Zbigniew Bolesław Ryszard Herbert urodził się 29 października 1924 roku we Lwowie. Wymieniany był przez wiele lat jako pewny pretendent do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, nigdy jej ostatecznie nie dostał. Jednak Zbigniew Herbert zapisał się w historii jako twórca tomów poetyckich m.in.: „Pan Cogito”, „Hermes, pies i gwiazda”, „Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze”, „Struna światła” oraz „Epilog burzy”.
Podstawowe dane:
Prawdopodobnie rodzina Zbigniewa Herberta miała angielskie korzenie, a przybyła do Galicji z Wiednia. Jego ojcem był Bolesław – legionista, obrońca Lwowa, z wykształcenia prawnik. Matką natomiast była Maria z Kaniaków. Dzieciństwo i młodość Zbigniew spędził w rodzinnym mieście. Uczył się przed wojną w VIII Państwowym Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego we Lwowie. Kiedy Niemcy zajęli Lwów, nie porzucił nauki. Uczęszczał na tajne komplety, a w 1943 roku zdał maturę. Zaangażował się wówczas w działalność konspiracyjną AK.
W okresie II wojny światowej Zbigniew Herbert parał się różnymi pracami. Był nawet karmicielem wszy zdrowych w Instytucie prof. Rudolfa Weigla, a także zatrudnił się w sklepie z materiałami metalowymi.
Po maturze rozpoczął studia na konspiracyjnym Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, na kierunku filologia polska. Kiedy Armia Czerwona wkroczyła do tego miasta, Herbert musiał wyjechać do Krakowa. Tam studiował ekonomię, uczęszczał na wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim i Akademii Sztuk Pięknych. Co ciekawe, po trzyletnich studiach uzyskał dyplom Akademii Handlowej. Pisarz zdobył także wykształcenie prawnicze na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tam też studiował filozofię pod okiem Henryka Elzenberga.
Herbert nie bał się nowych wyzwań i niemal cały czas przenosił się z miejsca na miejsce. W 1948 roku wyjechał z Torunia do Sopotu. Pracował w Narodowym Banku Polskim w Gdyni. Wówczas angażował się już w działalność literacką, m.in. należał do zespołu redakcyjnego czasopisma „Przegląd Kupiecki”. Odegrał ważną rolę w tworzeniu Gdańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Z Pomorza powrócił do Torunia, gdzie zatrudnił się w Muzeum Okręgowym oraz w okolicznej szkole podstawowej. Od 1951 roku mieszkał w Warszawie i tu też wznowił studia filozoficzne przerwane kilka lat wcześniej.
W 1968 roku Zbigniew Herbert ożenił się z Katarzyną Dzieduszycką.
Już w połowie lat 50. XX wieku Zbigniew Herbert starał się utrzymać ze swojej twórczości. Nie chciał jednak pisać w służbie politycznej propagandy, dlatego było mu trudniej niż innym autorom. Publikował recenzje teatralne, muzyczne czy relacje z wystaw plastycznych. W 1948 roku „Tygodnik Wybrzeża” wydał jego cykl pod tytułem „Poetyka dla laików”. Herbert współpracował m.in. ze „Słowem Powszechnym”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Przeglądem Powszechnym” i „Dziś i Jutro”. Publikował pod własnym nazwiskiem lub pod pseudonimami – „Patryk”, „Bolesław Hertyński” czy „Stefan Martha”.
Zarabiał na wiele różnych sposobów, nie tylko dzięki pisaniu. Był płatnym krwiodawcą, pracował jako kalkulator chronometrażysta w Inwalidzkiej Spółdzielni Emerytów Nauczycieli „Wspólna Sprawa” czy starszy asystent w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Przemysłu Torfowego „Torfprojekt”.
Po 1956 roku można mówić o rozkwicie literackim Zbigniewa Herberta. Wówczas zadebiutował tomikiem wierszy „Struna światła”, który odniósł sukces wydawniczy. Pierwsze zarobione w ten sposób pieniądze wraz ze stypendium Związku Literatów Polskich pozwoliły mu na podróże i czerpanie inspiracji z kultury śródziemnomorskiej. Uwielbiał wyjeżdżać, ale nigdy nie zdecydował się na emigrację.
Jego poezja spotkała się z gorącym przyjęciem krytyków. Przyznawano mu kolejne wyróżnienia, m.in. Nagrodę Kościelskich w 1964 roku czy Nagrodę Lenaua w 1965 roku. Jego utwory w 1968 roku zostały przetłumaczone na język angielski, co pozwoliło mu na dotarcie do większej liczby czytelników.
Najbardziej znanymi jego dziełami są wiersze o Panu Cogito. Zbigniew Herbert wydał też dziesiątki innych zbiorów poetyckich, ale był również utalentowanym eseistą i opowiadaczem. Próbował swoich sił nawet jako dramatopisarz.
W 1981 roku, po wielu latach podróżowania po świecie, Herbert powrócił na stałe do Polski i związał się z ruchem Solidarności. Publikował w podziemiu, nazywany był nawet głosem wolności. Zbigniew Herbert chorował na astmę, która ostatecznie utrudniła mu nawet poruszanie. Zmarł 28 lipca 1998 roku w Warszawie.