Strefy Czystego Transportu – czym są i od kiedy zaczną funkcjonować?
Zmiany w Ustawie mają przybliżyć stan prawny państwa polskiego do standardów europejskich w zakresie rozwiązań prośrodowiskowych w przestrzeni miejskiej. Na mocy nowego prawa każda gmina w Polsce będzie mogła tworzyć na swoim terenie tzw. Strefy Czystego Transportu (SCT), czyli miejsca, gdzie pojawią się utrudnienia wjazdu dla samochodów o szczególnie wysokiej emisji CO2 oraz innych szkodliwych gazów. Takie strefy muszą być odpowiednio oznakowane - specjalny znak drogowy „Strefa Czystego Transportu”, który został już opracowany przez ministerstwo musi pojawić się przy każdej drodze wjazdowej do strefy. Ustawa dopuszcza karanie mandatem właścicieli pojazdów niespełniających określonych norm, którzy wbrew znakom zdecydowali się na wjazd do strefy.
Postanowienia Ustawy weszły w życie już w grudniu 2021 r., co jednak nie było równoznaczne z powołaniem do życia Stref Czystego Transportu. Ta kwestia została powierzona gminom, które samodzielnie zdecydują o chęci (lub jej braku) powołania stref, o ich lokalizacji (według dopuszczalnych kryteriów) i wielkości oraz tym, jak bardzo będą restrykcyjne (jakie normy spalania będzie musiało spełniać auto dopuszczone do ruchu w strefie).
Strefy czystego transportu w Polsce
Obowiązek posiadania naklejek na szyby, uprawniających do wjazdu do SCT został ustanowiony od 4 maja 2022 r. Nie było pośpiechu, gdyż do tej daty żadna gmina w Polsce nie zdecydowała się na uruchomienie Strefy Czystego Transportu. Szacuje się, że pierwsze takie obszary powstaną na początku 2023 r. w największych miastach, takich jak Kraków i Warszawa. Nad podobnym rozwiązaniem pracują także Łódź, Wrocław, Katowice czy Gdańsk, jednak włodarze miast nie podają konkretnych dat.
Wjazd do Strefy Czystego Transportu – dla kogo będzie możliwy?
Sama idea SCT odnosi się do konieczności ograniczenia skumulowanej emisji zanieczyszczeń na terenach, gdzie ruch pojazdów jest szczególnie intensywny i skorelowany z dużym poziomem zaludnienia. Ustawa nie narzuca jednak gminom konkretnych norm emisji, które mają spełniać pojazdy wpuszczane do stref. Zakłada jedynie, że bezwarunkowo pozwolenie na wjazd do nich muszą mieć samochody elektryczne, napędzane przez ogniwa wodorowe oraz wykorzystujące gaz ziemny. W praktyce zatem, ograniczenia mogą dotyczyć tylko aut benzynowych i z silnikami Diesla. Wyjątkiem są tu pojazdy służb policyjnych, karetki pogotowia czy pojazdy wojskowe. Z zakazu wjazdu na teren Stref Czystego Transportu ustawowo zwolnione są także osoby niepełnosprawne.
Większość polskich miast, przygotowujących się do uruchomienia Stref Czystego Transportu w swoich granicach zamierza zacząć od ograniczenia wjazdu do nich pojazdom z silnikami, spełniającymi normę Euro 3 lub niższą. Mowa tu zatem o niemal dwudziestoletnich autach, głównie z silnikiem diesla. Niektóre miasta, dla uproszczenia, zamierzają wprowadzić po prostu limit wieku pojazdów, które będą mogły wjeżdżać do SCT.
Naklejka ekologiczna na szybę – gdzie ją umieścić?
Obowiązek zakupienia naklejki i naklejenia jej na szybie spoczywa na właścicielu pojazdu. Zgodnie z ustawą, dystrybucją naklejek mają zająć się gminy, jednak ich cena nie może być wyższa niż 5 zł. Naklejkę trzeba umieścić w lewym dolnym rogu szyby samochodu, w taki sposób, by nie zakrywała ona pola widzenia kierowcy i nie kolidowała z działaniem czujników lub innych systemów samochodu (np. wyświetlacza head-up). Naklejka ma kształt ośmiokąta, przypominającego znak „STOP”, jednak ma kolor zielony, a nie czerwony. Przed jej naklejeniem należy wypełnić puste pola – rok produkcji auta, rodzaj paliwa i numer rejestracyjny.
Co grozi za brak naklejki ekologicznej? Wysokość mandatu.
Obecna sytuacja dotycząca naklejek uprawniających do wjazdu do Stref Czystego Transportu jest specyficzna, ze względu na brak takich stref. Po ich uruchomieniu, niektórzy kierowcy mogą nie zorientować się w porę i nie zakupić naklejki przed wjazdem do strefy. Niestety grozi im wtedy kara, wpisana już do kodeksu karnego. Zgodnie z art. 96c. Kodeksu wykroczeń: "Kto nie przestrzega zakazu wjazdu do strefy czystego transportu podlega karze grzywny do 500 złotych". W początkowej fazie istnienia Stref Czystego Transportu wiele zależało będzie od wyrozumiałości służb. Być może wprowadzony zostanie okres ochronny na czas trwania kampanii informacyjnych, których celem będzie uświadomienie kierowców o ustanowieniu stref.
Czy warto zakupić naklejkę ekologiczną na samochód?
Jeżeli w naszym mieście lub mieście, które często odwiedzamy znajdzie się Strefa Czystego Transportu, warto zakupić, wypełnić i nakleić na szybę odpowiednią naklejkę ekologiczną. Co prawda z zasady powołanie do istnienia SCT ma za zadanie zniechęcić właścicieli samochodów do wjazdu na ich teren, co przełoży się na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń w miejscach o dużym zagęszczeniu ludności. Warto jednak posiadać naklejkę, by w nagłych lub awaryjnych sytuacjach można było dostać się samochodem np. do centrum miasta. W innych sytuacjach lepiej wybrać się tam bez samochodu, np. z wykorzystaniem środków komunikacji miejskiej. Gminy będą miały obowiązek zapewnienia odpowiednich połączeń, umożliwiających transport zbiorowy na teren Strefy Czystego Transportu oraz w granicach jej obszaru.
Warto zauważyć, że zgodnie z Ustawą, gminy będą miały możliwość pobierania opłaty za wjazd do SCT od wszystkich samochodów emitujących zanieczyszczenia – możemy się zatem spodziewać, że wiele miast zdecyduje się na utworzenie takich stref, choćby w celu podreperowania samorządowego budżetu.
Więcej artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Motoryzacja.
Zdjęcie okładkowe: tło: shutterstock.com
Komentarze (0)