Każda osoba, która pasjonuje się fotografią, prędzej czy później inwestuje w zestaw obiektywów. Dysponowanie różnymi wariantami daje większą wolność twórczą, a także osiąganie lepszych efektów. Obiektyw ze zmienną ogniskową jest podstawowym wyborem ze względu na swoją uniwersalność. Umożliwia on robienie zdjęcia na różnych planach, zoomując i oddalając, a przy tym swobodnie operując głębią ostrości.

Obiektywy o stałych ogniskowych nie dają tego komfortu. Jeśli robisz zdjęcia w dynamicznych warunkach, ich zastosowanie bywa niekomfortowe, ponieważ wymiana obiektywów zajmuje sporo czasu. Niewątpliwie jednak lepiej radzą sobie z optyką, co skutkuje W przypadku ukierunkowania na konkretny rodzaj fotografii,

Są obiektywy uniwersalne i takie, przeznaczone do zadań specjalnych. Do takich należy obiektyw fisheye, który co prawda sprawdza się tylko w niektórych przypadkach, jednak nie można pomylić go z żadnym innym! Jak działa i w jakich przypadkach warto go wykorzystać?

 

Obiektyw CANON EF-M, 11-22 mm, f/4.0-5.6, IS STM, bagnet Canon

 

Rybie oko obiektyw – czym się wyróżnia?

Wyróżnikiem zdjęć wykonanych z wykorzystaniem obiektywu typu fisheye jest dysproporcja i zniekształcenie. Kąt widzenia w przypadku fisheye jest dość szeroki, a obiekty znajdujące się w rogach kadru ulegają wygięciu. W związku z tym linie proste zmieniają się w łuki – im bliżej krawędzi, tym bardziej. Tym sposobem, uzyskujemy taki efekt, jakby matryca aparatu była kulista – choć w rzeczywistości jest płaska.

Taki mechanizm fisheye zawdzięcza dystorsji fotograficznej. Na czym ona polega?

Czym jest dystorsja fotograficzna?

Dystorsja obiektywu to w zasadzie anomalia. W jej efekcie dochodzi do zniekształcenia linii, a poszczególne obszary kadru zostają uwypuklone lub przeciwnie – stają się wklęsłe. W „zwyczajnej” fotografii dąży się do uniknięcia dystorsji, ponieważ powoduje zniekształcenia obrazu i fotografowanych obiektów. Jest ona skutkiem niewłaściwej budowy soczewki.

Dystorsja może przybrać formę beczułkowatą lub poduszkową. W przypadku obiektywu fisheye wykorzystuje się pierwszy rodzaj dystrorsji, w przypadku którego środek kadru ulega uwypukleniu. W ten sposób krawędzie wyginają się w łuki, zniekształcając kadr. W zestawieniu z szerokim polem widzenia, dystorsja beczułkowata tworzy wyjątkowy efekt. Oczywiście, to, co nazywamy anomalią, w przypadku tego obiektywu jest jak najbardziej pożądane.

 

Obiektyw NIKON Nikkor 10-20mm, f/4.5-5.6, G AF-P DX VR, bagnet Nikon

 

Jak wybrać obiektyw fisheye?

Wybierając obiektyw fisheye, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów, takich jak:

  • ogniskowa – obiektywy fisheye mogą mieć stałą lub zmienną ogniskową. Jeśli stawiasz jakość zdjęć na pierwszym miejscu i chcesz, by efekt dystorsji był bardziej wyrazisty, lepiej zdecydować się na pierwszy wariant. Zmienna ogniskowa zagwarantuje ci z kolei większą swobodę i komfort podczas outdoorowych sesji;
  • kąt widzenia – jak już wspomnieliśmy, szeroki kąt widzenia podkreśla efekt dystorsji. Jeśli zależy ci na wyrazistych zdjęciach, warto szukać modeli o kącie przynajmniej 180 stopni lub więcej. Modele powyżej 200 umożliwią uzyskiwanie naprawdę wyjątkowych efektów;
  • kompatybilność z aparatem – aby upewnić się, że obiektyw pasuje do aparatu, sprawdź rodzaj mocowania w obu elementach;
  • cena – niestety, w przypadku sprzętu fotograficznego, zasada jest prosta – im droższy sprzęt, tym lepsza jakość. Oczywiście istnieją wyjątki, jednak należą one do nielicznych;

 

Obiektyw SONY E, 12-24 mm, f/4.0, G (SEL1224G), bagnet Sony

 

Kiedy warto zastosować obiektyw fisheye?

Charakterystyczne zniekształcenia, powstające na skutek zastosowania tego wyjątkowego obiektywu, nie zawsze są pożądane. Nie sprawdzą się w fotografii użytkowej, która ma przede wszystkim prezentować zalety produktu czy miejsca w możliwie realny sposób. Również fotografia portretowa nie przepada za takim rozwiązaniem, ponieważ może ono zakłamywać rysy twarzy. Gdzie warto więc zastosować rybie oko? Wszędzie tam, gdzie jest pole do eksperymentów!

 

Obiektyw SAMYANG, 12 mm, f/2.0 NCS CS / Sony E czarny

 

Materiały sportowe

Wykorzystanie tego obiektywu jest powszechne na fotografiach i filmach sportowych. Świetnie dynamizuje zarejestrowany materiał, a w niektórych przypadkach koryguje również niedociągnięcia w kwestii kadrowania. Dlatego znakomicie sprawdzi się wszędzie tam, gdzie liczy się czas i szybka reakcja, a niekoniecznie fotograficzna precyzja.

Zdjęcia architektury

Rybie oko charakteryzuje się szerokim polem widzenia, co sprawia, że może świetnie sprawdzić się przy fotografowaniu obiektów architektonicznych. Umożliwia objęcie ich większej części, niż standardowe obiektywy, a przy tym pozwala na osiągnięcie ciekawszych efektów, niż przy standardowym obiektywie szerokokątnym.

Oczywiście, przy zdjęciach prezentujących detale i mających odwzorowywać faktyczne proporcje obiektów, wykorzystanie fisheye nie koniecznie się sprawdzi. Jeśli jednak chcesz nadać zdjęciu ciekawą dynamikę, warto wypróbować jego możliwości. Interesujące efekty osiągniesz zwłaszcza w przypadku odpowiedniego kadrowania wieżowców czy wnętrz świątyni.

Panoramy

Chcesz wiernie uchwycić panoramę, ale nie dysponujesz obiektywem o bardzo krótkiej ogniskowej? W takim wypadku warto wykorzystać fisheye, który obejmie w kadrze znacznie więcej, niż uniwersalny obiektyw do aparatu. Nie sposób wykonać zdjęcia panoramy za pośrednictwem jednego kadru, jednak już za pośrednictwem dwóch lub trzech złączonych ze sobą fotografii możesz odzwierciedlić panoramę. W przypadku Ciekawie zdeformowane panoramy możesz również obrobić w programach graficznych, tworząc efekt kuli.

 

Nikon Obiektyw 10.5mm f/2.8G ED DX Rybie oko

 

Fisheye to świetne narzędzie do eksperymentów! Wykorzystaj jego pełny potencjał, wypróbowując obiektyw w różnych sesjach – czy to sportowych, czy architektonicznych.

Przetestuj także inne porady dostępne w Poradnikach w dziale Elektronika.

 

Źródło zdjęcia okładkowego: Shutterstock / Hutch15