Niesławne podsłuchiwanie w przypadku smartfona to nic innego jak włączony mikrofon w urządzeniu oraz aplikacje, które mają do niego dostęp. W jakich przypadkach telefon faktycznie słucha dokładnie tego, co mówimy w jego obecności, a kiedy dochodzi do wyolbrzymienia lub pomyłki w domysłach użytkowników?
Smartfon i mikrofon – związek, który wymaga naszej kontroli
W internecie praktycznie na każdym kroku podejmowane są próby śledzenia nas. Chodzi nawet nie tyle o „nasze” dane, ale dane „o nas”. W dobie Big Data wszelkiego rodzaju podmioty chcą wiedzieć o nas jak najwięcej, żeby z chirurgiczną precyzją atakować nas marketingiem pod różnymi postaciami. Niemniej w zdecydowanej większości przypadków nie jest tak, że np. nasze zapytania w Google są po kryjomu wykradane i zamieniane w personalizowane reklamy. Zazwyczaj sami dajemy przyzwolenie na to, by różnego rodzaju podmioty gromadziły dane na nasz temat – np. akceptując pliki cookies.
\ W przypadku smartfona narzędzi do „śledzenia” użytkownika jest jeszcze więcej. Może to być aparat, lista kontaktów czy właśnie mikrofon. W tym wypadku również wszelkiego rodzaju aplikacje w pierwszej kolejności pytają użytkowników o dostęp do wspomnianych narzędzi. I często to my pozwalamy aplikacjom na regularny podsłuch.
Czas na przykłady. Popularny Asystent Google, żeby reagować na każde nasze „Ok, Google”, musi słuchać nas bez przerwy. Czy to źle? Niekoniecznie, ponieważ nagrania nie są nigdzie magazynowane. Aplikacja przetwarza je w celu wychwycenia kluczowej dla niej frazy, ale nie wysyła tych danych do sieci. Takie podsłuchiwanie jest zatem niegroźne, a wręcz praktyczne.
A negatywny przykład? Za ten może posłużyć aplikacja do… wykrywania duchów. Tego rodzaju apek nie brakuje, podobnie jak amatorów kontaktów z bytami paranormalnymi. Dla większości twórców takich aplikacji to jednak wyłącznie biznes, dlatego szukają sposobów na przyciągnięcie użytkowników. Jedna z takich aplikacji zaczęła nawet wykorzystywać AI, żeby odpowiedzi rzekomych duchów były bardziej odpowiednie i sensowne. Po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń aplikacja chętnie podsłuchiwała użytkowników, a nawet czytała ich prywatne wiadomości, aby uzyskać jak najbardziej osobiste i wiarygodne odpowiedzi „duchów”.
1263,00 zł
cena regularna 
Jak sprawdzić czy telefon z Androidem jest na podsłuchu?
Żeby przekonać się, kto i kiedy wykorzystuje mikrofon w naszym telefonie, w większości przypadków niepotrzebna jest wiedza tajemna. Wystarczy wejść w ustawienia bezpieczeństwa bądź uprawnienia (w zależności od nakładki na system Android), żeby wyświetlić listę aplikacji, którym zezwoliliśmy na dostęp do mikrofonu.
Zazwyczaj jest to dostęp uzasadniony, np. w przypadku komunikatorów czy nawigacji, które posiadają opcję komend głosowych. Problemem może być jednak sytuacja, kiedy o taki dostęp zabiega gra mobilna albo aplikacja zupełnie niezwiązana z komunikacją. Dopiero wówczas warto zachować czujność i albo zmienić uprawnienia aplikacji (albo w ogóle odinstalować ją z urządzenia).
To oczywiście jawne sytuacje, w której aplikacje korzystają z mikrofonu, ale nie zawsze zauważymy to w ustawieniach smartfona. Trudniej wykryć szkodliwe oprogramowanie, które działa w ukryciu. Wówczas pozostaje nam jedynie pozostać wyczulonym na różnego rodzaju symptomy, jak np.:
- samoistne wyłączanie i włączanie telefonu,
- automatyczne resetowanie systemu,
- szybsze zużycie baterii.
Nie twierdzimy jednocześnie, że objawy te jednoznacznie wskazują na złośliwe oprogramowanie i podsłuch, aczkolwiek warto mieć taką ewentualność na uwadze. Można też ograniczyć aplikacjom dostęp do mikrofonu, np. zaznaczając opcję „tylko podczas korzystania z aplikacji”. Dobrą praktyką będzie także zainstalowanie programu antywirusowego.
