Mapa pylenia – Polska
Polska jest krajem dość jednolitym pod względem warunków klimatycznych, jednak można w niej wyróżnić kilka stref różniących się średnimi temperaturami rocznymi, sumą opadów i długością okresu wegetacji, czyli czynnikami wpływającymi na pylenie roślin. Oto one, od najcieplejszego do najchłodniejszego:
- Region I (najcieplejszy) - obejmuje południowo-zachodnią część woj. zachodniopomorskiego, lubuskie, dolnośląskie (oprócz części przygranicznej), opolskie i zachodnią część wielkopolskiego;
- Region II obejmuje środkowy pas woj. zachodniopomorskiego, woj. wielkopolskie i południe kujawsko-pomorskiego, łódzkie, śląskie, małopolskie i podkarpackie (oprócz rejonów górskich);
- Region III to północno-wschodnia część woj. zachodniopomorskiego, pomorskie, północny kraniec wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, zachodnia połowa warmińsko-mazurskiego, mazowieckie, świętokrzyskie, lubelskie, południowo-wschodnia część podlaskiego;
- Region IV (najzimniejszy) to wszystkie górskie (a zarazem przygraniczne) rejony województw: dolnośląskiego, śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, a także Suwalszczyzna, czyli północno-wschodni kraniec Polski (wschodnia część województwa warmińsko-mazurskiego i północą podlaskiego).
Sezony pylenia poszczególnych roślin rozpoczynają się zwykle najpierw w najcieplejszym rejonie południowo-zachodnim, przesuwając się na wschód i północ, zgodnie z postępem wegetacji na terenie całej Polski.
Od czego zależy stężenie pyłków i zarodników w sezonie pylenia?
Orientacyjny kalendarz pylenia dla różnych województw jest przydatny jako przybliżony przewodnik dla alergików. Jednak każdy rok jest inny. Czasem bywają lata szczególnie ciepłe lub zimne, suche lub obfitujące w opady. Te wszystkie czynniki wpływają na stężenie pyłków w danym czasie i miejscu. W jaki sposób?
- W latach cieplejszych sezon pylenia może rozpoczynać się wcześniej, a w zimnych – później. Postępujące ocieplenie klimatu także wpływa na przesunięcie sezonu pylenia poszczególnych roślin z roku na rok. Na przykład w kwietniu i maju 2022 stężenie pyłków brzozy osiągnęło w wielu miejscach Polski rekordowo duże stężenie;
- Kiedy jest sucho, stężenie pyłków roślin w może być większe, ale stężenie zarodników pleśni – mniejsze;
- Kiedy dużo pada, bywa odwrotnie. Pyłki roślin są „zmywane” przez deszcz na ziemię, za to pleśnie mają dobre warunki do rozwoju i produkcji zarodników.
Co teraz pyli? Alergia na pyłki według kalendarza
Co pyli w styczniu?
Już zimą, w styczniu, pierwsze wiatropylne rośliny wypuszczają pyłek. W regionach I-III połowie stycznia zaczyna pylić leszczyna, zaczynają się też pojawiać pyłki olszy (olchy).
Co pyli w lutym?
W lutym, w całej Polsce unoszą się pyłki leszczyny i olszy, które osiągają coraz większe stężenia.
Co pyli w marcu?
W marcu do pyłków leszczyny i olszy dołączają pyłki brzozy i topoli. Stężenie pyłków topoli może być już duże.
Co pyli w kwietniu?
W kwietniu pyłki leszczyny i olszy mogą unosić się jeszcze w najzimniejszych rejonach Polski, a w reszcie kraju wciąż pyli brzoza, topola, zaczyna pylić dąb, a w najcieplejszych rejonach – trawy.
Co pyli w maju?
W maju w całej Polsce obficie pylą dęby i trawy. Zaczynają też pylić rośliny zielne: szczaw, babka i pokrzywa. W niektórych rejonach może jeszcze pylić brzoza. W maju, na terenie całego kraju, zazwyczaj wzrasta stężenie zarodników pleśni Cladosporium i Alternaria i utrzymuje się na wysokim poziomie aż do października.
Co pyli w czerwcu?
