Jak dobrać rękawiczki ochronne do różnych zastosowań?

Czym są rękawice ochronne i jakie są ich rodzaje? 

Rękawiczki ochronne to środek chroniący dłonie przed różnymi szkodliwymi czynnikami: biologicznymi, chemicznymi i fizycznymi. Bywają używane przy codziennych pracach domowych, a także są niezbędnym elementem wyposażenia BHP w wielu zawodach. Aby rękawice ochronne dobrze spełniały swoją rolę, ich rodzaj musi być odpowiednio dobrany do rodzaju wykonywanej czynności. Najpopularniejszymi rękawiczkami są jednorazowe rękawice lateksowe, nitrylowe lub winylowe.

Najczęściej sprzedawane są w opakowaniach po 100 sztuk, czasem także w mniejszych lub większych. Pod wieloma względami są podobne do siebie (np. wszystkie są wodoodporne) i czasami można ich używać wymiennie, jednak nie zawsze. Na rynku dostępne są także grubsze rękawice gumowe wielokrotnego użytku i rękawiczki z folii polietylenowej (HDPE). W tym artykule powiemy, czym różnią się poszczególne rodzaje rękawic i do jakich zastosowań nadaje się każdy z nich. 
 

Jednorazowe rękawiczki lateksowe  

Guma lateksowa to materiał otrzymywany z naturalnego kauczuku. Rękawice lateksowe są bardzo elastyczne i rozciągliwe. Przekłada się to na komfort użytkowania, ponieważ daje pewną tolerancję przy dobieraniu rozmiaru, szczególnie dla osób lubiących pracować w ciasno przylegających rękawiczkach. Rękawiczki lateksowe są najczęściej białe lub kremowe (żółtawe), dostępne w wersji pudrowanej (powdered) lub bezpudrowej (powder free). Rękawice pudrowane – (najczęściej skrobią kukurydzianą) są łatwiejsze do założenia, szczególnie przy wilgotnych, spoconych rękach. Puder ma jednak tę wadę, że wysusza skórę i zostawia białe ślady. Ślady te łatwo usunąć, jednak niektórym może to przeszkadzać.

Z kolei rękawice lateksowe bezpudrowe są czasem trudniejsze do założenia, jednak są bardziej przyjazne dla skóry i nie zostawiają śladów. Rękawiczki lateksowe mogą uczulać – alergia na lateks lub kauczuk występuje rzadko, jednak należy mieć to na uwadze. Są także nieodporne na różne substancje chemiczne, np. niektóre rozpuszczalniki, benzyna, nafta, zmywacze do paznokci, tłuszcze, oleje mineralne (parafina, wazelina). Łatwo ulegają uszkodzeniu pod wpływem tlenu i wysokiej temperatury, stają się wtedy podatne na rozerwanie. Warto przechowywać je w szczelnie zamkniętym pojemniku, w chłodnym i zacienionym miejscu – wtedy dłużej zachowają swoje właściwości. Prawidłowo używane, zabezpieczają przed zarazkami, brudem i łagodnymi, nietłustymi substancjami chemicznymi.
 

 

Jednorazowe rękawice nitrylowe 

Guma nitrylowa jest tworzywem syntetycznym, a rękawice nitrylowe to nieco nowszy wynalazek, niż te z naturalnej gumy lateksowej. Główną cechą, różniącą rękawiczki nitrylowe od lateksowych jest ich większa odporność, zarówno chemiczna, jak i mechaniczna. Nitryl także może ulec uszkodzeniu przy kontakcie z niektórymi rozpuszczalnikami organicznymi, jednak ich lista jest krótsza, niż w przypadku lateksu. Guma nitrylowa jest bardziej odporna na działanie tłuszczów i olejów mineralnych, niż lateks, a także mocniejsza – trudniej rękawiczki nitrylowe przerwać lub przebić, są także trwalsze przy długim przechowywaniu. Niestety, nie są biodegradowalne.

Rękawice nitrylowe są w miarę elastyczne, jednak mniej, niż lateksowe. Są dostępne w różnych kolorach, zwykle w wersji bezpudrowej. W przypadku trudności z ich założeniem, można posypać ręce talkiem, pudrem dla dzieci lub mąką ziemniaczaną. Co ważne, są hipoalergiczne – nie uczulają. Chronią przed zarazkami, wieloma chemikaliami, drobnymi otarciami naskórka. Nadają się do zastosowań medycznych i kosmetycznych. Ze względu na połączenie wygody, elastyczności i dobrej odporności chemicznej oraz mechanicznej, rękawice nitrylowe są obecnie najczęściej używanymi rękawicami jednorazowymi.
 

