Jon Fosse

Jon Fosse to norweski powieściopisarz, poeta i dramaturg okrzyknięty mianem jednego z najwybitniejszych twórców współczesnej literatury skandynawskiej. W 2023 roku Jon Fosse został wyróżniony Literacką Nagrodą Nobla „za nowatorskie sztuki i prozę, które dają głos niewypowiedzianemu”.

Jon Fosse - biografia i twórczość

Jon Fosse urodził się 29 września 1959 roku w mieście Haugesund zlokalizowanym na zachodnim wybrzeżu Norwegii, które często czynił miejscem akcji swoich utworów. Dzieciństwo spędził w wiosce Strandebarm. W okresie studiów mieszkał w Bergen – drugim co do wielkości mieście w Norwegii. Jon Fosse studiował literaturoznawstwo i w czasie studiów pracował jako redaktor w czasopismach literackich.

Swoją pierwszą powieść “Czerwone, czarne” wydał jako 24-latek w 1983 roku. 11 lat później napisał pierwszą sztukę teatralną wystawioną na deskach Sceny Narodowej w Bergen, pt. ”I nigdy się nie rozłączymy”, która przyniosła mu rozgłos. Jon Fosse napisał łącznie ponad 30 sztuk teatralnych, z których najbardziej znane to “Imię” (“Namnet”) i “Dziecko” (“Barnet”). Obecnie Jon Fosse to jeden z najczęściej wystawianych współczesnych dramatopisarzy na świecie.

Na dotychczasowy dorobek Jona Fossego, poza utworami dramatycznymi, składają się powieści, tomiki poetyckie, eseje oraz książki dla dzieci. Dzieła autora przetłumaczono na ponad 40 języków, w tym także na język polski. Jon Fosse jest zdobywcą wielu prestiżowych nagród, w tym Nagrody Doubluga, którą otrzymał w 1995 roku, Nagrody Nordyckiej Akademii Szwedzkiej (2007), Nagrody Literackiej Rady Nordyckiej (2015) oraz Literackiej Nagrody Nobla (2023).

Septologia Jona Fossego składająca się z siedmiu dzieł określana jest mianem opus magnum, czyli najwybitniejszym i najbardziej znaczącym dziełem w dorobku autora. Pod koniec września 2023 roku nakładem wydawnictwa ArtRage wydano pierwsze dwa tomy septologii “Drugie Imię. Septologia I-II” przetłumaczonej na język polski przez Iwonę Zimnickią.

Jon Fosse - styl pisarski

Jon Fosse pisząc swoje dzieła posługiwał się językiem nynorsk, czyli jednym z dwóch oficjalnych, aczkolwiek mnie popularnych stylów piśmienniczych języka norweskiego. Swoją technikę pisarską autor określa terminem “writing” zaczerpniętym z języka angielskiego, gdzie najistotniejszy jest rytm pisania, który przejawia się w sposobie postrzegania świata przez bohaterów.

Styl książek Jona Fossego uznawany jest za minimalistyczny i hipnotyczny. Proza pisana jest prostym językiem, bohaterowie wypowiadają swoje kwestie oszczędnie, akcja rozwija się bardzo powoli, a tekst jest pełen powtórzeń. W jego dziełach nie doświadczamy obecności wszechwiedzącego narratora. Stany psychiczne, myśli i uczucia postaci poznajemy jedynie z perspektywy bohaterów, którzy często mierzą się z brakiem empatii i umiejętności nawiązywania relacji międzyludzkich. Jon Fosse często też stosuje w swoich utworach technikę strumienia świadomości polegającą na prowadzeniu przez bohaterów wewnętrznych monologów. Utwory przepełnione są także nawiązaniami do treści natury filozoficznej, metafizycznej i egzystencjalnej. Fascynacja autora skupia się wokół zwyczajności i samotności bohaterów, których życie toczy się pośród bezkresnych fiordów, norweskich wiosek i ulic. Najczęściej poszukują oni odpowiedzi na pytania, kim są i dlaczego pewne rzeczy wydarzyły się w ich życiu.

Tematyka religijna również nie jest obca Fossowi. Modlitwa i wiara są nieodłącznym elementem życia bohaterów jego dzieł. Sam Foss mówi bowiem o sobie, że jest głęboko wierzącym chrześcijaninem, ale nie interesują go problemy współczesnego świata. Twierdzi też, że jego literatura jest efektem natchnienia i nie ma nic wspólnego ze starannie zaplanowaną pracą. Krytycy piszą o utworach Fossa, że są pisane wbrew wszelkiej logice dostarczając przy okazji bardzo bogatych i głębokich doświadczeń czytelniczych.

Poznaj twórczość jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy skandynawskich Jona Fossego i oddaj się głębokim refleksjom w towarzystwie znakomitej lektury.

Jon Fosse

Kategoria

Nowości

Wybrani autorzy

Seria

Wydawnictwo

Dostępność

Cena

Ocena

Jon Fosse - książki

Jon Fosse

Jon Fosse - biografia i twórczość

Jon Fosse - styl pisarski