Zachęcony przez Yamamoto w 1941 roku napisał swój pierwszy scenariusz. Chociaż został on tak jak kilka następnych wysoko oceniony, jednak nie zrealizowano filmu na jego podstawie. W grudniu 1942 roku Kurosawa rozpoczął zdjęcia do swojego pierwszego filmu Sugata Sanahiro (Legendy Judo). W 1982 roku Akira Kurosawa otrzymał Specjalną Nagrodę Komitetu Festiwalu Filmowego w Cannes z okazji 35 rocznicy powstania Festiwalu.
W roku 1990 został nagrodzony Honorowym Oscarem za całokształt twórczości filmowej. Akira Kurosawa był niewątpliwie najbardziej znanym japońskim reżyserem. Mimo, że w jego filmach można znaleźć wiele elementów japońskiej tradycji to jednocześnie są one mocno przesiąknięte ideami moder-nizmu, typowego dla cywilizacji zachodniej.
Nade wszystko, Akira Kurosawa był reżyserem współczesnym i uniwersalnym, pokazującym etyczne i metafizyczne dylematy, które są charakterystyczne dla powojennej kultury świata po wybuchu bomby atomowej. Kultury, która sprowadziła normy i dogmaty naszej cywilizacji do absurdu.
W swoich dziełach Kurosawa koncentruje się na koncepcji „bohaterstwa”, na mężczyznach stojących przed etycznymi i moralnymi wyborami. Pewnie przez to, że Akira Kurosawa przeżył wielkie trzęsienie ziemi w Kendo (1932) i II Wojnę światową, jego filmy poruszają też temat chaosu. Bohaterowie znajdują się w czasach meta-fizycznej erupcji, zagrożeni zniszczeniem moralnym i fizycznym, w świecie egzystencjalnego odosobnienia, gdzie Boga nie ma i nic nie jest pewne.
Kino Akiry Kurosawy może być odbierane jako paradygmat natury zmieniającej się Japonii, paradygmat tego, jak wpływy kulturowe są adaptowane •i transformowane geniuszem japońskiego narodowego charakteru.
Akira Kurosawa zmarł 6 września 1998 roku.
Filmografia
1993 – Madadayo
1991 – Sierpniowa rapsodia
1990 – Sny
1985 – Ran
1980 – Sobowtór
1975 – Dersu Uzala
1970 – Dodes'ka-den
1965 – Rudobrody
1963 – Niebo i piekło
1962 – Sanjuro - Samuraj znikąd
1961 – Straż przyboczna
1960 – Zły śpi spokojnie
1958 – Ukryta forteca
1957 – Na dnie
1957 – Tron we krwi
1955 – Żyję w strachu
1954 – Siedmiu samurajów
1952 – Piętno śmierci
1951 – Idiota
1950 – Rashômon
1950 – Skandal
1949 – Zabłąkany pies
1949 – Pojedynek w ciszy
1948 – Pijany anioł
1947 – Cudowna niedziela
1946 – Nie żałuję swojej młodości
1945 – Ci, którzy nadepnęli tygrysowi na ogon
1945 – Dalszy ciąg legendy judo
1944 – Najpiękniejsza
1943 – Legendy judo
Nagrody
1990 – Honorowy Oskar za całokształt twórczości filmowej
1987 – BAFTA dla najlepszego filmu zagranicznego - Ran
1982 – Lew Lwów, Grand Prix na MFF w Wenecji
1981 – BAFTA dla najlepszego reżysera - Sobowtór 1980 – Złota Palma na MFF w Cannes - Sobowtór
1959 – Srebrny Niedźwiedź i Nagroda FIPRESCI na MFF w Berlinie - Ukryta forteca
1951 – Złoty Lew na MFF w Wenecji - Rashômon
Zawartość pakietu
Zbłąkany pies
Młody policjant podczas jazdy autobusem zostaje okradziony z broni. Rusza w ślad za złodziejem, poznając świat kryminalnego podziemia. Musi stawić czoła własnym zbrodniczym instynktom.
Kurosawa znajdujący się pod wpływem kina zachodniego, kręcił swój obraz, czerpiąc inspiracje z hollywoodzkiego „film noir”. Zbłąkany pies stanowi niezwykle interesujące spojrzenie na powojenną Japonię i jej fascynację Ameryką.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa
obsada: Toshirô Mifune, Takashi Shimura, Keiko Awaji, Eiko Miyoshi, Noriko Sengoku, Fumiko Honma, Reikichi Kawamura, Eijirô Tono, Yasushi Nagata, Katsuhei Matsumoto
zdjęcia: Asakazu Nakai
muzyka: Fumio Hayasaka
producenci: Akira Kurosawa, Sojiro Motoki, Senkichi Taniguchi, Kajiro Yamamoto
Ukryta forteca
Średniowieczna Japonia, czasy wojen domowych. Samotny samuraj proponuje swoje usługi pięknej księżniczce, która ucieka z zamku, zabierając klejnoty. Wspólnie z dwoma niezbyt rozgarniętymi chłopami odbywają pełną niebezpiecznych przygód podróż do świątyni.
