Zabawy integracyjne dla dzieci – jakie sprawdzą się najlepiej?

Po pierwszym etapie rozwoju, w którym dziecko bawi się z bliskimi lub samo, przychodzi czas na zabawy grupowe, będące doskonałym sposobem na nawiązywanie relacji rówieśniczych. Dorośli mogą w tym pomóc, proponując zabawy integracyjne. W artykule znajdziecie przykłady przygotowane dla różnych grup wiekowych.

Autorka: Ania Oka / Zabawkator.pl

Zabawy integracyjne dla dzieci najczęściej kojarzone są z zajęciami sportowymi. To błąd, ponieważ nie każde dziecko dobrze czuje się w tego typu aktywnościach i zamiast integrować się z grupą, może próbować się wycofać. Dlatego zawsze warto różnicować proponowane zajęcia, nie tylko w zależności od wieku, ale też od stylu preferowanej zabawy (np. sportowe, artystyczne, konstrukcyjne). Zabawy integracyjne mogą pomóc zarówno w oswojeniu nowych znajomości, jak i nowego miejsca. Są bardzo wartościowe również w stałych grupach dzieci, kiedy zależy nam na wzmacnianiu relacji czy walce z nudą, dekoncentracją, spadkiem nastroju.

Zajęcia integracyjne to nie tylko poszerzanie kompetencji społecznych, ale również wzmocnienie emocjonalne. Dzięki takim zabawom dzieci nawiązują więzi, budują wzajemne zaufanie, kojarzą przebywanie razem jako przyjemne, wartościowe doświadczenie. Poza tym jest to najszybszy sposób na to, by uczestnicy poczuli przynależność do grupy, co jest szczególnie ważne w wieku przedszkolnym i szkolnym. Zabawy integracyjne dobieramy do wieku oraz liczby uczestników, możliwości pomieszczenia/terenu i tego, jakie mamy pomoce czy gadżety. Jeśli chcemy zorganizować zabawy integracyjne dla dzieci, warto, żebyśmy wcześniej zaplanowali ich rodzaj oraz zgromadzili potrzebne materiały.

Zabawy integracyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym

Najlepsze będą zabawy integrujące całą grupę, bez podziału na podgrupy i zorganizowane tak, by dzieci siedziały w kręgu (nie w rzędach), widziały osobę prowadzącą oraz siebie wzajemnie. Korzystne są zadania, które mogą być realizowane grupowo, bez konieczności „wystąpienia” solo. Dobrym przykładem jest zabawa na orientację: prowadzący mówi nazwę jakiejś część ciała albo rysuje ją na tablicy, a wszystkie dzieci mają za zadanie pokazać na sobie to, co powiedział/narysował. W nieco innym wariancie prowadzący mówi komendę np. „podrap się po nosie”, „dotknij włosów sąsiada”, a dzieci to realizują. Możemy też wskazać dowolny element na sali, którego muszą dotknąć – biurko, klamkę, dywan itd. Oczywiście w starszych grupach przedszkolnych będziemy wprowadzać bardziej wymagające zadania, również do wykonania solo, np. dzieci wybierają dla siebie gadżety lub przebrania i kolejno przedstawiają postacie, na które się zdecydowały.

Zabawy integracyjne dla dzieci klas 1-3

Zabawy integracyjne dla dzieci w wieku szkolnym można przygotować na bazie zabaw dla przedszkolaków, ale zwiększyć stopień trudności. Staramy się wybierać aktywności w jednej grupie. Na początek najlepsze będą zajęcia służące zapamiętywaniu imion. Na przykład uczestnik mówi swoje imię, a reszta klasy podaje słowo zaczynające się na jego pierwszą literę. Albo siadamy w kole i pierwszy uczestnik mówi swoje imię, kolejny imię poprzednika oraz dodaje swoje, a następny imiona poprzedników i swoje itd. Każdy może też przedstawić się i wymienić dwie rzeczy, które lubi, zaczynające się na pierwszą literę swojego imienia. Kombinacje zależą od czasu, jaki mamy na zapoznanie dzieci. Oczywiście można tu skorzystać z zabaw sportowych, ruchowych czy zadań do wykonania, ważne jednak, by w młodszych klasach wszystkie zabawy integracyjne opierały się na kooperacji. Na przykład dzieci mogą przygotować teatrzyk z ulubionymi postaciami z filmów albo, wykorzystując duży brystol, wykonać gazetkę, na której każdy z członków klasy zostanie przedstawiony jako ulubiona potrawa. Dzięki takim zajęciom dzieci się integrują i dużo dowiadują o sobie nawzajem.

Zabawy integracyjne dla dzieci klas 4-6

W tych zabawach integracyjnych można podzielić dzieci na mniejsze, kilkuosobowe grupy. Jednak przy każdym nowym zajęciu prowadzący powinien mieszać składy podgrup. W tym wieku można też wprowadzić rywalizację. Świetnym pomysłem są szkolne prace nad projektami, pod warunkiem, że będą opierały się na zabawie. Na przykład budowa jak największego robota ze starych pudeł albo najwyższej wieży z klocków, wzajemnie przygotowywanie dla siebie zagadek czy zadań do wykonania (między grupami), tworzenie najdłuższych plakatów świata (potrzebne będą rolki papieru) itd. Do zabawy można też zaangażować całą klasę np. w głuchy telefon po angielsku, zabawy na skojarzenia, pisanie opowiadania na zgiętych kartkach (każdy pisze jedno zdanie i zagina kartkę tak, by następna osoba nie widziała poprzednich wpisów, na koniec czytamy, co powstało na głos) itd.

Zabawy integracyjne dla młodzieży

Zabawy integracyjne dla młodszych i starszych nastolatków stanowią zawsze większy problem, ale naprawdę jest wiele możliwości, które nie znudzą wymagających uczestników. Najbardziej klasyczne zajęcia to kalambury. Mogą być różne rodzaje: kalambury, w których uczestnicy odgadują hasła po rysunkach, pantomimie czy nuceniu znanych melodii. Możemy też skorzystać z gier, pod warunkiem, że będą to gry towarzyskie, które pozwalają na zaangażowanie 8, 10 czy nawet 20 graczy (takiej informacji szukamy w instrukcji przed zakupem gry).

Kolejną dobrze znaną rozrywką integracyjną jest układanie puzzli, a nawet organizacja wyścigu puzzlowania, do którego łączymy się w mniejsze grupy po kilka osób. Pamiętajmy jednak, że puzzle muszą być z tego samego poziomu trudności. Jeśli mamy do dyspozycji teren zielony, możemy zorganizować gry terenowe, np. poszukiwanie skarbów, podchody czy sportowe zabawy z piłką siatkową, nożną, wyścigami typu sztafeta itd.