Australia

Wyglądał całkiem niewinnie. Brązowy słoik z żółtą nakrętką i napisem kojarzącym się z czymś warzywnym. Spojrzałam pytająco na kolegę Australijczyka, który z pełnym przekonaniem pokiwał głową.

Wzięłam kromkę chleba, zanurzyłam czubek noża w słoiku i hojnie posmarowałam chleb ciemną, dziwnie pachnącą pastą.

Australijczyk przyglądał mi się z wielkim zainteresowaniem. Takim, jakie może towarzyszyć pierwszemu spotkaniu z niedźwiedziem polarnym w lodach Arktyki. Albo zanurzeniu się w wodach amazońskiej rzeki, gdzie przed chwilę łowiliśmy piranie. Tak patrzy się na kogoś, kto nadziewa na widelec w palce potwornie ostrą meksykańską papryczkę jabanero i wkłada ją sobie do ust. Albo na kogoś, kto nabiera pałeczkami kulkę zielonej pasty wasabi, nieświadomy tego, że za chwilę będzie wołał o pomoc, bo jest to szalenie ostry japoński chrzan.

Był cudowny poranek w australijskim buszu. Pierwsze promienie słoń- ca głaskały czerwoną ziemię, kląskały ptaki i terkotały owady ukryte w trawie.

Śniadanie było biwakowe. Chleb, sałata, ser, dżem i ten brązowy słoik z żółtą nakrętką. Australijska specjalność zwana Vegemite, zrobiona na wzór brytyjskiej Marmite.

Rzuciłam upewniające się spojrzenie koledze Australijczykowi, który zachęcająco skinął głową.

– Jak Australia, to Australia! – pomyślałam. – Najlepsze jest lokalne jedzenie!

Z tą myślą ugryzłam moją dziwnie pachnącą kanapkę. Byłam głodna i pewnie dlatego nie zachowałam odpowiednich środków ostrożności. Jeśli chcesz zjeść coś, czego nigdy wcześniej nie jadłeś, dobrze jest spróbować najpierw odrobinę. Tylko tyle, żeby zapoznać się wstępnie z nowym smakiem i sprawdzić czy ci się podoba, czy nie.

Tę lekcję zapamiętałam do końca życia.

Nigdy wcześniej nie jadłam czegoś równie odrażającego! Pasta wyglądała jak smar do rowerów, cuchnęła drożdżami, a smakowała jak zagęszczone błoto z oceanu. Była potwornie słona!

Pasta Marmite została wymyślona w Anglii pod koniec XIX wieku. Ktoś wpadł na pomysł, żeby zagospodarować odpadki powstające pod- czas produkcji piwa. Wyciąg z drożdży można było zagęścić, doprawić i zjeść. I tak jest do dzisiaj.

Ugotowane drożdże, sól, wyciąg z warzyw i przyprawy. Dokładnie nie wiadomo jakie, bo proces produkcji jest objęty tajemnicą.

Dla mnie prywatnie brązowy słoik z żółtą nakrętką i nalepką jest też objęty zakazem zbliżania się, bo pozostaje zdecydowanie poza moimi ulubionymi smakami.

Na świecie jednak chętnych nie brakuje.Oprócz oryginalnej angielskiej Marmite i australijskiej Vegemite po- wstały też inne lokalne odmiany – Cenovis w Szwajcarii, Vitam-R w Niemczech, Our Mate w Australii i Nowej Zelandii, Squeeze Me w Holandii.

Spróbuj jeśli masz odwagę.

Bałkany

Kraina malowniczych gór, lasów, jezior i rzek, gdzie rosną cudownie słodkie pomidory, chrupkie ogórki, aromatyczne pomarańcze, oliwki i świetliście fiołkowe bakłażany.

Można by pomyśleć, że typowe bałkańskie śniadanie będzie się składało z szopskiej sałaty, miejscowego słonego białego sera, jogurtu, razowego chleba i kawy po turecku.

Nic z tych rzeczy!

Tradycyjne bałkańskie śniadanie to nasączone tłuszczem wypieki z ciasta listkowego.

Ciasto listkowe – zwane też filo, phyllo, a na Bałkanach kora – to cienkie jak papier placki z pszennej mąki nakładane na siebie warstwami oddzielanymi roztopionym masłem albo oliwą. Placki są tak cienkie, że prawie przezroczyste. Słodkie tureckie bakławy przygotowuje właśnie z ciasta listkowego.

Jeśli lubisz tłuste wypieki, znajdziesz je w każdym ulicznym barze. Jeśli jednak miałbyś ochotę na zdrowsze śniadanie, to znajdź miejscową piekarnię, a w niej – dobry, porządny, razowy chleb z pełnoziarnistej mąki.

Na targowisku dostaniesz pyszne pomidory, ogórki, fioletową cebulę, szczypiorek, kolendrę. Powiem ci, że bałkańskie zielone ogórki są po prostu najlepsze na świecie. Aromatyczne, chrupiące i pełne smaku.

Do tego solan, czyli ser szopski – lokalnie zwany sirene – ser solankowy z mleka koziego, owczego, krowiego albo z ich mieszanki. To lekko słony biały ser, ale twardszy od twarogu, który łatwo można kroić w plastry.