Co to jest tarta?
Tarta to okrągły wypiek na kruchym lub francuskim cieście, które ma zwykle wysokość do 2-3 cm i stanowi skorupkę dla nadzienia. Czasami wierzch zdobi się kawałkami ciasta, tworząc kratkę. Występuje w wersji wytrawnej i słodkiej, więc można się nią cieszyć o różnych porach dnia. Tarta Tatin to tzw. „odwrócona tarta”, w której na spodzie blaszki jest nadzienie, a od góry ciasto. Przed podaniem odwraca się ją i pokazuje gościom pięknie ułożone owoce skropione karmelem.
Tarty występują też w wersjach zmniejszonych i nazywają się tartaletkami. Od polskich babeczek różnią się wysokością i rantem – te pierwsze mają nieco pochylone ścianki, a drugie bardzo proste.
Często tartę myli się z amerykańskim ciastem, jak np. apple pie. Różnica między nimi jest taka, że „pie” to zdecydowanie wyższy placek, a jego brzegi są zwykle bogato zdobione. Spód jest lekki i bardzo kruchy. Ciasto do tarty jest zwykle bardziej zwarte i nieco twardsze. Jak to w kulturze kulinarnej bywa – tarty mają rodowód francuski, a „pie” przywędrowały do Stanów Zjednoczonych z Anglii i Irlandii.
Tarta na słodko – jak przygotować spód?
Składniki:
- 180 g mąki pszennej
- 55 g cukru pudru
- szczypta soli
- 115 g zimnego masła
- 1 jajko
- 1 łyżeczka cukru waniliowego
Do przygotowania słodkiego spodu potrzebujemy: 180 g mąki pszennej, 55 g cukru pudru, szczypty soli, 115 g zimnego masła i 1 jajka. Możemy do ciasta dodać również 1 łyżeczkę cukru z prawdziwą wanilią lub 1 łyżeczkę skórki z cytryny (świetnie smakuje z truskawkami czy malinami).
Spód tarty to kruche ciasto, więc musimy z nim obchodzić się szybko. W misce mieszamy mąkę, cukier, sól i cukier waniliowy. Dodajemy posiekane w kostkę zimnego masło i jajko. Szybko wyrabiamy kruche ciasto. Jeśli mamy w domu malakser, możemy go tutaj wykorzystać. Dobrze też sprawdzi się robot kuchenny z końcówką do ciast. Ważne, żeby masło się nie rozpuściło. Z ciasta formujemy kulkę, zawijamy w folię spożywczą i wkładamy do lodówki na godzinę. Potem na delikatnie oprószonej mąką blaszce lub blacie wałkujemy ciasto tak, by otrzymać koło o średnicy około 23-26 cm. Delikatnie wkładamy ciasto do blaszki, a brzegi odkrawamy nożem. Wstawiamy formę do zamrażarki, a w tym czasie nagrzewamy piekarnik do 200 stopni Celsjusza. Ciasto wyciągamy z zamrażarki, przykrywamy papierem do pieczenia i obciążamy ceramicznymi kuleczkami lub fasolą. Pieczemy 20 minut. W międzyczasie przygotowujemy nadzienie.
Blachę do pieczenia ostrożnie wyciągamy z piekarnika i delikatnie wyciągamy gorące kulki lub fasolę (możemy zdjąć papier i je wysypać na talerz lub zdjąć je za pomocą łyżki).
Tarta na słono – jak przygotować spód do wytrawnej tarty?
Składniki:
- 180 g mąki pszennej
- 1/2 łyżeczki soli
- 115 g zimnego masła
- 1 żółtko
Do przygotowania spodu na słono potrzebujemy: 180 g mąki pszennej, 1/2 łyżeczki soli, 115 g zimnego masła i 1 żółtka. Możemy do ciasta dodać również 1 łyżeczkę bazylii, tymianku, słodkiej papryki albo 2 łyżki maku lub sezamu. W misce mieszamy mąkę i sól. Dodajemy posiekane w kostkę zimne masło i żółtko. Szybko wyrabiamy kruche ciasto. Jeśli mamy w domu malakser, możemy go tutaj wykorzystać. Dobrze też sprawdzi się robot kuchenny z końcówką do ciast. Podobnie, jak w przypadku spody na słono, ważne, żeby masło się nie rozpuściło. Z ciasta formujemy kulkę, zawijamy w folię spożywczą i wkładamy do lodówki na godzinę. Potem na delikatnie oprószonej mąką blaszce lub blacie wałkujemy z ciasta koło o średnicy około 23-26 cm. Delikatnie wkładamy do blaszki i odkrawamy nożem brzegi. Wstawiamy formę do zamrażarki, a w tym czasie nagrzewamy piekarnik do 200 stopni Celsjusza. Ciasto wyciągamy z zamrażarki, przykrywamy papierem do pieczenia i obciążamy ceramicznymi kuleczkami lub fasolą. Pieczemy 20 minut. W międzyczasie przygotowujemy nadzienie.
Jak przygotować tartę cytrynową?
Składniki:
- 1/2 szklanki soku z cytryny
- skórka otarta z 1/2 cytryny
- 3/4 szklanki cukru
- 170 g masła pokrojonego w kostkę
- 3 jajka
- 3 żółtka
Do przygotowania tarty cytrynowej potrzebujemy 1 spodu słodkiego i nadzienia. Spód przygotowujemy według przepisu podanego w poprzednim akapicie.
