeba jednak pamiętać o tym, że wraz z mocą wzrasta też nagrzewanie się sprzętu. To zaś bardzo często znacząco utrudnia pracę. Producenci wychodzą na szczęście naprzeciw potrzebom klientów, oferując im wygodne rozwiązanie zmiany wartości mocy. Dzięki specjalnym przełącznikom możesz wówczas wybrać na przykład 100W, gdy lutujesz grube kable, a potem zmniejszyć wartość do 40W podczas pracy przy elektronice wymagającej dużej precyzji i skupienia.

Jaka lutownica będzie najlepsza? Zwróć uwagę na te parametry

Poza mocą lutownic ważne są też inne kryteria. Pierwszym z nich jest rozmiar. Mini lutownica jest co prawda wygodna w użytkowaniu, jednak nie będzie zbyt wydajna. Warto zatem dobrać wielkość w zależności od wykonywanych prac. Innym aspektem jest czas nagrzewania -im krótszy, tym lepszy. Zwróć też uwagę na temperaturę pracy. Parametr ten pozwala na wykonywanie różnych rodzajów spoiw, dlatego warto zdecydować się na model z regulacją temperatury.

Lutowanie to bardzo wygodny sposób łączenia elementów. Mamy nadzieję, że dzięki naszemu artykułowi wiesz już nieco więcej na ten temat i wiesz, jaką lutownicę kupić.

Więcej poradników znajdziesz na Empik Pasje w dziale Elektronika.

Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com