Jaki typ matrycy w monitorze wybrać? IPS, TN czy VA?

Czym jest matryca ekranu? 

Mówiąc najprościej, jest to najważniejsza część tego urządzenia — wykonana z wielu warstw różnych materiałów płaszczyzna, na której wyświetlany jest obraz. Jednym z najbardziej istotnych elementów matrycy jest jej podświetlenie (współcześnie matryce monitorów są iluminowane przy pomocy energooszczędnych diod LED), a także warstw materiałów syntetycznych, w których umieszczone są tzw. ciekłe kryształy, czyli materia znajdująca się pomiędzy ciekłym a tzw. krystalicznym stanem skupienia. Nie wdając się w naukowe szczegóły: wyświetlacze LCD funkcjonują dzięki ciekłym kryształom w tzw. fazie nematycznej, podczas której są uporządkowane w tym samym kierunku.

 

 

Najpopularniejsze rodzaje matryc na rynku 

Najczęściej mamy do czynienia z matrycą IPS, TN albo VA. Choć brzmi to na zespół skomplikowanych skrótów, wszystkie mają proste rozwinięcia w języku angielskim:

• IPS - ten typ matrycy oznacza In-plane switching. Nazwa ta odnosi się do sposobu organizacji ciekłego kryształu w środku matrycy. Technologia ta powstała w latach 90.

• TN - jest to skrót rodzaju matryc w monitorach, którego rozwinięcie brzmi Twisted Nematic. Szeroko rozpowszechniona w XX wieku, wciąż stanowi istotny procent aktywnych i produkowanych monitorów.

• VA - główny konkurent rozwiązania IPS. Jego abrewiatura oznacza oznacza Vertical Alignment. Podobnie jak w powyższych przypadkach, oznacza ona sposób organizacji materii ciekłokrystalicznej, co ma wpływ na kontrast, odwzorowanie kolorów i czerni, a także kąty widzenia. Poniżej wszystkie te technologie zostaną omówione w szczegółach oraz pod kątem potencjalnie najlepszego sposobu użytkowania.

Matryca IPS. Mocne i słabe strony 

Sensem tej technologii jest taki ruch materii ciekłokrystalicznej, który przebiega wzdłuż tafli ekranu. Ma to zauważalne przełożenie na jakość oglądanych materiałów wideo — przede wszystkim w zakresie kątów widzenia (należy to wziąć pod uwagę przy oglądaniu filmów, streamów czy YouTube’a przez większe grupy osób) oraz bardzo dokładne wyświetlanie kolorów. Przeciętnie prezentuje się zaś czas reakcji oraz szybkość odświeżania. Większość filmów pełnometrażowych jest produkowana w klatkowaniu 24/s, co nie przekracza możliwości matrycy IPS. Jednak może być to odczuwalne podczas rozgrywek w gry wideo, zwłaszcza takich, w których czas reakcji ma wartość nadrzędną (rozgrywki kompetytywne czy gry zręcznościowe).

 

 

 

 

Monitor TN. Cechy charakterystyczne 

Na początku warto podkreślić, że ten typ technologii należy do relatywnie tanich w produkcji. Ciekłe kryształy są w jego przypadku zorganizowane pomiędzy dwiema szklanymi płytami. Wpływa to pozytywnie na czas reakcji, lecz niestety nie na częstotliwość odświeżania lub emisję kolorystyki. Kąty oglądalności obrazu również nie należą do najszerszych. Te cechy czynią z matrycy TN doskonałą opcję budżetową do wykorzystania podczas pracy w biurze, a także do codziennego użytkowania w postaci przeglądania stron internetowych, czytania artykułów czy obsługi aplikacji bez istotnego aspektu wizualnego.

 

 

Technologia VA. Jakie cechy mają monitory tego typu? 

Omawiane rozwiązanie jest kompromisem pomiędzy ceną a jakością. Wśród konkurencyjnych rozwiązań zdecydowanie wyróżnia się jakością emisji kolorów oraz czerni. Przyczyną jest ułożenie materii ciekłokrystalicznej w matrycy VA, która z perspektywy powierzchni wyświetlacza rozmieszczona jest wertykalnie oraz po skosie. Na wyróżnienie zasługują również inne cechy, takie jak bardzo szerokie kąty oglądalności obrazu. Czyni to z monitorów o tym typie matrycy dobre narzędzie do zbiorowej rozrywki z odbiorcami siedzącymi w różnej odległości od ekranu. Możliwości wiernego odwzorowywania kolorystyki znajdą zastosowanie również podczas części pracy biurowej, takiej jak opracowywanie prezentacji graficznych lub nieskomplikowana praca projektancka.

 

 

Inne rodzaje wyświetlaczy dostępne na rynku 

Rodzaje matryc w monitorach nie ograniczają się tylko do omówionych powyżej trzech przykładów. Stopniową popularność zdobywają takie rozwiązania jak MVA (Multidomain Verticale Alignment) wynalezione w 1996 roku przez firmę Fujitsu jako rozwinięcie VA, a także PVA (Patterned Vertical Alignment). Obie te technologie są połączeniem cech konstrukcyjnych TN oraz IPS. Charakteryzują się dobrym kontrastem oraz kolorami, a do ich minusów należy niższa jasność niż w przypadku matrycy VA, TN lub IPS. Swoją cegiełkę dołożyły także monitory S-PVA, których cechą wyróżniającą jest wyświetlanie kolorów w szesnastu bitach, co zapewnia zadowalającą jakość obrazu niezależnie od sposobu użytkowania.

Jaki monitor wybrać i czym się kierować? 

Choć trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, jedno jest pewne: nie warto dostawać zawrotu głowy od konkurujących ze sobą ofert producentów. Najrozsądniejszym rozwiązaniem jest przeanalizowanie najczęściej wykonywanych aktywności, które zamierzasz realizować za pomocą monitora, którego zakup rozważasz. Jeśli będą to rozgrywki komputerowe, trzeba brać pod uwagę czas reakcji oraz częstotliwość odświeżania. Jeśli nacisk przy zakupie ma być położony na kolorystykę oraz oglądanie filmów czy serwisów VOD, warto zwrócić uwagę na kontrast oraz dokładność w odwzorowywaniu kolorów. Jeśli zaś celem poszukiwań jest zakup sprzętu, który ma służyć do czynności służbowych lub mało wymagających zadań (surfowanie po Internecie, czytanie portali newsowych) — dobrym wyborem będzie nieco bardziej budżetowy sprzęt. Szeroka gam produktów do wszystkich zastosowań znajduje się w ofercie Empiku — m.in. produkty Samsung, MSI, Asus, HP, Philips oraz innych firm, produkujących wszystkie omówiony typy matryc.

Więcej poradników znajdziesz na Empik Pasje w dziale Elektronika.

Zdjęcie okładkowe - źródło: Shutterstock