Nadzienie to 1/2 szklanki soku z cytryny, skórka otarta z 1/2 cytryny, 3/4 szklanki cukru, 170 g masła pokrojonego w kostkę, 3 jajka i 3 żółtka. Wszystkie składniki wkładamy do rondelka i ciągle mieszając, podgrzewamy na małym ogniu, aż masa zgęstnieje. Musi mieć konsystencję budyniu. Jeśli masę będziemy gotować za wolno, to nie zetnie się odpowiednio i będzie nam leciała przez ciasto. Mieszanie już zagotowanej masy zajmuje około 5-7 minut. Zdejmujemy ją z ognia i wylewamy na upieczony spód tarty. Wstawiamy do pieca nagrzanego do 200 stopni Celsjusza na 5 minut. Studzimy i podajemy. Możemy tartę udekorować małymi bezikami lub bezą włoską z przepisu podanego w artykule „Beza – przepisy na bezy w różnych odsłonach”. Taką bezę możemy uformować tworząc zęby i przypalając je delikatnie palnikiem kuchennym.
Tarta z truskawkami – przepis
Składniki:
- 1 szklanka śmietanki 36%
- 1 opakowanie serka mascarpone
- 1/2 szklanki cukru pudru
- 1 laska wanilii
- ok. 500-700 g truskawek
- świeża mięta
- cukier puder
- 100 ml śmietanki 36%
- 100 g gorzkiej czekolady
Przepis na tartę truskawkową może być też przepisem na tartę malinową, borówkową i jagodową. Najpierw musimy upiec spód. Najsmaczniej smakuje tarta z owocami na kremie z mascarpone i śmietanki. Jak to zrobić? Ubijamy mikserem 1 szklankę śmietanki 36% z 1 opakowaniem serka mascarpone, 1/2 szklanki cukru pudru i ziarenkami z laski wanilii. Wszystkie składniki wkładamy do miski, ubijamy mikserem, aż powstanie gęsta masa. Masą smarujemy spód tarty. Na wierzchu układamy owoce (w zależności od wielkości potrzebujemy ich od 500 do 750 g). Między owocami możemy włożyć małe listki mięty lub melisy. Tartę przed podaniem możemy też oprószyć cukrem pudrem.
Jeśli chcemy dodać nieco więcej smaku, to kruchy spód możemy posmarować czekoladowym ganache. W rondelku zagotowujemy 100 ml śmietanki. Do miski wkładamy 100 g gorzkiej czekolady połamanej na kawałki. Zalewamy ją wrzącą śmietanką i szybko mieszamy. Jednolitą masę wylewamy na kruche ciasto. Czekamy chwilę, aż zastygnie. Smarujemy masą z serka i śmietanki, a następnie układamy owoce.
Tarta ze szpinakiem – przepis
Składniki:
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- 400 g świeżego szpinaku
- 150 g sera feta
- 3 jajka
- Opcjonalnie: 150 ml śmietanki 36% lub 150 g serka
- 1 łyżka suszonej bazylii lub garść świeżej
- 1 łyżeczka mielonego kopru włoskiego
- 3 łyżki oleju
Jak zwykle zaczynamy od przygotowania wytrawnego spodu. Jeśli mamy ochotę, możemy część mąki pszennej zastąpić mąką pełnoziarnistą lub gryczaną, która doda tarcie charakterystycznego smaku.
Potrzebujemy: 1 cebulę, 2 ząbki czosnku, 400 g świeżego szpinaku, 150 g sera feta, 3 jajek (i ewentualnie 150 ml śmietanki 36%, jeśli chcemy mieć kremowe nadzienie lub 150 g serka wiejskiego, jeśli liczymy kalorie), garści liści bazylii lub 1 łyżki suszonej bazylii, ewentualnie 1 łyżeczki mielonego kopru włoskiego.
Na patelni rozgrzewamy 3 łyżki oleju, wrzucamy posiekaną cebulę i smażymy do miękkości. Dodajemy drobno posiekany czosnek, umyte liście szpinaku. Wszystko smażymy, aż szpinak zwiędnie i na patelni nie będzie wody. Dodajemy bazylię, koper włoski, pokrojony w kostkę ser. W kubku rozmącamy 3 jajka i mieszamy je ze śmietanką lub serkiem. Łączymy wszystko z zawartością patelni. Wykładamy masę szpinakową na spód. Wyrównujemy powierzchnię. Wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na 30 minut.
Jak przygotować wytrawną tartę?
Nadzieniem do tarty może być wszystko:
- resztka kiełbasy z ziemniakami z obiadu, posiekane i przesmażone na maśle pory (600 g) z dodatkiem sera żółtego np. gruyere (150 g),
- resztka pieczonego kurczaka (300 g) z suszonymi pomidorami (4 łyżki),
- pokrojony w kostkę wędzony boczek (150 g) z 2 jabłkami (pokrojonymi w paski) przesmażonymi na maśle z 2 cebulkami (pokrojonymi w piórka).
Najważniejsze, żeby do nadzienia dodać jajka i ewentualnie serek wiejski lub śmietankę, które zwiążą składniki. Warto pamiętać, by spróbować nadzienia przed wyłożeniem na spód. W trakcie pieczenia nie zmieni smaku, więc jeśli wrzucamy do tarty coś niedoprawionego, to takie też będzie całe danie.
Warto mieć oczy szeroko otwarte, patrzeć na to, co akurat mamy pod ręką, jakie warzywa są dostępne w sklepach i mieszać je w dowolny sposób. Tartę możemy podać z sałatką, możemy ją łatwo zabrać do pracy. Zwykle świetnie smakuje na zimno i gorąco.
Więcej ciekawych przepisów znajdziesz w pasji Gotuję.
Zdjęcia w tekście: Shutterstock
Komentarze (0)