 

Jednorazowe rękawice winylowe 

Tworzywo winylowe (polichlorek winylu) nie jest gumą, jest to mało tworzywo sztuczne. Wykonane z niego rękawiczki trzeba więc dokładnie dopasować rozmiarem, ponieważ jeśli są zbyt małe, nie rozciągną się, za to łatwo mogą się rozerwać. Mała elastyczność może jednak dla niektórych osób stanowić zaletę, ponieważ rękawice winylowe nie oblepiają dłoni tak ściśle, jak rękawice z gumy. Są odporne na tłuszcze i oleje, ale nieodporne na wiele rozpuszczalników organicznych. Nie uczulają. 

Dostępne w wersji pudrowanej i bezpudrowej, bezbarwne i przezroczyste, nie ulegają biodegradacji. Nadają się do niektórych zabiegów medycznych i kosmetycznych, jednak z tym zastrzeżeniem, że nie są dobre do tych czynności, przy których mogą się rozerwać lub mieć kontakt z chemikaliami (np. zmywaczem do paznokci). Lepiej sprawdzą się przy lżejszych pracach domowych, przygotowaniu jedzenia, farbowaniu włosów itp. 
 

 

Rękawice foliowe (z folii polietylenowej) 

Rękawiczki jednorazowe z folii HDPE są często dostępne na stacjach benzynowych i w sklepach, np. do samodzielnego wybierania pieczywa. Nadają się do prostych, mało ryzykownych czynności, w których pożądana jest higiena, ale niewymagających precyzji – np. do pakowania żywności, posprzątania po psie, tankowania paliwa, zakupów samoobsługowych. Nie nadają się do zabiegów medycznych ani kosmetycznych, z wyjątkiem samodzielnego farbowania włosów. Do sprzątania też raczej się nie nadają, ponieważ łatwo zsuwają się z dłoni. 
 

 

Grube, wielorazowe rękawice gumowe 

Wszystkie wcześniej wymienione rękawiczki ochronne to produkty jednorazowe – po użyciu należy je umiejętnie zdjąć i wyrzucić. Jeśli chcemy mieć rękawice, których można używać wielokrotnie, należy zaopatrzyć się w specjalne, grubsze rękawice gumowe wielokrotnego użytku. Takie rękawice są nie tylko grube, ale i długie – do połowy przedramienia. Dzięki temu stanowią dobrą ochronę rąk przy cięższych pracach domowych i gospodarczych: zmywaniu, praniu ręcznym, pracach w ogrodzie itp., gdzie jest wymagana ochrona przed wodą, brudem i drobnymi urazami.

Ponieważ najczęściej rękawice gospodarcze są zrobione z lateksu, mogą uczulać i niszczyć się pod wpływem olejów, tlenu i ciepła. Po użyciu trzeba je dokładnie wypłukać i wysuszyć. Można przesypać talkiem lub mąką ziemniaczaną i przechowywać w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu – będą wtedy służyły dłużej. Nie nadają się do zabiegów medycznych ani kosmetycznych!
 

 

Koronawirus i rękawice – czy naprawdę są potrzebne? 

W czasie epidemii koronawirusa wiele osób używa na co dzień jednorazowych rękawiczek. Jednak warto wiedzieć, że często nie jest to potrzebne, a nieprawidłowo używane rękawiczki mogą bardziej zaszkodzić, niż pomóc. Wirus SARS-CoV-2, aby spowodować chorobę, musi wniknąć do dróg oddechowych, nosa lub gardła (możliwe, że także oczu). Nie zakaża on przez uszkodzoną skórę (w odróżnieniu od wielu innych wirusów, np. HIV lub WZW B i C). Samo noszenie rękawiczek nie ochroni więc nas przed zakażeniem koronawirusem – ważniejsze jest częste i dokładne mycie oraz dezynfekcja rąk. Noszenie rękawic w kontekście koronawirusa jest uzasadnione wtedy, kiedy mamy wrażliwą lub podrażnioną skórę i wolimy dezynfekować ręce w rękawiczkach (nitrylowe są nieco bardziej odporne na alkohol, niż lateksowe).

Trzeba pamiętać, aby ręką w rękawiczce nigdy nie dotykać twarzy, ponieważ można przenieść sobie tam zarazki tak samo, jak brudną gołą ręką. Rękawiczki trzeba często zmieniać – używane wielokrotnie są bardzo niehigieniczne i ich używanie mija się z celem. Po użyciu trzeba je odpowiednio zdjąć (tak, aby unikać dotykania zewnętrznej powierzchni) i wyrzucić do odpowiedniego śmietnika, następnie umyć lub zdezynfekować ręce. Pamiętajmy: przy unikaniu koronawirusa najważniejsze jest częste mycie i dezynfekcja rąk. Jeśli chcemy jednak używać rękawiczek, to trzeba je często zmieniać, dezynfekować i przestrzegać jednorazowego użycia. 

Więcej przydatnych artykułów znajdziesz w dziale Poradniki na Empik Pasje.

 

Zdjęcie okładkowe: Shutterstock