Terror (okładka  twarda, 2022-04)

Świetne połączenie prawdziwej historii + spora dawka horroru. Bardzo dobrze się czyta a wydanie jest bardzo elegancki - jak to Vesper.

W połowie XIX wieku rozpoczęto poszukiwania Przejścia Północno-Zachodniego tak by wytyczyć nową drogę przez niebezpieczny labirynt arktycznych wysp i gór lodowych północnej Kanady. W 1845 roku z Anglii pod dowództwem sir Johna Franklina wyruszyły dwa najnowocześniejsze statki ((H.M.S. Erebus i H.M.S. Terror) w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego. We wrześniu tego samego roku zostały uwięzione w lodzie a ślad po nich zaginął na ponad 100 lat. Nikt nie przeżył; niewiele wiadomo o tym, jak umierali, ale głód, hipotermia, kanibalizm i zatrucie mięsem z konserw jak wynika z odnalezionych listów były jedna z przyczyn nieudanej wyprawy. W książce „Terror” Dan Simmons przedstawia mrożącą krew w żyłach swoją wizję losów owej wyprawy. Samą historię śledzimy oczami kilku postaci w tym przywódcy ekspedycji, Sir Johna Franklina, współdowódcy kapitana Francisa Croziera czy chirurga statku Harry'ego Goodsira. To co rzuca się w oczy to znakomicie wykreowane postacie. Autorowi udało się ich ożywić a śledząc ich losy niektórzy budzą naszą sympatię i kibicujemy im by przetrwali. Są i tacy którzy nie zyskali naszej sympatii a wręcz pogardę i czekamy by nie dotrwali końca tej historii a skończyli w zębach bestii. Pisarz niezwykle skrupulatnie przedstawia szczegóły wyposażenia statków, jak i realia jakie panowały podczas takich ekspedycji w XIX wieku. Znakomicie buduje atmosferę grozy a wraz ze szczegółowymi opisami warunków które tam panowały można było samemu poczuć siarczysty mróz przekraczający -50 ºC czy usłyszeć trzaski statku zgniatanego przez pokrywający go lód. Historia tej wyprawy w swej istocie jest opowieścią o powolnej śmierci ludzi w surowym i pozbawionym życia krajobrazie. Same elementy grozy które wkomponował autor w tą powieść znakomicie uzupełniły historię. Szczerze mówiąc, sam klimat horroru mógłby zostać osiągnięty bez mordujące bestii, ponieważ warunki i ciągłe niepowodzenia, z którymi borykali się mężczyźni, były wystarczająco przerażające same w sobie. Bestia jednak nie tylko dodała kolejne zagrożenie wobec nich, ale zwiększyła poczucie rozpaczy, utraty kontroli i niepewności do poziomów, które sprawiły, że ciągle zastanawiałem się, jak niektórzy z tych mężczyzn zdołali pozostać zdrowi na umyśle. „Terror” to niezwykła książka, momentami mrożąca krew w żyłach, a gdy zdamy sobie sprawę, że opiera się ona na prawdziwych wydarzeniach, które również możemy poznać z listów świetnie wkomponowanych w tekst staje się jeszcze bardziej przerażająca. Może zakończenie nie zadowoli wszystkich, ponieważ jest dość nietypowe, ale dla mnie stanowi ciekawą alternatywę dla "klasycznych" zakończeń, które tak dobrze znamy. Niewątpliwie jest to jedna z najciekawszych książek jakie dane mi było czytać i nie zmienia tego fakt że sama fabuła toczy się raczej spokojnym tempem odkrywając krok po kroku trudy wyprawy i zmagania załogi z arktyczną pogodą.

Wiosną 1845 roku dwa okręty Brytyjskiej Marynarki wyruszyły w arktyczną podróż badawczą. Po raz ostatni były widziane przez wielorybników w lipcu 1845, a potem ślad po nich zaginął. Dan Simmons wziął na warsztat tę prawdziwą historię i postanowił opisać owiane tajemnicą losy załogi Erebusa i Terroru. U Simmonsa nie ma półśrodków - gdy mówi o mrozach arktycznej północy, zaczynamy trząść się z zimna, gdy przedstawia wieczne ciemności polarnej nocy, zaczynamy tęsknić za słońcem, gdy opisuje trzeszczenie okrętów powoli zgniatanych przez tony lodu, po naszych plecach przechodzą ciarki, a gdy rysuje przed nami to, co przydarzyło się marynarzom... no właśnie! Wydarzenia "Terroru" śledzi się z zapartym tchem, zagubione okręty wyłaniają się z mroków historii w całej swojej okazałości, a dawno umarli ludzie wracają na kartach książki do życia. I choć teoretycznie od razu wiadomo, jak ostatecznie potoczą się losy ekspedycji, cały czas będziecie mieli_ły nadzieję, że uda im się bezpiecznie wrócić do domu. "Hyperion", inna powieść Simmonsa, jest jedną z najlepszych książek, jakie w życiu czytałam - nie z pierwszej dwudziestki czy dziesiątki, tylko ścisłej czołówki. A "Terror" podobno miał być jeszcze lepszy. Widzicie więc, że poprzeczka (przynajmniej u mnie) była ustawiona dość wysoko. Mimo że ostatecznie nie zrobił na mnie aż takiego wrażenia, jak "Hyperion" (tak to już jest, że trudno "przebić" historie, do których mamy ogromny sentyment), nie mogę nie zgodzić się z tym, że "Terror" jest w każdym calu świetną książką. Nie taką, którą się pochłania, ale taką, która pochłania czytelnika i już od pierwszych stron sprawia, że czujemy się, jakbyśmy to my wędrowali po mrocznych pokładach brytyjskich okrętów, marzli w kilkudziesięciostopniowych mrozach i trwożnie spoglądali w ciemność majaczącą poza granicami światła rzucanego przez kilka lamp. Klimat tej książki jest naprawdę niesamowity!

Klimat 11/10