Autorka: Magda Gendźwiłł / test.crustanddust.pl
Przyprawy nadają potrawom charakteru i stanowią o obliczu potraw regionalnych. Bazylia, oregano, tymianek przenoszą nas do włoskich winnic, a curry do scenografii filmów z Bollywood. Każdy z pewnością doświadczył sytuacji, w której smak jakieś przyprawy za nami „chodził” i próbowaliśmy ze wszystkich sił go skojarzyć, żeby móc go użyć we własnej kuchni, Każdy pewnie też kupił kiedyś woreczek jakiegoś aromatycznego zioła lub mieszanki, która była potrzebna do przygotowania jednego dania, a dwa lata później jej pokaźne resztki ciągle zalegały w kuchennej szafce. Warto wiedzieć, które przyprawy warto mieć w kuchni i jak je przechowywać.
Które przyprawy warto kupić?
W polskiej kuchni istnieje zestaw przypraw, które pozwolą przygotować większość dań. Poza solą i czarnym pieprzem do złotej trójki z pewnością można zaliczyć majeranek. Majeranek świetnie łączy się z wieprzowiną i strączkami, których w naszej rodzimej kuchni nie brakuje. Celowo nie piszę o cebuli i czosnku, ponieważ te zwykle dodajemy do dań w postaci przesmażonych warzyw. Polecam je jednak do oprószenia bułek – mieszanka suszonej cebuli, czosnku, maku i soli jest genialna na bułki śniadaniowe, bajgle (posypujemy przyprawami pieczywo przed pieczeniem, a najlepiej to obtaczamy ze wszystkich stron) i jako dodatek do twarożku.
Przyprawami, które bardzo często występują w przepisach, są też bazylia, oregano, tymianek, papryka słodka i ostra. Z kolei w zupach oraz wywariach królują: ziele angielskie, liść laurowy, pieprz w ziarnach, goździki (jeden goździk w rosole czyni cuda!), czasem lubczyk. Ostatnio modny też jest czosnek niedźwiedzi (można go dodać do pasty jajecznej czy pasty z fasoli). Cynamon, kardamon i wanilia (lub cukier z prawdziwą wanilią) z pewnością muszą znaleźć się w szafce domowego cukiernika.
Wraz ze wzrostem liczby miłośników hummusów zwiększyło się zapotrzebowanie na kumin (polecam mielony) oraz kolendrę (również sugeruję mieloną). Ja sama jestem fanatyczką kopru włoskiego (który kupuję w postaci herbatek w saszetkach, bo jest już zmielony), który świetnie smakuje w potrawach z pomidorami, grzybami oraz jajkami. Jałowiec trzymam w szafce na wypadek wielkiego pieczenia mięsiwa - dobrze smakuje i z wołowiną i wieprzowiną. Do pieczonych mięs dodaję czasem gwiazdkę anyżu – jeśli ktoś lubi lukrecję, to pokocha ten aromat, a jeśli jej szczerze nie znosi, to może anyż zupełnie zignorować w swojej kuchni.
Na półkach w sklepach znajdziemy szeroki wybór suszonej natki pietruszki, suszonego kopru, suszonego szczypioru i suszonych liści kolendry – przyznam, że wolę je w postaci świeżej, która jest niedroga i łatwo dostępna, lub mrożonej. Pocięcie nożyczkami natek, które zalegają w lodówce, włożenie ich do pojemników i zamrożenie to najłatwiejszy sposób na niemarnowanie.
Które mieszanki przyprawy kupić, a które zrobić?
Zwykle nie interesuję się mieszankami przypraw. Ostatnio jednak byłam zaskoczona widząc, że stanowią lwią część wszystkich przypraw w sklepie. W większości z nich pierwszym składnikiem jest sól lub mieszanka soli i cukru (klasyczne wzmacniacze smaku). Dopiero dalej – rozmaite zioła. Najpopularniejszą mieszanką jest chyba mieszanka suszonych warzyw i soli, którą w wielu domach stosuje się do wszystkiego począwszy od rosołu na jajkach sadzonych skończywszy. Proponuję zdrowszą alternatywę – przygotujcie własną mieszankę. Wystarczy zmielić suszone warzywa na proszek, dodać sól i odrobinę cukru. Stosować ją można zupełnie tak samo jak wszystkie naturalne przyprawy „do wszystkiego”.
Jak przygotować domowy proszek curry?
Jedną z najbardziej znanych mieszanek jest curry. Historia żółtego proszku jest tak naprawdę historią kuchni angielskiej, bo curry w Indiach jest potrawką, a nie przyprawą. My jednak curry kojarzymy raczej z przyprawą, która świetnie pasuje do strączków, pomidorów i mleka kokosowego. Bardzo łatwo przygotować ją w domu.
Składniki:
- 2 łyżki mielonych ziaren kolendry
- 2 łyżki mielonego kuminu
- 1 i ½ łyżki kurkumy
- 2 łyżki imbiru w proszku
- 1 łyżeczka mielonej gorczycy
- ½ łyżeczki pieprzu mielonego
- 1 łyżeczka cynamonu
- ½ łyżeczki kardamonu
- ½ łyżeczki chilli
2 łyżki mielonych ziaren kolendry mieszamy z 2 łyżkami mielonego kuminu, 1 1/2 łyżki kurkumy, 2 łyżeczkami imbiru w proszku, 1 łyżeczką mielonej gorczycy, 1/2 łyżeczki pieprzu mielonego, 1 łyżeczki cynamonu, 1/2 łyżeczki kardamonu, 1/2 łyżeczki chili. Jeśli którejś z tych przypraw nie mamy w postaci mielonej, możemy skorzystać z moździerza lub poświęcić jeden młynek do kawy i do tej pory przygotowywać w nim jedynie przyprawy. Wszystko przekładamy do szczelnego słoiczka.
