Kulki stalowe w zawrotnej liczbie 200 000 (o przekroju 13,5 mm każda) stanowią materiał, z którego stworzono imponującą instalację, o intrygującej nazwie: ENTROPIA GRANDE 1 – NIESKOŃCZONOŚĆ. Autorem pracy jest Vladimir Skoda, artysta czeskiego pochodzenia, który mieszka i pracuje w Paryżu. Wielbiciele sztuki awangardowej i wszelkiego rodzaju antyformy będą mogli obejrzeć jego prace od 11 czerwca, w Centrum Sztuki Współczesnej Zamku Ujazdowskiego w Warszawie.

Nota organizatora

"Nie wierzę w tajemnicę, to byłoby zbyt proste", pisał Jean Rostand, a jednak kiedy ogląda się te miriady kulek łożyskowych... Horyzontalna, lśniąca instalacja jawi się po poprzedzającym ją metalowym wertykalnym deszczu. Prawdziwa kałuża odbijającego światło metalu, nieruchomo rozpościera się na podłodze, pomiędzy dwoma dźwigarami.

Gdyby ta praca była stworzona z ilości wody o tym samym ciężarze kilku ton, wcale nie byłaby przez to mniej głęboka i pochłaniająca, mniej wysyłająca ze swej iskrzącej powierzchni ziarniste światło, przezroczyste i czyste. Należy uważać, aby nie zbliżać się do niej za bardzo. Jej przyciągająca i uspokajająca siła nie powinna nam pozwolić zapomnieć, że dwieście tysięcy kulek łożyskowych może okazać się złowróżbne pod naszymi stopami. Rzeczywiście, ta praca, podobnie jak przepływ kwantowych syren przyciąga i namagnesowuje.

Albert Camus powiedziałby, że przypadek jest jedynym racjonalnym bóstwem, ale czy rzeczywiście chodzi o konstrukcję aleatoryczną? Zróżnicowane powierzchnie spojone przez artystę we wspólnocie kulek, odpowiadają w sposobie łączenia osobistym preferencjom. To eliptyczne dzieło, zwięzłe, oszczędne z punktu widzenia wyboru kontrowersyjnego tworzywa, ta jednorodna mozaika, ta ruchoma podłoga, wysyła ku ziemi obraz kosmicznej przestrzeni a samo założenie implikuje jej rozciągłość. 

Historia kulki od łożyska

Rowery, skate-boardy, osie napędowe wszystkich pojazdów kołowych, drzwi przesuwne, rozsuwane okna, osie maszyn, roboty kuchenne - oto sposoby w jakie kulka od łożyska wpisuje się na stałe w nasze życie codzienne, wszędzie tam, gdzie jest ruch czyli ciepło. Od czasu Antyku, w celu wyeliminowania ruchu suwnego oraz związanego z nim tarcia pojawiła się idea toczenia. W wozach egipskich wykorzystywano toczenie przy pomocy walców.
W 1478 roku, 26 letni wówczas Leonardo da Vinci, udoskonalił sposób przenoszenia i w celu lepszej transmisji, bez wydzielania ciepła, aby ułatwić ruch maszyny napędzanej resorami, zaprojektował łożysko. W XVI w. Benvenuto Cellini realizuje posąg obracający się na cokole dzięki łożysku kulkowemu. XVIII wiek powrócił do tego pomysłu w konstrukcji przekładni zębatych w młynach wodnych, które za sprawą wiatru obracały ich częścią górną. 

Vladimir Skoda, ENTROPIA GRANDE 1 - NIESKOŃCZONOŚĆ, 2005
instalacja dla Creux de l'Enfer, Thiers, Francja

Galeria Wejście, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
Otwarcie wystawy: poniedziałek, 11 czerwca, godz. 19.00.
Ekspozycja będzie czynna do 27 czerwca.