W czerwcu cała Polska jest wciąż „zapylona” pyłkiem traw. Babka, szczaw i pokrzywa wciąż pylą, dołącza do nich komosa, potocznie zwana lebiodą.
Co pyli w lipcu?
W lipcu ciągle pylą trawy, babka, szczaw, pokrzywa i komosa (lebioda). Zaczyna pylić bylica, a stężenie jej pyłków może osiągać duże wartości.
Co pyli sierpniu?
W sierpniu do stężenie pyłków traw, babki i szczawiu powoli się zmniejsza. Pokrzywa ciągle pyli mocno, pylą też komosa i bylica. W sierpniu zaczyna się sezon pylenia ambrozji, rośliny należącej do rodziny astrowatych (Asteraceae), inaczej - złożonych (Compositae).
Co pyli we wrześniu?
We wrześniu przestaje pylić szczaw, jednak wciąż w powietrzu unoszą się pyłki niektórych traw, babki, pokrzywy, komosy, bylicy i – w sporych ilościach – pyłki ambrozji.
Co pyli w październiku?
W październiku sezon pylenia większości roślin dobiega końca. Pozostają jeszcze pyłki ambrozji, a w niektórych regionach – pokrzywy lub bylicy.
Co pyli w listopadzie?
W listopadzie kończy się sezon pylenia roślin w Polsce, stężenie ich pyłków jest już zerowe lub minimalne. Zmniejsza się także stężenie zarodników grzybów pleśniowych.
Co pyli w grudniu?
W grudniu stężenie pyłków roślin i zarodników pleśni jest już praktycznie zerowe lub (w przypadku pleśni) bardzo niskie.
Co pyli jesienią i zimą?
Jesień i zima – czas od listopada do połowy stycznia - to dla wielu alergików czas wytchnienia. Nie kwitną już (lub jeszcze) rośliny wiatropylne. Jednak to również okres, kiedy więcej przebywamy w pomieszczeniach zamkniętych. Dlatego w sezonie jesienno-zimowym alergikom dają się we znaki roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, a także zarodniki grzybów, jeśli budynek jest wilgotny.
Orientacyjny kalendarz pylenia. Opracowano na podstawie danych z serwisu www.alergen.info.pl, dotyczących lat 1989-2013 (dostęp – 24.02.2023)
| REGION 1 | REGION 2 | REGION 3 | REGION 4 | |
|
STYCZEŃ |
leszczyna | leszczyna, olsza | leszczyna, olsza | |
| LUTY | leszczyna**, olsza | leszczyna, olsza | leszczyna, olsza | leszczyna, olsza |
| MARZEC | leszczyna, olsza, brzoza, topola | leszczyna, olsza, brzoza, topola | leszczyna, olsza, brzoza, topola | leszczyna, olsza, topola |
| KWIECIEŃ | brzoza, topola, dąb, trawy | brzoza, topola, dąb | brzoza, topola, dąb | leszczyna, olsza, brzoza, topola |
| MAJ | dąb, trawy, babka, szczaw, pokrzywa | dąb, trawy, babka, szczaw, pokrzywa | dąb, trawy, babka, szczaw, pokrzywa | brzoza, dąb, trawy, babka, szczaw, pokrzywa |
| CZERWIEC | trawy, babka, pokrzywa, komosa | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa |
| LIPIEC | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica |
| SIERPIEŃ | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja | trawy, babka, szczaw, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja |
| WRZESIEŃ | trawy, babka, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja | trawy, babka, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja | trawy, babka, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja | trawy, babka, pokrzywa, komosa, bylica, ambrozja |
| PAŹDZIERNIK | bylica, ambrozja | pokrzywa, bylica, ambrozja | pokrzywa, ambrozja | --- |
| LISTOPAD | --- | --- | --- | --- |
| GRUDZIEŃ | --- | --- | --- | --- |
*pogrubionym drukiem zaznaczono rośliny, których stężenie pyłków w danym miesiącu osiąga zwykle duże wartości.
**Zarodniki pleśni Cladosporium i Alternaria unoszą się w powietrzu przez większość roku, ale ich największe stężenia występują od maja do początku października.
Więcej artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Zdrowie.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (0)