Domowa garam masala
Jeśli ktoś lubi aromat garam masali, to i tę przyprawę może przygotować samodzielnie.
Składniki:
- 1 łyżka cynamonu
- 2 łyżeczki mielonej kolendry
- 2 łyżeczki kardamonu
- 1 i ½ łyżeczki cynamonu
- 1 łyżeczka pieprzu
- 1 łyżeczka mielonej gałki muszkatołowej
- 3 goździki
- ½ łyżeczki chilli
Najpierw musimy przygotować patelnię na której podgrzejemy przyprawy, aż uwolnią aromat. Potem musimy je z patelni zdjąć, ostudzić i utrzeć. Potrzebujemy 1 łyżki cynamonu, 2 łyżeczek mielonej kolendry, 2 łyżeczek kardamonu, 1 1/2 łyżeczki cynamonu, 1 łyżeczki pieprzu, 1 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej, 3 goździków, 1/2 łyżeczki chili. Ostudzoną i utartą na jednolity pył przyprawę przechowujemy w szczelnie zamykanym pojemniku.
Domowa przyprawa do mięsa
Składniki:
- 3 łyżki majeranku
- 3 łyżki szałwii
- 3 łyżki suszonej mięty
- 3 łyżki tymianku
- 1 łyżeczka mielonej gorczycy
- 2 łyżeczki soli
- 1 łyżka cukru.
Jeśli lubimy piec wieprzowinę, to z pewnością ucieszymy się z domowej przyprawy – mieszamy po 3 łyżki majeranku, szałwii, suszonej mięty, tymianku, dodajemy 1 łyżeczkę mielonej gorczycy, 2 łyżeczki soli i 1 łyżkę cukru. Marynata jest idealna do przygotowania mięsa o wadze około 2 kg (wystarczy składniki przyprawy wymieszać z 3 łyżkami oleju lub oliwy i nasmarować nimi mięso).
A jeśli chcemy upiec pyszną szarlotkę to z pewnością ucieszy nas prosta przyprawa do szarlotki: 2 łyżki cynamonu mieszamy z 1 łyżeczką kardamonu, 2 łyżkami cukru waniliowego i 1/2 łyżeczki mielonej gałki muszkatołowej.
Wszystkie mieszanki przypraw są idealnym prezentem. Wystarczy włożyć je do słoiczka po koncentracie pomidorowym czy pięknego słoiczka z kapslem, opatrzyć etykietką i sugestiami użycia.
Które przyprawy są najzdrowsze?
Wszystkie przyprawy i zioła zawierają substancje, które mogą korzystnie wpływać na nasz organizm. Czasem ich działania nie czujemy ze względu na dietę. Jemy ich bowiem ich zbyt mało, by takie działanie poczuć. Cynamon obniża ilość cukru we krwi i usprawnia krążenie. Kurkuma pomaga w zwalczaniu stanu zapalnego, podobnie jak czosnek. Imbir i mięta pomagają zwalczać nudności. Rozmaryn, bazylia i oregano mają właściwości oczyszczające. Nawet papryczki chili mają właściwości prozdrowotne – wspierają usuwanie toksyn z organizmu.
Warto pamiętać, że przyjmowanie dużych ilości ziół i przypraw (w postaci intensywnych herbatek czy koktajli) może wpływać na działanie leków. Warto przed intensywnym oczyszczaniem się ostropestem czy wywarem z oregano zasięgnąć opinii lekarza, szczególnie jeśli bierzemy jakieś inne preparaty medyczne.
Czy przyprawy mogą się przeterminować?
Na opakowaniu każdej przyprawy znajdziemy datę przydatności do spożycia. Taką datę znajdziemy też na soli, która jest substancją wyjątkowo trudną do przeterminowania się. Z pewnością jednak przyprawom może się coś stać. Czasem przyprawy mogą być źle przechowywane i okazać się domem dla nieproszonych owadów (z pewnością moli spożywczych nie znajdziecie w żadnej ostrej papryce). Nierzadko nieszczelne opakowanie powoduje zwietrzenie ziół czy przypraw – warto je wtedy potrzeć w ręce i poczuć czy mają jeszcze jakiś zapach.
Kiedy przechowujemy przyprawy w wilgoci, mogą się zbrylać. W sytuacjach skrajnych mogą tez spleśnieć.
Przyprawy bez dodatku tłuszczu się nie tyle przeterminują, co stracą swój intensywny smak i aromat. Dlatego zamiast ślepo wierzyć dacie na opakowaniu, warto obejrzeć zioła i przyprawy, powąchać oraz rozetrzeć w dłoniach. Jeśli pachną dobrze, to możemy ich użyć.
Jak przechowywać przyprawy?
Przechowywanie przypraw to temat rzeka - prawie każdy w pewnym momencie męczy się otwieraniem torebek, szukaniem ich w szafkach czy w końcu korzystaniem z nich, kiedy ręce są wilgotne. Szuflady, pudełka, przegródki, słoiki, pojemniki, naklejki i sposoby przechowywania zostały obszernie opisane w naszym tekście „Jak przechowywać przyprawy”. Warto zajrzeć do niego po kilka inspiracji i porad, nie zawsze musimy przyprawom oddawać całą szufladę, bo czasem wystarczy porządny klips czy słoiczek.
Więcej porad kuchennych znajdziesz w pasji Gotuję.
Zdjęcie okładkowe: shutterstock.com.
Komentarze (0)