15 marca 2021

Edukacja przez doświadczanie – zabawki naukowe

Wiecie, jaki cytat sprawdził się w stu procentach przez wszystkie lata mojego rodzicielstwa? „Kto chce ciepło wnosić w świat, sam musi płonąć ogniem” (Phil Bosmans). Co to ma wspólnego z zabawą? Bardzo dużo. Bo przez zabawę możemy uczyć nasze dzieci. A nauka jest najefektywniejsza wtedy, gdy rozbudzimy w dziecku pasję. Jednak, żeby to robić, najpierw musimy rozpalić ją w sobie. I tu dochodzimy do zabawek naukowych. Wiecie za co je tak kocham? Bo bawię się nimi tak samo dobrze, jak dzieci. A do tego są to świetne propozycje prezentowe dla starszaków, a nawet nastolatków.

Autorka: Ania Oka/zabawkator.pl

Baw mnie, ucz mnie

O tym, dlaczego nauka przez zabawę jest najkorzystniejsza i jakie zabawki możemy do niej stosować, pisałam dokładnie w poprzednim artykule: „Rozrywka i wiedza dla całej rodziny”. Przypomnę tylko, że do edukacji przy okazji zabawy możemy wykorzystać zarówno pomoce do nauki jak i zabawki naukowe. Przez wiele dekad były one dostępne wyłącznie dla specjalistów. Dziś z ich wsparcia może korzystać na co dzień każdy rodzic. Co to oznacza? To, że bardzo wcześnie, w najbardziej komfortowych i sprzyjających warunkach możemy wspierać rozwój naszych dzieci.

Bardzo małe dzieci uwielbiają aktywnie spędzać czas. Przemieszczanie się i możliwość pozostawania w ruchu świetnie wpływają na ich zdolności motoryczne. Dlatego szukając czegoś, co pozytwnie przyczyni się do ich rozwoju, możecie rozważyć zakup bujaka lub skoczka.

Jak sprawić, by edukacja przez doświadczanie naprawdę działała?

Ręka do góry, kto chce zrobić doświadczenie! Wszyscy? Tak myślałam. Przypomnijcie sobie, ile frajdy mieliście w te dni, gdy w przedszkolu czy szkole nauczyciel robił doświadczenie. Ja na przykład nie lubiłam chemii, ale do dziś pamiętam te lekcje, gdy pani zamiast pisać na tablicy rozstawiała probówki.

Tak działają zajęcia praktyczne. Dziś dla nikogo nie jest tajemnicą, że największe szanse na zrozumienie i zapamiętanie dawki wiedzy ma dziecko, które tej wiedzy dotknęło przez praktykowanie. Niestety nasz system edukacji nadal opiera się na ołówku i papierze. Nic dziwnego, że uczniowie mają problem z rozumieniem podstawowych pojęć i zjawisk, skoro poznają je wyłącznie z podręczników. Na szczęście tę lukę może dziś wypełnić każdy rodzic. Zabawki naukowe są stałym trendem od kilku lat, co obserwuję na polskich i zagranicznych targach produktów dla dzieci.

Chwilę później te same cuda dla małych naukowców można znaleźć na półkach dobrze zaopatrzonego sklepu. Wybór jest naprawdę ogromy, ale dziś skoncentrujmy się na zestawach do przeprowadzania doświadczeń.

Gabinet małego naukowca

Zdarza się, że rodzice omijają zabawki z doświadczeniami, bo uważają je za rozrywkę „na raz”. Niesłusznie. Najczęściej przeprowadzenie doświadczenia trochę trwa (czasem nawet wiele dni, jak choćby wszelkie hodowle). Innym razem to, co powstanie w wyniku pracy dziecka może potem służyć do zabawy.

Kolejna wątpliwość rodziców to: po co kupować zestaw do doświadczeń, jeśli można go skompletować w domu? Przede wszystkim produkty, elementy i substancje użyte w naukowych zabawkach dla dzieci są bezpieczne i odpowiednio dobrane. Wszystko posiada oznaczenia i instrukcje, oraz podstawową wskazówkę: czy potrzebny jest nadzór dorosłego. To ważne, bo czasem w takim doświadczeniu konieczne jest użycie związku chemicznego, prądu czy ostrego narzędzie.

Zestawy do doświadczeń są najczęściej niewielkie, kompletne, kompaktowe i mają zabawkowe wzornictwo. To ważne, bo edukacja przez zabawę ma być przede wszystkim… zabawą. Nauka to efekt uboczny. W wielu przypadkach tylko wydaje nam się, że samodzielne kupienie składników będzie dużo tańsze niż zabawka. Często do doświadczeń potrzebne są niewielkie ilości produktów, podczas gdy my musimy kupić całe opakowania.

Jakie doświadczenia możemy przeprowadzić

Chemiczne, techniczne, biologiczne, ze światłem, dźwiękiem, strukturą, plastycznością – nie da się tego wszystkiego nawet wymienić. Możemy przeprowadzać hodowlę kryształów lub żywych żyjątek. Możemy budować roboty, ale też tworzyć własne kosmetyki. Sprawdzić na czym polega grawitacja, mieszanie kolorów, czemu żarówka świeci, jak zbadać pogodę, co obraca turbinę wiatrową, jak dbać o szklarnię czy zaszyfrować sejf. Mamy nieskończenie wiele propozycji, które wystarczy dobierać w zależności od wieku dziecka i jego zainteresowań.

Sami widzicie, że edukacja przez doświadczanie obejmuje prawie każdą dziedzinę naukową i dzięki współczesnym zabawkom może być wykorzystana do wsparcia nauki wszystkich szkolnych przedmiotów. A wiecie jak jeszcze można wykorzystać zabawki naukowe? To wspaniałe pomysły na prezenty w przedszkolnych i szkolnych konkursach oraz na zakończenie roku. To ten typ zabawki, który tak samo lubią dzieci, jak i rodzice.