Widelec sztywny czy amortyzowany: jaki amortyzator do roweru wybrać?

Wydawać by się mogło, że w przypadku rowerów, bardziej pożądanym rozwiązaniem konstrukcyjnym jest zawsze wyposażenie sprzętu w funkcję amortyzacji. Czy tak jest w istocie? Amortyzacja ma z pewnością wiele zalet, jednak nie jest odpowiednia dla każdego modelu rowerów. W jakim przypadku sprawdzi się najlepiej, a kiedy ta funkcjonalność jest zbędna?

Czym jest i do czego służy widelec w rowerze?

Widelec to element konstrukcyjny roweru, który znajduje się zarówno z przodu, jak i z tyłu ramy. Odpowiada on za trzymanie koła, zaś przedni, dzięki obecności specjalnych łożysk oraz mostka z przymocowaną kierownicą, umożliwia dodatkowo skręcanie i sterowanie całym pojazdem.

W nomenklaturze specjalistycznej rozróżnia się poszczególne widelce – tylne zwie się widełkami rowerowymi, zamiast widelcami. Są one pozbawione możliwości skrętu i odpowiadają jedynie za utrzymanie koła.

Elementy te są pierwszym elementem, który łączy koła z resztą roweru. Oznacza to, że właśnie one przekazują dalej wszelkie wstrząsy, uderzenia i nierówności, z jakimi zmagają się opony. W zależności od tego, czy wybierze się sztywny widelec, czy amortyzator, komfort jazdy będzie się zdecydowanie różnił. Nie zawsze na plus dla amortyzacji!

Jakie wyróżniamy rodzaje widelców rowerowych?

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, dziś wyróżnia się dwa główne typy widelców rowerowych – sztywne i amortyzowane. Pierwszy rodzaj nie ma zbyt wielu podgrup, ponieważ różnice w budowie poszczególnych modeli są dosyć małe i nieistotne. Z kolei wyróżnia się kilka typów amortyzacji, w zależności od stopnia tłumienia, medium amortyzującego czy standardu mocowania koła.

W zależności od typu resorowania wyróżniamy następujące rodzaje amortyzatorów:

amortyzator sprężynowy – zazwyczaj wykorzystywana jest wówczas sprężyna stalowa,
amortyzator powietrzny – najlżejszy, dopasowujący poziom twardości do ciężaru użytkownika, zwiększając tym samym precyzję w zabezpieczaniu przed wstrząsami,
amortyzator elastomerowy – przypominający harmonijkę konstrukt, który raczej należy obecnie do rozwiązań archaicznych, spotykanych w starszych modelach.

Możemy także rozróżnić rodzaje amortyzatorów na podstawie różnic w tłumieniu, które odpowiada przede wszystkim za spowolnienie powrotu ugiętego widelca do pozycji wyjściowej, co zmniejsza dyskomfort kierującego podczas jazdy po nierównościach. Do podstawowych rodzajów zaliczamy:

tłumiki elastomerowe,
tłumiki olejowe.

Widelec sztywny czy amortyzowany– w jakich rowerach sprawdzi się najlepiej?

Każdy z widelców rowerowych ma swoje plusy i minusy. Przeanalizowanie ich pozwoli ci wybrać najlepsze rozwiązanie, w zależności od rodzaju uprawianej aktywności fizycznej.

Jeżeli jeździsz rowerem głównie po mieście oraz trasach asfaltowych, obecność amortyzatora w widelcu nie jest konieczna. W miarę równe i proste drogi nie wymagają tak zaawansowanego tłumienia. Brak dodatkowych rozwiązań amortyzujących wpływa także na wagę ramy oraz zmniejsza awaryjność konstrukcji. Lżejszy rower lepiej będzie się prowadził, łatwiej wtedy także o przyspieszenie. Martwisz się, że brak amortyzacji wpłynie ujemnie na komfort jazdy? Głowa do góry – każdy widelec ma za zadanie lekko uginać się pod wpływem ciężaru kierowcy czy uderzeń koła o przeszkodę, dzięki czemu zawsze istnieje jakaś forma zabezpieczenia, która upłynnia jazdę.

Rzecz jasna, widelec sztywny nie będzie w stanie pochłonąć energii z uderzenia tak skutecznie, jak zrobiłby to profesjonalny amortyzator. Należy wówczas bardziej uważać na trasie – rozważna jazda, szczególnie na zróżnicowanym lub pełnym dziur terenie, wymagać będzie od kierującego większej uwagi i ostrożności. Wszelkie silniejsze wstrząsy będą miały wpływ na zdrowie twoich stawów, przede wszystkim nadgarstków.

Jaki widelec do roweru sprawdzi się w przypadku pojazdów przeznaczonych do jazdy w zmiennym terenie, np. rowerów MTB (ang. mountain biking) czy crossowych? Oczywiście będą to widelce z amortyzacją, która zwiększy bezpieczeństwo i komfort jazdy po nierównościach.

W jaki sposób amortyzatory wpływają na bezpieczną jazdę? Pomagają one jak najdłużej utrzymać kontakt kół z nawierzchnią – zwiększa to kontrolę nad pojazdem, nawet w trudnych warunkach terenowych. Odbierają one także część energii pochodzącej ze wstrząsów, która mogłaby negatywnie oddziaływać na nadgarstki (szczególnie narażone na przeciążenia i kontuzje w tej dziedzinie sportowej).

Niestety amortyzacja posiada także kilka wad, które mogą ujemnie wpłynąć na komfort użytkowania roweru. Jest to przede wszystkim duży ciężar – wybierając urządzenie tłumiące wstrząsy, decydujesz się zwykle na nawet kilka dodatkowych kilogramów. Obciążenie utrudnia szybsze ruszanie z miejsca czy podjeżdżanie pod górę.

Kłopotliwa może być także złożoność konstrukcji amortyzatora – wymaga więcej czasu, a co za tym idzie, generuje większe wydatki przy ewentualnym serwisowaniu. Sztywne widelce mają więc przewagę akurat na tym polu – ich prostota pozwala nawet na samodzielną obsługę.

Jak dobrać amortyzator do roweru?

Jeżeli decydujesz się wyposażyć swój rower w amortyzator, jego wyboru powinieneś dokonać w oparciu o kilka podstawowych parametrów, które w znaczny sposób wpłyną na komfort i bezpieczeństwo użytkowania.

Pierwszym z nich jest standard mocowania koła. W zależności od rozmiaru obręczy wyróżniamy np.:

9 mm – najbardziej popularny rozmiar,
15 mm – w modelach ze średniej półki,
20 mm – masywniejsze rowery do cięższych zadań,
130 i 135 mm – rowery typowo górskie, czyli MTB.

Ważny jest także rodzaj tłumienia powrotu, mocowania oraz blokada skoku. W przypadku pierwszego parametru, ważna jest możliwość jego regulacji. Obecność blokady skoku umożliwia natomiast wstrzymanie działania amortyzatora, co przekłada się na lepsze osiągi i łatwiejsze przyspieszanie na prostej, asfaltowej drodze.

Jaki amortyzator do roweru będzie więc najlepszy?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na tak postawione pytanie, zależy ona bowiem od preferencji rowerzysty. Zawodowi kolarze postawią na szybkość i lekkość roweru, wyczynowi kaskaderzy docenią maksymalną amortyzację i rozproszenie energii ze wstrząsów. Rower z amortyzatorem czy bezamortyzator, a może sztywny widelec? Wybór należy do ciebie. Ciesz się komfortową i bezpieczną jazdą!