Ukryta forteca to opowieść łącząca w sobie elementy baśni i samurajskiego kina akcji tak samo jak zrealizowane dwadzieścia trzy lata później Gwiezdne wojny. Postaci dwóch bufonów, techniki montażowe i muzyka zostały przez George’a Lucasa niemalże wprost zaczerpnięte z japońskiego arcydzieła.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Shinobu Hashimoto, Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa, Hideo Oguni
obsada: Toshirô Mifune, Misa Uehara, Minoru Chiaki, Kamatari Fujiwara, Takashi Shimura, Susumu Fujita, Eiko Miyoshi, Toshiko Higuchi, Koji Mitsui, Shiten Ohashi
zdjęcia: Kazuo Yamasaki
muzyka: Masaru Satô
producenci: Sanezumi Fujimoto, Akira Kurosawa
Tron we krwi
Historia samuraja, który pod wpływem żony i ducha popełnia okrutne zbrodnie, świadomy swojej nieuchronnej klęski.
Akcja dzieje się w XVI wieku, najbardziej burzliwym okresie w historii Japonii. Panujący cesarz traci kontrolę nad ogarniętym wojną domową krajem. Feudałowie wraz ze swoimi wojskami walczą między sobą o wpływy i dominację nad innymi rodami. Dojście do władzy klanu Tokugawa, wprowadzenie surowych rządów shôguna i w konsekwencji zjednoczenie Japonii kładzie kres wyniszczającej państwo anarchii.
Film według Makbeta Williama Szekspira w znakomity sposób oddaje ducha oryginału. Piękno i groza łączą się ze sobą, tworząc dzieło o niezwykłej sile wyrazu.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Shinobu Hashimoto, Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa, Hideo Oguni (na podstawie sztuki Williama Szekspira Makbet)
obsada: Toshirô Mifune, Isuzu Yamada, Takashi Shimura, Akira Kubo, Hiroshi Tachikawa, Minoru Chiaki, Takamaru Sasaki, Kokuten Kodo, Kichijiro Ueda, Eiko Miyoshi
zdjęcia: Asakazu Nakai
muzyka: Masaru Satô
producenci: Akira Kurosawa , Sojiro Motoki
Straż przyboczna
Historia samotnego wojownika, który w swej wędrówce przybywa do obcego miasta, terroryzowanego przez dwa zwalczające się klany. Oferuje swe usługi temu, kto da więcej, ale odkrywszy zdradę zleceniodawców, doprowadza do sytuacji, w której obie strony ponoszą klęskę.
Kurosawa z właściwym sobie geniuszem łączy w Straży przybocznej sceny walki z czarnym humorem. Obraz jest silnie osadzony w tradycji jidai-geki (filmu samurajskiego), choć jego lekko zaznaczone okrucieństwo i spora dawka czarnego humoru sprawiają, że stoi w pewnej opozycji do wystylizowanych i poważnych dzieł tego gatunku.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa
obsada: Toshirô Mifune, Tatsuya Nakadai, Yôko Tsukasa, Isuzu Yamada, Daisuke Katô, Seizaburô Kawazu, Takashi Shimura, Hiroshi Tachikawa, Yosuke Natsuki, Eijirô Tono
muzyka: Masaru Satô
zdjęcia: Kazuo Miyagawa
producent: Akira Kurosawa
producenci wykonawczy: Ryuzo Kikushima, Tomoyuki Tanaka
Sanjuro
Sanjuro to samotny, wędrowny samuraj, starający się wraz z młodymi wojownikami walczyć z korupcją i zdradą. Ratując kanclerza porwanego przez złego generała, Sanjuro staje się mentorem, godnym naśladowania dla młodych samurajów.
