Dobre wiertła do metalu – po czym je rozpoznać?
Parametrem odróżniającym opisywane wiertła od tych przeznaczonych do innych materiałów jest kąt wierzchołkowy wiertła, czyli położenie względem siebie noży tnących. W akcesoriach skrawających do metalu wykonanych ze stali szybkotnącej stosuje się wartość kątową 118 stopni. Dzięki niej uzyskiwana jest maksymalna skuteczność obróbki materiału.
Innym parametrem, który ma kluczowe znaczenie, jest materiał, z jakiego zostało wykonane wiertło. Jednym z nich jest wymieniona wyżej stal HSS, a także taka z domieszkami kobaltu i tytanu. Niektóre z elementów skrawających wykonane są w całości ze stali wanadowo–molibdenowej lub chromowo–wanadowej. Kluczem doboru jest określenie twardości materiału i średnicy wykonywanego otworu.
Wiertła do metalu – charakterystyka poszczególnych typów
Poniżej zestawiono głównych przedstawicieli wierteł zaliczających się do najpopularniejszych na rynku. To surowiec, z którego je wykonano, determinuje rodzaj materiału, jaki można nimi przewiercić bez obaw o uszkodzenia.
Ekstremalnie odporne wiertła tytanowe do metalu
Opisywane wiertła tytanowe są szczególnie użyteczne w pracy z dużymi obciążeniami. Dzięki wykorzystaniu azotku tytanu, którym są powlekane, uzyskują bardzo wysoką odporność na ścieranie i wysokie temperatury. To sprawia, że są chętnie wykorzystywane przez rzemieślników i w zakładach przemysłowych, gdzie niezawodność jest kluczowa dla efektywnej pracy. Wśród dostępnych modeli do użytku codziennego wyróżniającym się egzemplarzem jest wiertło HSS – TI prawoskrętne typu N.
Wiertła z domieszką tytanu sprawdzają się podczas obróbki metali (z wyłączeniem aluminium stopowego i stali sprężynowej) oraz szkła akrylowego zwanego potocznie pleksi. Producenci zalecają wykorzystywanie chłodzenia podczas pracy wiertła, które w zależności od materiału może stanowić woda (tworzywa sztuczne) lub emulsje i smary (metale).
Wiertła kobaltowe do obróbki precyzyjnej
Wysokiej jakości wiertła kobaltowe są wykorzystywane szczególnie podczas wykonywania otworów w stali żaroodpornej, odpornej na korozje i szlachetnej. W odróżnieniu od wierteł tytanowych najczęściej spotykanym kątem ustawienia noży tnących jest wartość 135 stopni. Dzięki temu nie ma konieczności nawiercania otworu wstępnego przed użyciem opisywanego modelu.
Obecność domieszki kobaltowej powoduje, że akcesoria do skrawania zyskują zdecydowanie większą odporność na skrajne temperatury i cechują się przedłużonym okresem eksploatacji w porównaniu do czystej stali szybkotnącej. Właściwości samocentrujące pomagają w wyeliminowaniu zjawiska ślizgania się wiertła po powierzchni obrabianego materiału. Wiertła tytanowe i kobaltowe są przeznaczone do pracy z twardymi przedmiotami, dlatego częściej są wybierane przez profesjonalistów.
Uniwersalne wiertła do materiałów miękkich
Wyróżniającym się rodzajem wierteł do metalu o przeznaczeniu półprofesjonalnym są akcesoria wykonane ze stali szybkotnącej HSS. Charakteryzują się niższą odpornością na temperaturę roboczą, która sięga 400 stopni Celsjusza. Dla osób, które sporadycznie dokonują skrawania metali lub wykorzystują wiertła tylko podczas napraw domowych, będą to odpowiednie akcesoria. Ich kąt wierzchołkowy wynosi 118 stopni, co powoduje, że dla osiągnięcia odpowiednich wymiarów i centralizacji otworu warto wykonywać wiercenie wstępne mniejszym narzędziem.
Stal szybkotnąca HSS bez domieszek innych surowców sprzyja obniżeniu ceny produktu końcowego. Dlatego chcąc kupić dobre wiertła do metalu bez wydawania znaczących sum, warto uwzględnić właśnie tego typu akcesoria.
Pozostałe typy wierteł do metalu
Do popularnych rodzajów wierteł trzeba zaliczyć te z podtoczonym uchwytem mocującym. Są to akcesoria spiralne wykonywane ze stali HSS, które mogą być stosowane w mniejszych uchwytach wiertarskich. Świetnie nadają się do wykonywania większych otworów w metalu przy pomocy standardowych narzędzi skrawających.
Innym modelem jest wiertło stożkowe do metalu. Bywa nazywane również choinkowym, stopniowym lub wielostopniowym. Nazewnictwo pochodzi od jego charakterystycznego kształtu, który umożliwia wykonywanie precyzyjnych otworów szczególnie w blasze i rurach. Ze względu na cechy samocentrującego się wiertła używa się go bez wcześniejszego nawiercania materiału. Obecność ostrza dolnego i dwóch ostrzy bocznych umożliwia stabilne ustawienie wiertła nawet podczas obrabiania metalowych rur o obłym kształcie.
Do rozwiercania otworów w metalach twardych typu stal, żeliwo i tworzywa sztuczne świetnie nadają się pogłębiacze stożkowe. Ze względu na skrawanie twardych surowców wykonywane są zazwyczaj przy użyciu stali HSS–Ti. Charakteryzują się wysoką wytrzymałością na ekstremalne temperatury i ścieranie. Bardzo dobrze szlifują i pogłębiają wcześniej wykonane otwory.
Sposób mocowania wierteł do metalu
Jakie wiertła do metalu wybrać pod kątem konkretnego urządzenia? Zasadniczo wyróżnia się 4 typy montażu narzędzia w urządzeniu. Są to uchwyty:
- Morse'a,
- szybko mocujący,
- SDS–MAX,
- SDS–PLUS.
Uchwyt stożkowy Morse'a jest częścią wierteł i rozwiertaków, które montowane są w obrabiarkach. Sposób montażu takich akcesoriów w urządzeniach sprzyja przenoszeniu ogromnych momentów za pomocą specjalnie ułożyskowanego uchwytu w formie wału.
Natomiast wiertła do metalu do narzędzi z uchwytem samo mocującym są w kształcie wału o jednolitej średnicy. To najpowszechniej stosowane wiertła do prac uniwersalnych.
Nieco inaczej jest w przypadku uchwytu SDS. Są one najczęściej wykorzystywane w młotowiertarkach i służą do mocowania specjalnie skonstruowanych wierteł. SDS–PLUS wykorzystuje się w mniej wymagających i lżejszych urządzeniach, natomiast SDS–MAX realizują montaż wierteł o rozmiarze większym niż 18 mm.
Szukając dobrych wierteł do metalu, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie będzie ich zastosowanie. Jeżeli wykonujesz otwory o powtarzalnych średnicach i nie jest ich zbyt wiele, można skompletować taki zestaw samodzielnie. W innym wypadku przyda się komplet wierteł do metalu.
Zdjęcie okładkowe - źródło: Shutterstock
Komentarze (0)