Jak skompletować ekologiczną i tanią wyprawkę dla dziecka?

Przed narodzinami dziecka i tuż po nich, rodzice zastanawiają się, jakie rzeczy będą im potrzebne – od wyprawki do szpitala po wyposażenie pokoju dziecięcego. Jeśli mają świadomość ekologiczną i dbają o środowisko, to nie chcieliby przyczyniać się do zanieczyszczania środowiska kolejnymi, długo rozkładającymi się lub toksycznymi odpadami. Sklepy z artykułami dla dzieci pękają w szwach od bogatego asortymentu. Jak rozsądnie korzystać z tej obfitości, nie rujnując przy tym środowiska i swojego portfela? Jak wcielać w życie ważne idee less waste lub zero waste? W tym artykule podpowiemy, jak oszczędnie, ekologicznie i ekonomicznie skompletować wyprawkę dla niemowlaka od A do Z.

Autorka: dr. n. farm. Maria Kasprzak

A jak akcesoria

Pielęgnacja i opieka nad dzieckiem często wymaga używania wielu drobnych akcesoriów: smoczków do uspokajania, gryzaków, szczotek i grzebieni, termometrów i wielu innych. Warto rozejrzeć się za takimi produktami, które są wykonane z tworzyw ekologicznych i są biodegradowalne. A może niektórych wcale nie trzeba kupować? Na przykład termometr do mierzenia temperatury ciała i termometr do kąpieli. Czy potrzebujemy aż dwóch? Jeśli mamy w domu termometr na podczerwień (tzw. termometr bezdotykowy), to najprawdopodobniej nadaje się on także do zmierzenia temperatury kąpieli. Podobnie zwykły termometr lekarski – temperatura wody do kąpieli niemowlęcia powinna mieć około 37-38°C, co mieści się w zakresie skali takiego termometru. Najprostszym i najlepszym termometrem do kąpieli jest jednak własny łokieć włożony do wanienki. „Na własnej skórze” na pewno poznamy, czy woda nie jest za ciepła lub za zimna!

Co do smoczków, to ekologiczną alternatywą dla najpopularniejszych smoczków uspokajających z silikonu są smoczki z kauczukową gumką (np. marki Hevea, Bibs, Chicco). Naturalny kauczuk na takie smoczki pochodzi zwykle ze zrównoważonych upraw, poza tym jest materiałem ulegającym biodegradacji. Można też kupić kauczukowe gryzaki dla ząbkujących niemowląt. Należy tylko upewnić się, że nasze dziecko nie ma alergii na naturalny kauczuk ani lateks, bo wtedy należy jednak wybrać smoczek silikonowy, a gryzak – jeśli chcemy ekologiczny – na przykład z drewna. Drewniane gryzaki są bezpieczne, estetyczne i lekkie, dostępne w różnych kształtach i wzorach.

Ekologiczne szczotki i grzebienie dla dziecka mogą być drewniane lub bambusowe, z naturalnym włosiem. Są wtedy uzyskane z surowców odnawialnych i w pełni biodegradowalne. Można jednak znaleźć w sklepach szczoteczki do zębów wykonane z materiałów biodegradowalnych – z ekoplastiku, z drewna lub bambusa.

B jak butelki ze szkła

Plastikowe butelki do karmienia są bardzo popularne, wygodne i nietłukące. Jednak najzdrowszym i ekologicznym rozwiązaniem jest używanie butelek szklanych. Są one bardzo trwałe, można je wyparzać i wygotowywać, myć w zmywarce, a także szorować szczotką bez obaw zarysowania. Ponadto, kiedy nasze dziecko „wyrośnie” z butelek, można pozostawić je dla następnego dziecka lub sprzedać albo oddać znajomym, dla ich niemowlaka. Wiele znanych firm (Canpol, Lovi, Avent, Nuk, Chicco i inne) ma w swojej ofercie – obok butelek z tworzywa - także szklane butelki, pasujące do smoczków i nakrętek danej marki.