Film jest kontynuacją zrealizowanej rok wcześniej Straży przybocznej i z czarnym humorem zmienia japoński western w swoistą parodię kina samurajskiego. Widowiskowe pojedynki na miecze uwieńczone są ekscytującą finałową sceną, w której tryskają prawdziwe fontanny krwi.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa, Hideo Oguni, Shugoro Yamamoto
obsada: Toshirô Mifune, Tatsuya Nakadai, Keiju Kobayashi, Yuzo Kayama, Reiko Dan, Akihiko Hirata, Takashi Shimura, Kamatari Fujiwara, Takako Irie, Masao Shimizu
zdjęcia: Fukuzo Koizumi, Takao Saitô
muzyka: Masaru Satô
producenci: Ryuzo Kikushima, Tomoyuki Tanaka
Rudobrody
Japonia, koniec XIX wieku. Młody, ambitny internista odbywa praktykę w szpitalu dla ubogich, prowadzonym przez starego, apodyktycznego lekarza. Stopniowo uczy się od swojego mentora, czym jest odpowiedzialność, zarówno w stosunku do innych, jak i siebie samego.
To epickie dzieło jest jednocześnie społecznym dramatem, operą mydlaną i samurajskim kinem akcji. Zachwyca wierną rekonstrukcją Japonii schyłku okresu feudalnego, a wybitne aktorstwo Toshirô Mifune odkrywa wyższe cele ludzkiego istnienia.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Masato Ide, Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa, Hideo Oguni, Shugoro Yamamoto
obsada: Toshirô Mifune, Yuzo Kayama, Tsutomu Yamazaki, Reiko Dan, Miyuki Kuwano, Kyôko Kagawa, Tatsuyoshi Ehara, Terumi Niki, Akemi Negishi, Yoshio Tsuchiya
zdjęcia: Asakazu Nakai, Takao Saitô
muzyka: Masaru Satô
producenci: Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa, Tomoyuki Tanaka
Pijany anioł
Młody gangster zostaje ranny, zjawia się w nocy u lekarza, aby ten opatrzył mu rany. Doktor odkrywa, że jego pacjent cierpi na gruźlicę. Losy obu mężczyzn splatają się. Wkrótce jednak gangster przerywa leczenie...
Pijany anioł to zarazem debiut wielkoekranowy Toshirô Mifune, jego pierwsze zderzenie z Takashi Shimurą, dowódcą siedmiu samurajów, a także narodziny niezwykłego tandemu aktor-reżyser, który zaowocował kolejnymi piętnastoma projektami filmowymi.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Akira Kurosawa, Keinosuke Uegusa
obsada: Takashi Shimura, Toshirô Mifune, Reisaburo Yamamoto, Michiyo Kogure, Chieko Nakakita, Noriko Sengoku, Shizuko Kasagi, Eitarô Shindô, Masao Shimizu, Taiji Tonoyama
zdjęcia: Takeo Ito
muzyka: Ryoichi Hattori, Fumio Hayasaka
producent: Sojiro Motoki
Piętno śmierci
Historia oddanego swojej pracy, starzejącego się urzędnika, u którego wykryto raka żołądka. Po usłyszeniu przerażającej diagnozy stara się zmienić swoje życie. Przechodzi kolejne etapy – od użalania się nad sobą do gorączkowego poszukiwania uciech na ulicach Tokio. W końcu angażuje się w budowę placu zabaw dla dzieci.
Piętno śmierci to liryczne i poruszające dzieło, refleksja nad naturą istnienia i sensem życia.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Shinobu Hashimoto, Akira Kurosawa, Hideo Oguni
obsada: Takashi Shimura, Shinichi Himori, Haruo Tanaka, Minoru Chiaki, Miki Odagiri, Bokuzen Hidari, Minosuke Yamada, Kamatari Fujiwara, Makoto Kobori, Nobuo Kaneko
zdjęcia: Asakazu Nakai
muzyka: Fumio Hayasaka
producent: Sojiro Motoki
Niebo i piekło
Gondo jest właścicielem fabryki obuwia. Pewnego dnia syn szofera zostaje przez pomyłkę wzięty za jego potomka i porwany. Gondo staje przed moralnym dylematem. Jeśli zapłaci okup, stanie w obliczu bankructwa.
Kurosawa uczynił ze swoich bohaterów niezwykle realistyczne i „żywe” postaci, co sprawia, że oparte na luźnej adaptacji powieści Eda McBaina Niebo i piekło wykracza ponad schematy hollywoodzkiego kina, z którego czerpało inspirację. Tytuł nawiązuje do społecznej pozycji porywacza, powodowanego zawiścią oraz jego bogatej ofiary.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Eijirô Hisaita, Evan Hunter, Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa, Hideo Oguni, Hayakawa Shobo (na podstawie powieści Eda McBain King's Ransom)
obsada: Toshirô Mifune, Tatsuya Nakadai, Kyôko Kagawa, Tatsuya Mihashi, Isao Kimura, Kenjiro Ishiyama, Takeshi Kato, Takashi Shimura, Jun Tazaki, Nobuo Nakamura
zdjęcia: Asakazu Nakai, Takao Saitô
muzyka: Masaru Satô
producenci: Ryuzo Kikushima, Akira Kurosawa, Tomoyuki Tanaka
Dodeskaden
Kręcony w ubogich dzielnicach Tokio film ukazuje życie i marzenia zwykłych mieszkańców miasta. Cichy, spokojny mężczyzna jest przekonany, że zdradza go żona, a umysłowo upośledzony młodzieniec wyobraża sobie, że jest tramwajem. Powtarza bez przerwy dodes’ka-den, dźwięk wydawany przez maszynę. Obaj budują w swoich umysłach wymarzony dom.
