Lubisz oglądać filmy? Magia kina wprawia Cię w zachwyt? Jeśli tak, naucz się o nim mówić jak prawdziwy profesjonalista. Choć, by osiągnąć poziom Zygmunta Kałużyńskiego, Tomasza Raczka czy Grażyny Torbickiej, potrzeba lat doświadczenia, najważniejsze pojęcia opanujesz w kilka chwil.

Specjalnie z myślą o fanach teorii filmu, przygotowaliśmy krótki słowniczek pojęć, które przewijają się w recenzjach filmowych i opracowaniach eksperckich non stop. Poznaj je, by poruszać się po świecie kinematografii jeszcze pewniej!

Camera obscura – to “protoplasta” kamery, znany jeszcze z czasów starożytnych. Proste urządzenie optyczne, które pozwala uzyskać rzeczywisty obraz. Zbudowane z poczernionego wewnątrz pudełka, w którym znajduje się niewielki otwór, pełniący rolę obiektywu, a na przeciwległej ściance – matowa szyba bądź kalka techniczna. Obraz odbija się na niej, a jeśli zamiast matowej szyby, wstawimy kliszę – obraz ulegnie zapisaniu.

Film noir – tzw. “czarne” kino, słynące z mrocznego nastroju i ponurej, pesymistycznej fabuły, osadzonej najczęściej w wielkim mieście. W filmach noir pojawia się często postać femme fatale, charakterystyczna jest też zaburzona chronologia i skomplikowana fabuła. Pierwszym filmem tego gatunku był „Sokół maltański”. Dziś, tym gatunkiem inspirowane było choćby „Sin City” czy „Drive”

Blockbuster – film, który stał się przebojem i odniósł spektakularny sukces kasowy. Dziś ten termin odnosi się również do filmów wypuszczanych w okresie wakacyjnym, tworzonych z myślą o przyciągnięciu jak największej ilości widzów oraz tytułów, które zarobiły kilku – kilkunastokrotnie więcej niż budżet wyjściowy (np. „Kac Vegas” – 467 milionów dolarów przychodu przy budżecie, który wyniósł „tylko” 35 milionów!).

Remake/ sequel/ prequel/ reboot – te pojęcia odnoszą się do filmowych serii i nawiązań. Remake jest ponownym nakręceniem filmu, z niemal dokładnie taką samą fabułą. Przykład to choćby „Pamięć absolutna” z Colinem Farellem, która była remake’iem tej samej historii z Arnoldem Schwarzeneggerem w roli głównej. Prequel to film którego fabuła poprzedza historię z pierwszego wydanego chronologicznie tytułu (prequelem „Nowej Nadziei” – IV części „Gwiezdnych Wojen”  jest „Mroczne widmo”). Sequel zaś, to kontynuacja historii. Analogicznie – sequelem „Powrotu Jedi” jest zeszłoroczne „Przebudzenie Mocy”. Reboot zaś to film podejmujący na nowo, od początku, tematykę obrazu, który już widzieliśmy w kinie. Przykładem jest nolanowska trylogia „Batmanów”, która jest rebootem historii znanej z komiksów czy filmów Tima Burtona.

Czołówka – czyli to, co pojawia się na początku każdego filmu. W największym skrócie: napisy początkowe. Dziś najważniejsze jest w niej, by wymienić wytwórnię produkującą film, jego tytuł oraz głównych aktorów. Cała lista płac zaś wyświetlana jest po scenie finałowej.

Dubbing – technika tłumaczenia filmów polegająca na podkładanie głosów w rodzimym języku odbiorcy pod oryginalną ścieżkę dźwiękową. W Polsce z dubbingiem do czynienia mamy przede wszystkim, gdy chodzi o animacje. Na szczęście (naszym zdaniem), przy filmach fabularnych, najczęściej radzimy sobie dzięki lektorowi lub napisom.

Ekranizacja / adaptacja  - choć oba pojęcia dotyczą przenoszenia dzieł literackich czy muzycznych na ekran, wbrew pozorom, nie są tożsame. Ekranizacja bowiem, jest jak najbardziej dokładnym przeniesieniem pierwowzoru, z zachowaniem szczegółów, adaptacja zaś jest dziełem wyjściowym jedynie zainspirowana i pojawia się więcej odstępstw od oryginału. Ekranizacja to na przykład filmowe wersje „Harry’ego Pottera” czy „Igrzysk śmierci”. Za adaptację zaś uznać możemy np. film „Szkoła uwodzenia” – luźno oparty na powieści epistolarnej „Niebezpieczne związki”.

Oczywiście te pojęcia ze świata kinematografii to dopiero czubek góry lodowej. Jeśli jednak przyswoisz je sobie – jesteś na dobrej drodze, by stać się filmowym ekspertem!