Furia ludzi Północy. Dzieje świata wikingów (okładka twarda)

Starożytność i średniowiecze to dwa okresy w historii ludzkości, które najbardziej przypadły mi do gustu i bardzo lubię czytać, oglądać, rozmawiać i słuchać na ich temat. Jeśli chodzi o starożytność to Grecja i Rzym są miejscami o znacznym bogactwie historycznym i kulturowym, które do mnie przemawiają. Zaś średniowiecze to bliskie mi dzieje Anglii i Francji pełne spektakularnych bitew, krucjat, rycerzy, łuczników, odkryć geograficznych, rozwoju militariów czy wypraw łupieżczych i handlowych. Jednak obie te nacje często gnębione były przez jeszcze jedną, która wzbudza moją ciekawość od dawna, i znana jest głównie z wszędobylskich i częstych wypraw morskich oraz bezwzględnych i często krwawych napadów na tereny właśnie wspomnianych krajów. Mowa oczywiście o skandynawskich wojownikach, czyli o Normanach, panach Północy czy po prostu wikingach.

Wikingowie to temat w ostatnim czasie bardzo popularny i możemy się z nim spotkać na wielu płaszczyznach popkultury. Wystarczy wspomnieć chociażby o sławnym bogu nordyckim Thorze, znanym z komiksów Marvella, który w ostatnich latach podbija serca kinomaniaków w kolejnych produkcjach o "Thorze" i "Avengers", spektakularnym i bardzo popularnym kanadyjsko-irlandzkim serialu "Vikings" stworzonym przez Michaela Hirsta dla kanału telewizyjnego History czy rewelacyjnym cyklu powieściowo-historycznym "Wojny wikingów" Bernarda Cornwella, którego pierwszy sezon serialu również pojawił się niedawno na ekranie. Powstała też masa publikacji popularnonaukowych zagranicznych i polskich (chociażby autorstwa Artura Szrejtera, który o wikingach ciekawie pisze w cyklu "Wojny Wikingów i Słowian"). Do moich rąk trafiła książka angielskiego pisarza Philipa Parkera skonstruowana właśnie w takim popularnonaukowym charakterze.

"Furia ludzi północy. Dzieje świata wikingów" to książka, której autor zdecydował się na odważny krok przedstawienia świata wikingów na wielu płaszczyznach od momentu pierwszego odnotowania ich pojawienia się w 793 roku na wyspie Lindisfarne aż do ostatnich śladów po nich, które odnotowuje się różnie na całym świecie. Autor zrealizował kilka podróży do rozmaitych części skandynawskiego świata, żeby lepiej poczuć i oddać czytelnikowi klimat związany z tymi dzielnymi morskimi wojownikami, którzy w świadomości wielu ludzi kojarzyli się i kojarzą do dziś z brutalnością, bezprawiem i bluźnierczą pogańską religią. Philip Parker napisał książkę składającą się z 10 rozdziałów, gdzie przedstawia krytycznym okiem rzeczywisty i najbardziej aktualny obraz wikingów, obalając przy tym wiele mitów i absurdów, które postały na ich temat, ale także przybliżając wiele ciekawostek i pełno różnych informacji.

Książka zaczyna się od przedstawienia pochodzenia wikingów, wypraw łupieskich i osadnictwa we Francji, Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz coraz silniejszego umacniania się, jednoczenia i rozwoju państw w samej Skandynawii a także zaprezentowania najważniejszych wodzów i mitów nordyckich (rozdziały 1-3). Następnie (rozdziały 3-4) opisuje wyprawy i osiedlanie się na Wyspach Owczych, Islandii i Grenlandii oraz próby zasiedlenia Ameryki Północnej (nie ma niekwestionowanych dowodów, że kiedykolwiek tam byli, chociaż dowodzi temu kilka sag, np. Saga o Eryku Rudym i Saga o Grenlandczykach). W rozdziałach 7 i 8 pisze o dziejach wikingów na Rusi i dalszych podbojach Wielkiej Brytanii oraz tworzenia się nowej, silniejszej i schrystianizowanej Skandynawii, która zaczynała cieszyć się znacznie większym uznaniem i szacunkiem wśród Europejczyków. Na koniec zostały dwa rozdziały o Normanach, Waregach, bitwie pod Hastings i kończącej się erze wikińskiej oraz spuściźnie, jaka została po tym dzielnym i wojowniczym narodzie.

(...)

Pełna recenzja na: swiat-bibliofila.blogspot.com

"Wzorem najbardziej sprawnych drapieżców wikingowie szukali słabych ofiar... uderzali wielokrotnie z całym impetem, dopóki opór się nie załamał albo nie pojawiła się sposobność zdobycia bogatszych łupów gdzie indziej."

