Henryk Jerzy Chmielewski

Życie prywatne pisarza

Henryk Jerzy Chmielewski przyszedł na świat w okresie dwudziestolecia międzywojennego, dokładnie zaś 7 czerwca 1923 roku. Lata dzieciństwa i młodości spędził w rodzinnej Warszawie, wiódł spokojne życie w kamienicy nazywanej Piwnicą Gdańską. Uczył się w warszawskich szkołach, ale po wybuchu II wojny światowej, mając 16 lat, szybko opuścił stolicę i dotarł do Łukowa. Jednak do miasta wrócił już w październiku tego samego roku.

W 1943 roku dwudziestoletni wówczas Henryk wstąpił do Armii Krajowej i służył jako żołnierz pod pseudonimem Jupiter. Brał udział w powstaniu warszawskim – walczył w szeregach Pułku Piechoty „Garłuch”. Trafił do niewoli, a po odzyskaniu wolności zamieszkał w Łodzi, gdzie pracował w Centralnym Zarządzie Przemysłu Włókienniczego jako kreślarz. W lipcu 1945 roku został powołany do wojska i służył w Toruniu. Przez całe życie wyrażał swoje patriotyczne poglądy i miłość do ojczyzny.

Po wojnie stawiał swoje pierwsze kroki jako rysownik – początkowo pracował dla „Świata Przygód”, a później „Świata Młodych”. Stale doskonalił swoją technikę i warsztat. Przez 6 lat, od 1950 roku, studiował na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Plastycznych w Warszawie.

Pierwsza seria komiksowa Henryka Chmielewskiego

Już w 1947 roku Chmielewski tworzył pierwsze komiksy. Jest autorem wydawanych od tego roku serii pod tytułem Sierżant King z królewskiej konnicy, Półrocze bumelanta czy Witek i sprytek. Henryk Chmielewski dzieli tytuł prekursora polskiego komiksu z Januszem Christą, który jest twórcą cyklu komiksów Kajko i Kokosz.

Narodziny Tytusa

W zbiorowej świadomości, a zwłaszcza wśród fanów polskich komiksów Henryk Chmielewski zapisze się już na zawsze jako „ojciec” Tytusa i Papcio Chmiel. To on wymyślił trójkę przyjaciół, którym poświęcił wiele komiksów. Mowa tu o szympansie Tytusie, Romku i A'Tomku. Trójka przyjaciół przeżywała wspaniałe przygody. A'Tomek i Romek dokładali wszelkich starań do tego, aby nauczyć ludzkich umiejętności szympansa Tytusa. Przyjaciele, którzy byli harcerzami, korzystali też z wynalazków Profesora T. Alenta. Co ciekawe, w fabule komiksów o Tytusie, Romku i A'Tomku pojawia się sam Papcio Chmiel – autor komiksów. Sam siebie Chmielewski przedstawiał z charakterystyczną bujną fryzurą i wąsami. Atrybuty te, podobnie jak pseudonim Papcio Chmiel, stały się jego znakami rozpoznawczymi.

Komiksy o trójce wyjątkowych przyjaciół pojawiały się cyklicznie od 1957 roku w „Świecie Młodych”. Pierwsza była pozycja pod tytułem W kosmosie. W 1966 roku w druku ukazało się albumowe wydanie przygód Tytusa i jego dwóch przyjaciół pod tytułem Tytus, Romek i A'Tomek. Księga pierwsza: Tytus zostaje harcerzem. Według krytyków, złoty okres komiksów Chmielewskiego przypada na lata 70. ubiegłego stulecia. Na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza takie pozycje, jak Tytus na Dzikim Zachodzie czy Tytus poprawia dwójkę z geografii Polski. Sam autor za swój najlepszy zeszyt komiksowy miał uważać Księgę XIX, nazywaną: Tytus aktorem. Być może miało to związek z tym, że w fabule komiksu znalazło się wiele osobistych, prywatnych wspomnień autora, dotyczących czasów przedwojennych i jego ukochanej Warszawy.

Na podstawie tych właśnie komiksów w latach 1989–1990 powstały dwa odcinki serialu animowanego – Narodziny Tytusa i Edukacja. Już w latach 90. XX wieku Chmielewski uczynił swoich bohaterów osobami dorosłymi.

Znacznie później, bo w 2002 roku na podstawie scenariusza, na który ogłoszono nawet konkurs, powstał pełnometrażowy film animowany – Tytus, Romek i A'Tomek wśród złodziei marzeń. Wówczas także i w komiksach Tytus nauczył się już na tyle ludzkich zachowań, że zaczął być aktywnym użytkownikiem internetu i graficiarzem.

W ostatnich pięciu albumach trójka bohaterów przeżywała przygody osadzone w czasach, w których rozgrywały się ważne wydarzenia historyczne, jak chociażby bitwa pod Grunwaldem czy powstanie warszawskie. O popularności komiksów Chmielewskiego z Tytusem, Romkiem i A'Tomkiem w rolach głównych może świadczyć fakt, że zostały one wydane w ponaddziesięciomilionowym nakładzie.

Inne dzieła Chmielewskiego

W dorobku artystycznym Papcia Chmiela są trzy książki autobiograficzne pod tytułem Urodziłem się w Barbakanie. Jest to pozycja nawiązująca do kamienicy Piwnica Gdańska w Warszawie, która po wojnie została odbudowana i zmieniona właśnie w Barbakan. Kolejną książką Henryka Jerzego Chmielewskiego jest Tytus zlustrowany, a ostatnią ze wspominanych – Tarabanie w Barbakanie.

Artystę odznaczono w ostatnich latach życia Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Uśmiechu oraz Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Henryk Jerzy Chmielewski zmarł 21 stycznia 2021 roku.