Dlaczego „Sex Education” to serial wyjątkowy?

O seksualności młodych…

Kino i telewizja od dekad podejmują próby mówienia o seksualności nastolatków. Rzadko jednak zdarza się, aby były to próby zakończone dużym powodzeniem. Częściowo udało się to produkcjom takim jak „Skins”, zbyt wcześnie anulowanej „Freaks and Geeks” z początku millenium czy, całkiem niedawno, „13 powodów”, „Jeszcze nigdy…” oraz „Euforia”. Jednak to właśnie serial online brytyjskiego oddziału Netfliksa, „Sex Education”, okazał się nie tylko międzynarodowym hitem i zachwycił krytyków, ale również – o ile nie przede wszystkim – otworzył dyskusję na temat wiedzy, postaw i wartości, które przekazywane są młodzieży. Tak w szkole, podczas oficjalnych zajęć, jak i w domach, mediach oraz szeroko pojętym społeczeństwie. Twórcom udało się w sposób zabawny, wciągający i, co niezwykle istotne, pozbawiony paternalizmu, poruszyć kwestie związane z całym spektrum ludzkiej seksualności – nie pomijając tematów takich jak molestowanie seksualne, aborcja czy seksualność osób z niepełnosprawnościami.

W związku z premierą trzeciego sezonu „Sex Education” pojawił się także „Życiowy przewodnik po seksie”, będący przystępnie napisanym, „przyjaznym” w swoim wydźwięku poradnikiem o dojrzewaniu, związkach, relacjach i seksie. Dodatkowo okraszony jest informacjami na temat obsady serialu i ciekawostkami z planu, więc stanowi świetną propozycję dla jego fanów.

… i nieco starszych

Siłą, jak również innowacją w narracji „Sex Education”, jest także wprowadzenie do fabuły rozterek bohaterów dorosłych – którzy, przynajmniej teoretycznie, powinni być przewodnikami po skomplikowanym i pełnym pułapek świecie seksualności, tymczasem często sami sobie z nią nie radzą. Problemy w komunikacji między pokoleniami oraz w tworzeniu i pielęgnowaniu relacji wpływają na brak satysfakcji w różnych dziedzinach życia i trudności w zrozumieniu własnych dzieci. Niezależnie od tego, czy chodzi o „wyzwoloną” i świetnie wykształconą Jean, mamę głównego bohatera Otisa, czy też apodyktycznego, zamkniętego w sobie dyrektora Groffa, ojca Adama. Paralele między nastoletnią a dorosłą generacją w „Sex Education” wyznaczone zostały w sposób ciekawy i akcentujący różne aspekty ludzkiej natury. A także w sposób bardzo inkluzywny – bo tak, jak wśród szkolnej młodzieży, również w „świecie” dorosłych pokazana jest para jednopłciowa, czyli Sofia i Roz, mamy Jacksona, dzielące problemy właściwe każdej innej parze rodziców, niezależnie od płci i orientacji seksualnej. Widzimy zarówno konflikty między nimi jako partnerkami, jak i wyzwania, przed którymi stoją, będąc matkami utalentowanego, ale jednocześnie wyalienowanego nastolatka.

Odwrócenie schematów

Duża otwartość narracji (będąca przecież odbiciem współczesnej rzeczywistości!) widoczna jest także w samych postaciach: mamy dzieciaki z „dobrych” domów, prymuskę z parku przyczep w biednej części miasta, pierwsze pokolenie emigrantów z Afryki oraz duże zróżnicowanie etniczne i religijne. Prowadzona w ten sposób fabuła serialu online pozwala na pokazanie bardzo różnych historii - na dodatek przy zachowaniu wielowymiarowości postaci, których przygody śledzimy i których dojrzewanie, nie tylko fizyczne, obserwujemy. O sile i jakości seriali stanowi bowiem w dużej mierze rozwój i zmiana postaci ukazana na ekranie, ich zmagania i rozwój, których jest ich efektem. Patrząc na historię nastoletnich Maeve, Otisa, Erica, Aimme czy Adama oraz dorosłych Jean, Maureen (żony dyrektora Groffa) oraz Jakoba widzimy, że dojrzewanie to domena nie tylko młodości, a wiek nie stanowi wcale o dojrzałości i nie gwarantuje trafności podejmowanych decyzji.

Twórcom produkcji udaje się także sprytne redefiniowanie zgranego, pełnego stereotypów tropu „szkolnej dramy”, w której hermetyczne kliki prowadzą nieskończone wojny, w których nikt tak naprawdę nie jest wygranym. Bogaty świat serialu online „Sex Education” rozbudowany został w powieści-spin offie „Ruszamy na trip życia! Sex Education”, w którym Maeve, Otis i Eric ruszają na pomoc bratu wygadanej nastolatki, Seanowi.

List miłosny do Johna Hughesa

„Sex Education” to także konwencja wizualna: kręcony w pięknej Walii, w niesamowitych plenerach i niebanalnych wnętrzach. Najbardziej jednak uwagę zwracają kostiumy, które zestawione ze współczesną technologią i współczesnymi problemami nastolatków każe momentami zastanowić się nad tym, kiedy tak naprawdę toczy się akcja serialu. To zamierzony efekt - twórcy nie ukrywają, że inspirują się klasykami szkolnych filmów i seriali, nazywając „Sex Education” swoistym „listem miłosnym do Johna Hughesa”, reżysera takich klasyków jak „Klub winowajców” czy „16 świeczek”.

Stąd stroje, fryzury i dodatki charakterystyczne dla lat 80. i 90. (co ostatecznie i tak wpisuje się we współczesną modę, która przeżywa obecnie powrót trendów do minionych dekad). Co ciekawe jednak, to również czyni „Sex Education” serialem uniwersalnym, mądrze wykorzystującym znane już motywy i wzbogacając je o nowe, aktualne znaczenia. Wiele wskazuje więc na to, że na długie lata pozostanie wzorcem tego, jak powinno się mówić i pisać - o nastolatkach i dla nastolatków.

Więcej podpowiedzi co warto zobaczyć znajdziecie w naszej pasji Oglądam.

Zdjęcie okładkowe: materiały prasowe Netfliksa.