Pierwszy kolorowy film Kurosawy w wersji reżyserskiej miał 244 minuty. Producenci zdecydowali się na emisję krótszej, 140-minutowej wersji a oryginalny negatyw został zniszczony. Pomimo widocznych cięć Kurosawie cały czas udaje się opowiedzieć historię, będącą mieszaninę realizmu, komentarza społecznego, melodramatu i fantastyki.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Shinobu Hashimoto, Akira Kurosawa, Hideo Oguni, Shugoro Yamamoto
obsada: Yoshitaka Zushi, Kin Sugai, Toshiyuki Tonomura, Shinsuke Minami, Yûko Kusunoki, Junzaburo Ban, Kiyoko Tange, Michio Hino, Keiji Furuyama, Tappei Shimokawa
muzyka: Tôru Takemitsu
zdjęcia: Yasumichi Fukuzawa, Takao Saitô
producenci: Akira Kurosawa, Yoichi Matsue
producenci wykonawczy: Kon Ichikawa, Keisuke Kinoshita, Masaki Kobayashi, Akira Kurosawa
Siedmiu samurajów
Japonia, koniec XVI wieku. Co roku bezwzględni bandyci najeżdżają małą wioskę, zawłaszczając zebrane przez mieszkańców plony. Zagrożeni widmem śmierci głodowej, zdesperowani chłopi, decydują się na wynajęcie samurajów, którzy obronią ich przed napaścią. Jako zapłatę mogą zaoferować jedynie trzy skromne posiłki dziennie. Wydaje się, że w tej sytuacji znalezienie obrońców jest z góry skazane na niepowodzenie...
Opowieść Kurosawy stała się kanwą dla kilku wybitnych dzieł jego naśladowców, które łączyły w sobie tak jak pierwowzór komedię, patos i elementy kina akcji. Na podstawie tej historii w 1960 roku nakręcono western Siedmiu wspaniałych.
reżyseria: Akira Kurosawa
scenariusz: Akira Kurosawa, Shinobu Hashimoto, Hideo Oguni
obsada: Takashi Shimura, Toshirô Mifune, Yoshio Inaba, Seiji Miyaguchi, Minoru Chiaki, Daisuke Katô, Isao Kimura, Keiko Tsushima, Yukiko Shimazaki, Kamatari Fujiwara
muzyka: Fumio Hayasaka
zdjęcia: Asakazu Nakai
producent: Sojiro Motoki
Akiro Kurosawa - Dokument
Akira Kurosawa, reżyser, który zawsze wyznaczał nowe kierunki w światowym kinie. Lata jego kariery przypadły na jeden z najbardziej dramatycznych okresów w historii Japonii. Zaowocowało to powstaniem wielu wybitnych dzieł, które na zawsze weszły do kanonu światowej sztuki filmowej. Dokument, jaki prezentujemy to pierwszy materiał, który powstał po śmierci wielkiego reżysera w 1998 roku. Dzięki wysiłkowi rodziny, kolegów i krytyków powstało kompendium wiedzy na temat twórczości Akiry Kurosawy. Film zawiera fragmenty dzieł reżysera, wywiady z Jamesem Coburnem i Clintem Eastwoodem oraz asystentem Kurosawy Teruyo Nogami, aktorkami: Machiko Kyô i Isuzu Yamada, aktorem Tatsuyą Nakadai, reżyserem Konem Ichikawą oraz krytykami: Tadao Satô i Donaldem Richie.
W filmie wykorzystano fragmenty następujących dzieł Kurosawy:
Saga o dżudo
Najpiękniejsza
Ci, którzy nadepnęli tygrysowi na ogon
Nie żałuję swojej młodości
Pijany anioł
Rashômon
Piętno śmierci
Siedmiu samurajów
Tron we krwi
Straż przyboczna
Rudobrody
Dodes’ka-den
Dersu Uzala
Sobowtór
Ran
Sny
Madadayo
Akira Kurosawa: Opowiadając historię, nie mam żadnych tajemnic.
Komentarze (0)