08 lipca 2022

Jak się uczyć do języka polskiego?

Wraz z upływającym czasem język ewoluuje. Zmienia się również kultura, która jest integralną częścią nauki na języku polskim. Dlatego z czasem zmieniają się też podręczniki. Sprawdzamy, które serie wydawnicze pozwalają na najskuteczniejszą naukę na języku polskim.

Autor: Daniel Zielaskiewicz

Najnowsza forma egzaminu maturalnego w dużej mierze opiera się na odniesieniach do różnych form kultury. Nie wystarczy sama znajomość szkolnych lektur. W związku z tym podpowiadamy, które serie podręczników do języka polskiego najskuteczniej poszerzają horyzonty i przygotowują do obowiązkowego egzaminu dojrzałości.

„Ponad słowami” Nowa Era

Seria podręczników „Ponad słowami” od wydawnictwa Nowa Era to materiały cenione przez polonistów. Twórcy podręcznika stawiają na różnorodne odniesienia kulturowe, co znacznie zwiększyło objętość książek. W efekcie publikacja, która obejmuje zarówno poziom podstawowy, jak i rozszerzony, została podzielona na dwie części. „Ponad słowami klasa 1 część 1” to treści z zakresu starożytności oraz średniowiecza. Podręcznik w ciekawy sposób pokazuje, jak kształtowała się kultura od jej antycznych zalążków. Idąc z duchem czasu, w książce dla klasy pierwszej znajdziemy nie tylko analizy wiekowych tekstów, ale chociażby propozycje filmów, które zobrazowały największe dzieła tych epok. Podręcznik „Ponad słowami klasa 1 część 2” przeprowadza uczniów przez renesans, barok oraz oświecenie. Wiedza usystematyzowana jest w łatwych do rozróżnienia blokach, a zadania ćwiczą umiejętności redagowania tekstów oraz wypowiedzi ustnych.

Podręcznik „Ponad słowami 2” to kompleksowa wiedza dla drugoklasistów z uwzględnieniem wielu praktycznych porównań do współczesnych dzieł kultury. Tutaj również mamy podział na dwie części, które obejmują dwie, niezwykle ważne epoki literackie w historii Polski. „Ponad słowami klasa 2 część 1” skupia się na romantyzmie i największych wieszczach z Mickiewiczem i Słowackim na czele. Z kolei „Ponad słowami klasa 2 część 2” analizuje dzieła z epoki pozytywizmu. W przypadku takich dzieł jak „Lalka” Bolesława Prusa czy innych epokowych powieści, podręcznik z serii „Ponad słowami” uwzględnia liczne konteksty: literackie, kulturowe oraz językowe.

Podręcznik z języka polskiego do klasy trzeciej to ponownie dwie publikacje. „Ponad słowami klasa 3” to najnowsze dzieje polskiej literatury, a dla uczniów to również intensywny czas przygotowań do matury. Seria język polski „Ponad słowami” to także dodatkowe materiały, które przygotowują do egzaminu dojrzałości. „Ponad słowami. Maturalne karty pracy” to efektywna powtórka z poprzednich epok, kluczowe informacje skumulowane w przystępnej formie oraz pomocne odniesienia, dzięki którym wynik na maturze może być wyższy.

„Oblicza epok” WSiP

Z racji dużej ilości materiału, także podręczniki z serii „Oblicza epok” od WSiP podzielone są na części, począwszy od podręcznika „Oblicza epok 1.1” po „Oblicza epok 3.2” dla klas maturalnych. Podręczniki język polski „Oblicza epok” wyróżnia dość minimalistyczna szata graficzna, a także praktyczny podział na poszczególne jednostki lekcyjne. To spore ułatwienie zarówno dla nauczycieli, jak i uczniów, którzy łatwiej mogą poruszać się pomiędzy poszczególnymi tematami.

Podobnie jak w propozycjach innych wydawnictw, podręczniki WSiP „Oblicza epok” podzielone są przede wszystkim za sprawą kolejnych epok literackich. Bazując na tych materiałach, uczeń przechodzi pełną drogę między kolejnymi okresami w historii literatury polskiej i zagranicznej. Wśród tematów pojawiają się zarówno szczegółowe analizy lektur, jak i tematy słowotwórcze czy gramatyczne. Nie brakuje również licznych odniesień kulturowych, także do najnowszej muzyki czy filmu.

„Sztuka wyrazu” GWO

Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe od lat cenione jest za przygotowywanie wartościowych podręczników do języka polskiego. „Sztuka wyrazu” nie jest wyjątkiem, gdyż wydawnictwo ponownie przygotowało niezwykle bogaty zbiór zadań i tekstów, który zawiera szereg poszerzających horyzonty odniesień. W przypadku podręczników do kolejnych klas, materiał został w każdej z nich podzielony na dwie publikacje. Uczniowie w szkole średniej zaczynają od „Sztuki wyrazu 1 część 1”, aby w drugim semestrze pracować na podręczniku „Sztuka wyrazu 1 część 2”.

Tematy są tradycyjnie prowadzone w porządku chronologicznym. „Sztuka wyrazu” wyróżnia się bogatą ikonografią. W podręcznikach znajdziemy liczne notki biograficzne, dzięki którym uczniowie mogą lepiej poznać nie tylko dzieła, ale i twórców. Kolejne lekcje poświęcone są lekturom, jednak nie brakuje tematów na temat filmu czy muzyki. Twórcom materiałów udało się znaleźć odpowiedni balans między klasyką literatury, a współczesnymi odniesieniami, które często bardziej interesują młodzież.

„Przeszłość i dziś” WSiP

Podręcznik „Przeszłość i dziś” w zakresie podstawowymi i rozszerzonym to kolejna propozycja od WSiP. Tutaj jeszcze bardziej podkreślone jest zestawienie minionych epok literackich ze współczesnymi dziełami kultury. Seria język polski „Przeszłość i dziś” pozwala spojrzeć na każdą lekturę z dwóch perspektyw: ówczesnej oraz teraźniejszej. W ten sposób uczniowie nie tylko mogą spojrzeć na dany tytuł szerzej, ale przede wszystkim łatwiej uświadamiają sobie, jak duży wpływ miały kultowe powieści czy innego rodzaju twórczość rodzimych i światowych artystów na obecną kulturę.

Zestawienie dwóch punktów widzenia, jakie znajdziemy w książkach „Przeszłość i dziś” to również okazja do nowych interpretacji znanych dzieł. A im więcej kontekstów, tym pełniejszy będzie obraz zarówno tradycyjnej, jak i nowoczesnej kultury. Począwszy od książki „Przeszłość i dziś klasa 1 część 1” po „Przeszłość i dziś klasa 3” dla maturzystów, oprócz analiz i interpretacji, uczniowie znajdą tutaj również nietuzinkowe ćwiczenia. Zadania są urozmaicone, aby pobudzić kreatywność uczniów i ćwiczyć umiejętności niezbędne na sprawdzianach, a wreszcie na egzaminie dojrzałości.