Zatarcie silnika – objawy. Po czym poznać zacierający się silnik?

Objawy zatarcia silnika

Zacierający się silnik może zdradzać objawy awarii stopniowo. Zwykle pierwszym, możliwym do zaobserwowania symptomem jest wzrost temperatury jednostki podczas pracy. Inny objaw zacierającego się silnika to występowanie niepokojących dźwięków spod maski – stukot generowany przez panewki korbowodowe czy wałek rozrządu pracujące bez odpowiedniego smarowania. Zacierający się silnik traci także stopniowo sprawność, co niekiedy można zaobserwować ze względu na odczuwalnie mniejszą moc i moment obrotowy, np. podczas przyspieszania. Wysoka temperatura zacierającej się jednostki nie sprzyja właściwemu spalaniu mieszanki paliwowo-powietrznej. Efektem jest nadmierne dymienie z rury wydechowej.
 

 

Jak sprawdzić czy silnik jest zatarty?

Jak zachowuje się zatarty już silnik? Kiedy dym zacznie wydostawać się także spod maski pojazdu, zwykle jest już za późno, by uratować jednostkę. Kierowca zauważa wówczas także znaczny spadek mocy silnika, najczęściej połączony z wyświetleniem się na desce rozdzielczej czerwonej kontrolki, sugerującej niewłaściwe ciśnienie oleju.
 

 

Dlaczego silnik się zaciera? Najczęstsze przyczyny.

Zacieranie się silnika jest efektem utraty filmu olejowego, smarującego podzespoły jednostki podczas ich pracy. Brak środka smarnego powoduje tarcie elementów metalowych, skutkujące ich degradacją, a z czasem całkowitym zniszczeniem. Tłoki ocierające się o gniazda cylindrów, zwiększają swoją objętość ze względu na przyrost temperatury, również będący skutkiem braku filmu olejowego. Może wówczas dojść do ich uszkodzenia i rozszczelnienia silnika.

Olej silnikowy odpowiada także za chłodzenie jednostki podczas jej pracy. Brak filmu olejowego generuje zatem przegrzewanie się silnika. Jest ono niebezpieczne dla wielu podzespołów – nie tylko wymienionych wyżej tłoków czy cylindrów, ale także np. panewek korbowodowych czy wałka rozrządu.
 

 

Dlaczego dochodzi do przerwania filmu olejowego w silniku? Przyczyn może być wiele. Najczęściej spotykaną jest po prostu zbyt niski poziom oleju. Wiele silników, zwłaszcza tych z większym przebiegiem, podczas pracy wykazuje tendencję do spalania oleju silnikowego. W takich sytuacjach niezbędna jest okresowa kontrola poziomu oleju silnikowego na bagnecie olejowym i uzupełnianie niedoboru. Zaniedbanie tej czynności skutkuje pracą silnika ze zbyt małą ilością środka smarnego, co z czasem doprowadza do zatarcia silnika.

Do zatarcia silnika może dojść także, kiedy znajdujący się w układzie olej nie spełnia parametrów, wskazanych przez producenta pojazdu. Może się tak stać, jeśli olej jest zbyt stary, przez co stracił swoje właściwości. Powodem może być także niska jakość oleju czy też zalanie niewłaściwego dla danej jednostki typu oleju. Inne potencjalne przyczyny utraty filmu olejowego to m.in. zapchany filtr oleju, blokujący jego przepływ, utrata szczelności uszczelki pod głowicą silnika, powodująca mieszanie się oleju silnikowego z płynem chłodniczym czy awaria pompy olejowej, skutkująca obniżeniem ciśnienia oleju. Często do zacierania się silnika można także doprowadzić poprzez niewłaściwy sposób jazdy, np. wkręcanie silnika na wysokie obroty tuż po uruchomieniu, zanim pompa zdąży doprowadzić olej do wszystkich newralgicznych elementów silnika.
 

 

Zatarcie silnika – co robić?

Jeśli oznaki zatarcia silnika zauważymy odpowiednio wcześnie, jednostkę można zwykle jeszcze uratować. Kluczowe wydaje się uzupełnienie poziomu środka smarnego, jednak sama ta czynność może okazać się niewystarczająca, by móc myśleć o dalszej, bezawaryjnej eksploatacji jednostki. Zacieranie się silnika jest związane z odrywaniem się opiłków metalowych elementów za sprawą tarcia. Pozostają one w układzie olejowym (nie wszystkie jest w stanie wyłapać filtr oleju). Po stwierdzeniu oznak zacierania się silnika najlepiej odholować auto do warsztatu samochodowego. Warto spuścić z silnika resztkę zabrudzonego oleju i wymienić go na nowy środek smarny. Dobrą praktyką może okazać się także zastosowanie płukanki w celu wyczyszczenia wnętrza jednostki ze wspomnianych opiłków. Koniecznością jest oczywiście także wymiana filtrów oleju i powietrza. Po przeprowadzeniu tych czynności mechanik może dokonać dalszej diagnostyki w celu ustalenia stanu technicznego poszczególnych podzespołów. Zaawansowane zatarcie silnika może oznaczać konieczność wymiany poszczególnych podzespołów (np. panewek) lub nawet całej jednostki napędowej.
 

 

Czy da się uruchomić zatarty silnik?

Wielu kierowców, stwierdzając objawy zacierającego się silnika zastanawia się, czy jednostkę można ponownie uruchomić. Choć niekiedy jest to możliwe, mechanicy nie zalecają takiej praktyki (auto najlepiej odholować do warsztatu). Próby uruchomienia jednostki to kolejne obciążenie dla niej i dalsza praca bez środka smarnego, mogąca powodować postępujące uszkodzenia.
 

 

Zatarcie silnika - profilaktyka

W zdecydowanej większości przypadków, silnik można uchronić przed zatarciem poprzez szereg działań profilaktycznych. Należą do nich – regularna wymiana oleju i podstawowych filtrów w interwałach niższych niż wskazane przez producenta pojazdu (zwykle co 10-15 tys. km), stosowanie tylko oleju o specyfikacji zgodnej z zaleceniami producenta silnika oraz regularna kontrola poziomu oleju w silniku oraz stanu podzespołów, odpowiedzialnych za pracę układu smarowania. Dobrą praktyką jest także unikanie jazdy na zbyt wysokich obrotach przed rozgrzaniem się silnika do temperatury roboczej.
 

 

Niekiedy zatarcie silnika może być powodowane wadą fabryczną jednostki lub niemożliwą do przewidzenia awarią. Dbając o układ olejowy możemy jednak w znacznym stopniu ograniczyć ryzyko zatarcia silnika.

Więcej artykułów znajdziecie na Empik Pasje w dziale Motoryzacja.

Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com