D jak detergenty do prania

Niemowlęta mają bardzo delikatną skórę, więc nie pierze się dziecięcych ubranek i pieluszek w mocno perfumowanych, „chemicznych” proszkach do prania. Istnieją delikatne proszki do prania niemowlęcych rzeczy, jednak najbardziej ekologicznym i tanim rozwiązaniem są po prostu płatki mydlane. Można je kupić gotowe lub zrobić samodzielnie: zetrzeć na tarce zwykłe, tanie szare mydło, najlepiej takie hipoalergiczne, bez dodatków zapachowych. Problemem może być osad z mydła w pralce, jeśli mamy twardą wodę. Można jednak samodzielnie przyrządzić domowy środek zmiękczający wodę z sody oczyszczonej i kwasku cytrynowego. Do szklanki z wodą wsypujemy łyżeczkę lub dwie kwasku cytrynowego, a następnie dosypujemy powoli sody, mieszając, aż roztwór przestanie musować (na początku będzie pienił się mocno!). Następnie wlewamy roztwór do pralki, a do szufladki na proszek wsypujemy płatki mydlane i dodatkową łyżkę sody. Można także użyć samej sody, bez kwasku, szczególnie przy niezbyt twardej wodzie. Aby zaoszczędzić pieniądze, można kupować sodę w większych opakowaniach (do prania nie musi to być soda spożywcza), podobnie jak kwas cytrynowy.

K jak kosmetyki do pielęgnacji skóry

Delikatną skórę dziecka należy odpowiednio pielęgnować, aby nie przesuszyć jej i nie dopuścić do powstania odparzeń. Do tego celu nie potrzeba zazwyczaj całej baterii różnych kosmetyków. Do mycia i kąpieli najważniejsza jest czysta woda. Nie trzeba maleństwa codziennie „szorować”, wystarczy łagodnie oczyszczać skórę, szczególnie w fałdkach i w okolicach narządów płciowych. W razie potrzeby można użyć niewielkiej ilości łagodnego mydła dla dzieci. Jeśli dziecko ma suchą skórę, można (po konsultacji z lekarzem) spróbować kąpieli z dodatkiem krochmalu (skrobi ziemniaczanej lub kukurydzianej), wywaru z siemienia lnianego lub odrobiny gliceryny. Zamiast plastikowej gąbki można używać czystej bawełnianej myjki lub ściereczki, np. z flaneli. Do nawilżania skóry dziecka po kąpieli wiele mam poleca - zamiast balsamów i oliwek dla dzieci – kilka kropli czystego olejku migdałowego. Olej z migdałów nadaje się także dla matki, np. do pielęgnacji skóry brzucha po porodzie.

N jak naczynia i sztućce

Dzieci zwykle dostają w wyprawce swój własny komplet naczyń i sztućców: talerz, miseczkę, kubek i łyżeczkę. Szklane lub ceramiczne naczynia mogą się stłuc, dlatego większość rodziców wybiera naczynia z tworzyw sztucznych. Alternatywną dla popularnych plastików jest tzw. eko- lub bioplastik, wytworzony z kukurydzy i biodegradowalny. Kilka marek w Polsce oferuje takie produkty, np. Herobility i Mother’s Corn. Dobrym rozwiązaniem są naczynia metalowe, ze stali nierdzewnej – bardzo trwałe i nietłukące, lub po prostu naczynia drewniane.

P jak pieluchy wielorazowe lub ekologiczne

Jednorazowe pieluchy, czyli tzw. pampersy to prawdziwe błogosławieństwo dla zabieganych młodych rodziców i najgorsze przekleństwo na środowiska naturalnego. Jedno dziecko używające pieluch jednorazowych zużywa ich tysiące (kilka pieluch dziennie przez około 1000 pierwszych dni życia). To tony i tony odpadów, których czas rozkładu wynosi setki lat. Naprawdę warto sięgać po pieluchy wielorazowe, szczególnie, że ich używanie nie jest nawet w części tak kłopotliwe, jak było dla naszych babć i mam. Nie trzeba już pieluch gotować ani prasować. Pralki automatyczne i nowoczesne tkaniny pozwalają na wygodne, szybkie pranie i suszenie. Oprócz tego, wielorazowe pieluchy to oszczędność pieniędzy. Jednorazowy wydatek może wydawać się spory, jednak w sumie jest to o wiele mniej, niż wydatek na pieluchy jednorazowe. Poza tym komplet pieluch wielorazowych może „zaczekać” w piwnicy lub na strychu na przyszłe młodsze rodzeństwo naszego dziecka, co będzie stanowić dodatkową oszczędność. Jeśli nie planujemy kolejnych dzieci, to używane, dokładnie wyprane pieluchy można oddać lub sprzedać innym młodym rodzicom.