Ostatnio przyciągają mnie książki z różnych gatunków literackich nawiązujące do staronordyckich klimatów. Aby móc jeszcze silniej przeżywać przedstawiane w nich fabuły i intensywniej ulegać ich nastrojom, zapragnęłam uporządkować i pogłębić swoją wiedzę z dziejów wikingów. Sięgnęłam po "Furię ludzi Północy", która przez kilka dni była dla mnie inspirującym przewodnikiem w podróży po skandynawskiej historii, głównie od końca VIII do połowy XI wieku. Publikacja napisana bardzo przejrzyście i interesująco, stanowi doskonałą bazę do poznania fascynującego świata wikingów. Detale, nazwy, daty, podane w formie niewywołującej u czytelnika wrażenia przesytu czy nudy, wręcz przeciwnie, po każdym rozdziale powstaje natychmiastowa chęć sięgnięcia po kolejne informacje. A trzeba przyznać, że są one bardzo ciekawe, wciągające i intrygujące, wspaniale jest odkrywać i delektować się wydarzeniami z historii zaprezentowanymi w ten sposób, dostrzegać dziedzictwo wikingów, ulegać ich pragnieniu pozostawienia trwałej pamięci o swoich czynach i podbojach.

Dowiadujemy się nie tylko o wyprawach handlowych, łupieskich i osadowych skandynawskich wojowników, najazdach początkowo dokonywanych grupami wypadowymi, a później armią królewską, ale także o ich życiu codziennym, piśmie runicznym, języku staronordyckim, sagach, poezji, aforyzmach, kodeksach prawnych, najstarszych w Europie parlamentach. Sztuce wskazującej na zamiłowanie do zdobień, smoczych głowach i wężowatych stworach. Pogańskich wierzeniach, legendach, mitach o stworzeniu świata opisujących rozmaite nadprzyrodzone istoty. Protomiastach i podziale społeczeństwa. Niejednolitości geograficznej, historycznej, etnicznej. Zajmująco czyta się o rodzajach broni, tarcz, hełmów, pancerzy, technik nawigacyjnych i oczywiście imponujących łodzi, długich okrętach o mrocznych dziobach poruszanych się za pomocą wioseł i żagli. Badamy przyczyny wyjątkowego pędu do ekspansji, okupacji i kolonizacji regionów, groźbę zburzenia ładu politycznego w północno-zachodniej Europie, przejmowanie kontroli nad szlakami handlowymi i zakładanie licznych osad będących zalążkiem przyszłego państwa ruskiego. Dostrzegamy powody końca tej silnej inwazji. Chętnie zerkamy na przybliżone sylwetki znaczących normańskich postaci i dowódców.

Wszystko oparte na niezwykle interesujących i cennych pisemnych źródłach, archeologicznych znaleziskach, fragmentach kościołów, twierdz, fortyfikacji, dróg, mostów, odkrywanych artefaktach, kurhanach, pochówkach łodziowych, szkieletach, monetach, biżuterii, amuletach, broni, kamieniach runicznych czy głazach pomnikowych. Przeszłe świadectwa istnienia i wypraw, tak wiele nam przekazujące, lecz wciąż pozostawiające w niedosycie informacji, wątpliwościach i przypuszczeniach. Starannie wydana książka, w twardej okładce z obwolutą, z pewnością ucieszy wielu miłośników dociekania tajemnic historii, bo w końcu to publikacja, do której wraca się wielokrotnie, w miarę zdobywania i uzupełniania wiedzy. Sporo map i zdjęć, tablica chronologiczna, indeksy i bibliografia, czyli wszystko to, co ułatwia odnajdywanie się podczas czytania. Zgłębiając wiedzę o wikingach odczuwamy coraz większe zrozumienie ich dokonań, towarzyszy nam aura tajemniczości i podziwu. Autor wyjaśnia błędne założenia przyjmowane odnośnie dawnych mieszkańców Danii, Norwegii i Szwecji, pozwala zrozumieć skalę ich dorobku, znaczenie wtargnięcia na karty historii. Fascynująca i porywająca wędrówka śladami wikingów, Anglia, Szkocja, Orkady, Szetlandy, Irlandia, Francja, Bretania, Normandia, Fryzja, Półwysep Iberyjski, Wyspy Owcze, Islandia, Grenlandia, Nowa Fundlandia, Winlandia, Ruś, Włochy, Sycylia, a nawet Bizancjum.

bookendorfina.blogspot.com