1153,95 zł
cena regularna
1875,00 zł
cena regularna 
Jak sprawdzić czy iPhone jest na podsłuchu?
iPhone’y słyną z wysokiego poziomu bezpieczeństwa swoich użytkowników, aczkolwiek jeśli ci pozwolą na korzystanie z mikrofonu aplikacjom, niejako sami zgadzają się na śledzenie. Eksperci podkreślają również, że często najłatwiejszą drogą dla złośliwego oprogramowania do zainfekowania iPhone’a jest iCloud. Dlatego warto dbać o odpowiednie zabezpieczenia chmurowe. Ponadto na śledzenie mogą wskazywać takie symptomy jak:
- nieznane lokalizacje logowania urządzenia,
- niespodziewane powiadomienia, w których pojawia się np. prośba o zmianę hasła.
1875,00 zł
cena regularna
1711,00 zł
cena regularna
1414,00 zł
cena regularna
Jak sprawdzić czy telefon jest na podsłuchu? Kod, który „zdradzi szpiega”
Swego czasu w internecie pojawiły artykuły poświęcone podsłuchom telefonów. Receptą na wykrycie szpiega, która była masowo kolportowana w mediach, miał być kod USSD. Po jego wpisaniu operator informował nas, czy nasz smartfon jest na podsłuchu. Czy demaskujący kod jest faktem czy mitem?
Sam kod USSD jak najbardziej istnieje i działa, a specjalne polecenia wpisywane zamiast numeru telefonu znają przede wszystkim starsi użytkownicy, którzy w ten sposób sprawdzali np. stan konta przed erą aplikacji mobilnych. Jeśli wpiszemy na klawiaturze kod *#21# i wciśniemy zieloną słuchawkę, faktycznie otrzymamy informację zwrotną. Czy jednak dowiemy się w ten sposób, że ktoś nas podsłuchuje? Otóż nie.
Zarówno kod USSD *#21#, jak i inny popularny kod *#62# nie są prostym sposobem na zdemaskowanie szpiega. Do czego zatem służą? Kod *#21# informuje o tym, czy dla danego numeru telefonu włączona jest funkcja bezwarunkowego przekierowania połączeń na inny numer telefonu. Oznacza to sytuację, w której za każdym razem, kiedy ktoś próbuje się do nas dodzwonić, de facto dzwoni do kogoś innego. Jeśli faktycznie ma miejsce takie przekierowanie w wiadomości zwrotnej po wpisaniu kodu otrzymamy także informację o numerze telefonu, na który przekierowywane są rozmowy.
O innym rodzaju przekierowań powiadamia nas kod USSD *#61#. Dotyczy on tzw. przekierowań warunkowych, czyli m.in. sytuacji, kiedy jesteśmy poza zasięgiem albo telefon jest wyłączony czy po prostu zajęty. Standardowo w odpowiedzi wyświetli się nam numer naszej poczty głosowej, bo tego zazwyczaj dotyczy owo przekierowanie. Czy można zatem mówić w kontekście kodów o demaskowaniu podsłuchu? Zdecydowanie nie.
2245,00 zł
cena regularna 
Inwigilacja telefonu - jak jej zapobiec?
Inwigilacji telefonu możemy zapobiec na kilka sposobów. Po pierwsze warto przestać bezrefleksyjnie zgadzać się na wszystko, czego oczekują od nas rozmaite aplikacje – szczególnie te od nieznanych nam dobrze producentów. Nawet jeśli uznamy, że nawigacja powinna mieć dostęp do mikrofonu, kiedy chcemy wydać komendę głosową podczas jazdy, niech aplikacja będzie miała taką możliwość wyłącznie kiedy jest uruchomiona.
Podstawą powinien być również program antywirusowy. Według badania EY Polska z 2023 roku, 47% badanych miało zainstalowane takie oprogramowanie na smartfonie. To niewielki odsetek, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że smartfon służy nam m.in. do płatności, weryfikacji tożsamości czy prywatnej korespondencji.
Podstawą jest jednak czytanie zgód dla aplikacji, które instalujemy w swoich telefonach. Przed pobraniem kolejnej apki warto sprawdzić jej producenta oraz źródło.
Więcej poradników znajdziecie na Empik Pasje w dziale Elektronika.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (0)