Pieluszki bawełniane (z muślinu, tetry lub flaneli) lub bambusowe (z wiskozy bambusowej) nie muszą wcale przeciekać i nie trzeba koniecznie stosować „ceratki”. Nowoczesne otulacze, gatki lub formowanki z wełny merynosów lub materiału PUL nie przepuszczają wilgoci, a ponadto pozwalają skórze oddychać. Dodatkowe wkłady w razie potrzeby zwiększają chłonność pieluchy. Warto także używać specjalnych, biodegradowalnych papierków lub bibułek do pieluch. Włożone na wierzch warstwy chłonnej zatrzymują kupkę dziecka, a przepuszczają mocz, aby wsiąknął w pieluchę. Taką kupkę można następnie wyjąć na bibułce i wrzucić do kosza lub do toalety. Stosowanie bibułek sprawia, że używanie pieluch wielorazowych jest o wiele mniej kłopotliwe i „obrzydliwe”, niż mogłoby się wydawać.

Pieluchy wielorazowe, nie dają dziecku takiego uczucia suchości, jak jednorazowe „pampersy”, co może być zaletą – pozwala zmotywować dziecko do wczesnego siadania na nocnik, a w konsekwencji do wcześniejszej rezygnacji z noszenia pieluch. Dodatkowo pomóc w tym mogą wielorazowe majteczki treningowe.

W podróży, na spacerze lub na wakacjach pielucha jednorazowa jest niezaprzeczalnie wygodniejsza w użyciu, niż bawełniana. Na takie okazje warto mieć pod ręką opakowanie jednorazowych pieluch ekologicznych. Są one wykonane z materiałów ulegających biodegradacji. Ich wyższa cena nie musi odstraszać, jeśli będziemy używać ich jedynie okazjonalnie.

S jak sterylizacja butelek i smoczków

Aby tanio i skutecznie wyparzyć i zdezynfekować butelki, smoczki, gryzaki i inne akcesoria dziecięce, nie potrzeba drogich urządzeń. Wystarczy garnek z wrzątkiem. Umyte przedmioty należy polać wrzątkiem lub wygotować w wodzie przez kilka-kilkanaście minut, zgodnie z zaleceniem producenta. Aby na butelkach nie osadzał się kamień, możemy do wody dodać trochę kwasku cytrynowego lub łyżkę octu spożywczego (jeśli nie przeszkadza nam zapach octu). Należy tylko pamiętać, aby potem spłukać resztki kwasku lub octu z wyparzanych akcesoriów czystą, przegotowaną wodą.

Z jak zabawki

Każdy rodzic wie, jakie góry zabawek – przeważnie plastikowych - gromadzą się z czasem w pokoju dziecka. Krewni i znajomi, chcąc zrobić dziecku prezent, zwykle kupują zabawki. Aby uniknąć ich nagromadzenia, można poprosić przyjaciół o kupno innych prezentów – pieluszek, książeczek, ubranek – lub o kupowanie zabawek ekologicznych, trwałych i takich, które można potem oddać innym. Zabawki z drewna są ekologiczne i trwałe. Szmaciane lalki i przytulanki z tkanin są miękkie i miłe, a ponadto można je prać. Można wymieniać się zabawkami z dziećmi naszych krewnych i przyjaciół lub szyć własne przytulanki ze skrawków tkanin, które mamy w domu. Warto wymyślać własne sposoby na zachowania pro-eko, a także uczyć tego swoje dzieci. Przyszłość środowiska to ich przyszłość – dbałość o nasz świat to dla nich najlepszy prezent.