Czekolada – wszystko, co warto o niej wiedzieć

Od czego się zaczęło, czyli historia czekolady

Historia czekolady jest całkiem długa. Odkryta została na terenie dzisiejszego Meksyku ok. 4000 lat temu, gdzie była spożywana w formie pitnej. Napój ten był wówczas tak ceniony, że tamtejsi ludzie podejrzewali, iż stworzony został przez boga. W XV wieku z kolei ziarna kakaowca były na tyle wartościowe, że używano ich jako waluty.

Dziś czekolada powstaje jako produkt końcowy licznych procesów, zaczynając od zbiorów ziaren kakaowca, które następnie poddawane są fermentacji, dzięki czemu mogą oddzielać się od miąższu. Odpowiednio przygotowane, wyruszają w podróż z miejsca, w którym były uprawiane, prosto do fabryk czekolady, w których są poddawane dalszej obróbce, m.in. są tam prażone i mielone.

 

 

Jakie są rodzaje czekolady?

Współczesna czekolada ma aż pięć rodzajów, które rozróżniane są w zależności od poziomu zawartości miazgi kakaowej oraz odmiany samego kakaowca, z jakiego została wytworzona. Każdy z tych typów ma z kolei swoje własne podkategorie, które tworzone są poprzez różnego rodzaju dodatki w postaci m.in. orzechów, karmelu, jadalnych kwiatów, likierów czy owoców, a nawet przypraw takich jak cynamon, kardamon bądź chili. Jakie są więc podstawowe rodzaje czekolady?

• Gorzka – czyli taka, której zawartość miazgi kakaowej powinna wynosić co najmniej 70%. Taka tabliczka jest twarda, gorzka i wręcz cierpka w smaku. W procesie jej tworzenia ani w samym składzie nie znajdziemy mleka, dlatego zazwyczaj jest odpowiednia dla wegan i alergików. „Zazwyczaj”, na rynku pojawiają się bowiem również czekolady z jego dodatkiem, nie można jednak nazwać ich „prawdziwą” gorzką czekoladą.

 

 

• Deserowa – która powinna zawierać od 50 do 70% miazgi kakaowej. To delikatniejsza, słodzona wersja gorzkiej czekolady, jednak nie aż tak słodka, jak mleczna. Podobnie jak wcześniej wspomniana, nie powinna zawierać mleka, zdarzają się jednak tabliczki, do których jest ono dodawane.

 

 

• Mleczna – zawartość miazgi kakaowej nie przekracza 50%. Jest słodka, a kakao uzupełnia w jej składzie mleko zwykłe lub jego sproszkowana wersja, a także tłuszcz mleczny. To najbardziej miękki i kremowy rodzaj czekolady.

 

 

• Biała – tworzona z masła kakaowego, czyli tłuszczu powstającego przy ekstrakcji proszku kakao. Ma jasną, kremowo-białą barwę i wysoką zawartość cukru oraz mleka.

 

 

• Ruby – czyli najnowszy rodzaj czekolady, odkryty dopiero w 2017 roku. Delikatnie kwaśna, orzeźwiająca, ale przy tym subtelna i wyróżniająca się naturalnym (!) różowym kolorem. Jest wytwarzana ze specjalnych ziaren kakaowca uprawianych w Ekwadorze, Brazylii i Wybrzeżu Kości słoniowej.

 

 

„Biała czekolada to nie czekolada” – czy aby na pewno?

Jak wiadomo, czekolada charakteryzuje się ciemną barwą oraz dużą zawartością samego kakao. Powstało więc przekonanie, że biały rodzaj nie jest tak naprawdę czekoladą, ponieważ na próżno szukać w jej składzie ziaren kakaowca. Nic bardziej mylnego! Jak wcześniej zostało wspomniane, biała czekolada jest wytwarzana z masła kakaowego, czyli produktu powstającego z ziaren tej rośliny. W pełni więc zasłużyła na miano czekolady, choć znacznie odbiega od niej smakiem (który swoją drogą również ma duże grono fanów).

 

 

Czy czekolada jest zdrowa?

Czy czekolada jest zdrowa? Okazuje się, że tak, ale oczywiście zjadana w odpowiedniej ilości. Zawarte w niej składniki (flawanole) wspierają dotlenienie mózgu, dzięki czemu poprawia się nasza koncentracja, a także pamięć. Prozdrowotne właściwości czekolady wspiera również wysoka zawartość magnezu, który można znaleźć szczególnie w gorzkich, wysokoprocentowych tabliczkach. Co więcej, dzięki przyjemnemu smakowi spożywanie czekolady wspomaga wydzielanie endorfin, a te z kolei są w stanie poprawić nastrój oraz zmniejszyć odczuwanie bólu.

Choć czekolada może być dobrym składnikiem w diecie, nie powinieneś spożywać jej w nadmiarze. Ze względu na zawarty w niej tłuszcz i cukier oraz inne kaloryczne dodatki, zbyt duża ilość tej wyjątkowej słodyczy może prowadzić do nadwagi, a nawet otyłości. Zawartość kalorii w czekoladzie uzależniona jest od jej rodzaju, a z uwagi na najniższą zawartość cukru przyjmuje się, że najmniej kcal na 100 gram posiada czekolada gorzka.

 

 

Jak zrobić czekoladę w domu?

Jeśli chcesz przygotować w warunkach domowych czekoladę pitną, możesz kupić gotową mieszankę składników i skorzystać z zaleceń producenta co do sposobu jej przygotowania. Jeśli jednak chodzi o wersję do jedzenia, wszystko zależy od rodzaju czekolady, jaki chcesz uzyskać. Jeżeli zależy ci na oryginalnej tabliczce z własnymi dodatkami, możesz rozpuścić w kąpieli wodnej wysokiej jakości kupną czekoladę, a następnie przelać masę do formy i uzupełnić o ulubione dodatki, np. owoce czy orzechy.

 

 

Jeśli chcesz jednak zrobić swój własny produkt od podstaw, musisz się zaopatrzyć w kakao, olej i cukier. W wersji mlecznej potrzebne może być także mleko w proszku (choć można je pominąć przy czekoladzie gorzkiej), a w wersji wegańskiej – napój roślinny. Można także wzbogacić domową czekoladę o masło, które dobrze wpłynie na ostateczną konsystencję. Co należy zrobić, jeśli posiada się już wszystkie składniki?

Ogólnym przepisem jest podgrzanie oleju (lub oleju z dodatkiem mleka), który następnie należy zdjąć z palnika i dodać do niego kakao oraz cukier, energicznie mieszając. Rozpuszczone składniki należy przelać do foremek i czekać, aż masa zastygnie. Przepisów jest jednak całkiem sporo i warto wypróbować kilka, by znaleźć odpowiedni dla siebie smak i dopracować recepturę zgodnie ze swoimi preferencjami.

 

 

Czekolada (ta domowa, i ta kupna) to przy okazji świetny pomysł na prezent. Dostępna w wielu wariantach, od tych do picia, po te ręcznie zdobione, może sprawić radość twoim bliskim.

Więcej podobnych artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Gotuję.

 

Zdjęcie okładkowe – źródło: Shutterstock / Shulevskyy Volodymyr