Z góry widać tylko nic (okładka miękka)

“Z góry widać tylko nic” to pierwsza część trylogii o namiętnościach Arka Borowika, inspirowanej motywem znanych baśni. Tym tytułem przewrotnie swą przygodę z serią zakończyłam i powiem szczerze, że ciężko jest mi powiedzieć, która z tych książek przypadła mi do gustu najbardziej. Wszystkie prezentują się bowiem świetnie. W tym miejscu koniecznie docenić trzeba zarówno pomysł autora, jak i sposób jego realizacji. A kiedy dodamy do tego znakomity styl i przyjemną, lekką narrację to powstaje niezwykła, satysfakcjonująca mieszanka, jaka trafi do serca każdej czytelniczki. Kolejny raz podążyłam za Borowikiem baśniowym śladem. Wykorzystanie takiego motywu sprawiło, że autor już na wstępie zyskał wiele w moich oczach. Nie znaczy to bynajmniej, że na jego twórczość spojrzałam całkiem bezkrytycznie. Po prostu podoba mi się to nietypowe podejście do literatury. Inne spojrzenie, puszczenie oczka do czytelnika, dystans do świata, poczucie humoru. Borowik jest mistrzem w realizacji takiej lekkiej formy, choć często za tym swobodnym stylem kryją się ważne przesłania. Nigdy nie uchylam się przed trudnymi tematami. Wręcz przeciwnie. To takie kwestie w literaturze obyczajowej sobie cenię. Tymczasem Borowik porusza je w sposób zadziwiający. Życiowe doświadczenie, własne spostrzeżenia i piękną dojrzałość oferuje czytelnikowi w połączeniu z sarkazmem, mocnym językiem, brakiem tabu i w otoczeniu lekko bajkowym. Rzadko zdarza się, by powieści obyczajowe robiły na mnie takie wrażenie, ale kiedy oddaję się lekturze jego twórczości, to zupełnie się w nich zatracam, czując niebywałą mnogość emocji, wywołanych nie tylko poprzez sam temat, ale to, jak został on przedstawiony. Borowika styl chętnie określiłabym gawędziarskim. Jego opowieści są przyjazne czytelnikom, błyskotliwe, zabawne. Można by odnieść wrażenie, że snuje je podczas spotkania z przyjaciółmi, z niezwykłą lekkością kierując życiem bohaterów i ubierając te historie w pasujące do nich miejsca, okoliczności i szczegóły. Choć moim zdaniem styl Borowika robi największe wrażenie w ostatniej części trylogii, to i w tej niczego mu nie brakowało. Chciałabym, żeby inni polscy autorzy potrafili pisać w podobny sposób. Właściwie nigdy nie poświęcam uwagi krótszym historiom, nie lubię również opowiadań. Tymczasem dla tego autora za każdym razem robię wyjątek. Być może wynika to z faktu, że w tych dość krótkich opowieściach potrafi tak wiele zawrzeć. I refleksji. I humoru. I na morał również znajdzie się miejsce. A dobre zakończenie to już podstawa. Borowik udowadnia, że fabuła nie musi mieć 400 stron, by urzec czytelnika i zapisać się w jego pamięci swoją wyrazistością. Można zaskoczyć połową tej objętości, nie tracąc przy tym na wartości. Każda z książkowych opowieści na swój sposób zrobiła na mnie wrażenie. Nie warto doszukiwać się lepszych i słabszych, bo w każdej z nich kryje się wiele uroku i różnorodności. Właśnie ta swoboda w rozwijaniu treści i łączeniu tematów bardzo mi się u autora podoba. Fakt, że opowieści posiadają wspólny mianownik i świetnie do siebie pasują, ale dobrze sprawdzają się również osobno. „Z góry widać tylko nic” to niebanalny tytuł, który po prostu wypada przeczytać.

Obok takiej książki nie sposób jest przejść obojętnie, sam tytuł jest intrygujący, a okładka sprawia wrażenie, że to faktycznie będzie mocna rzecz, tylko czy będzie w niej wystarczająco dużo namiętności? Samo nazwisko Arka Borowika coś znaczy, jest to autor wielu słuchowisk, scenariuszy do filmów i seriali, współpracował przy dwóch częściach gry Wiedźmin, więc od książki jego autorstwa oczekuje się więcej. W książce autor korzysta z baśniowych motywów, co jest ciekawe, ponieważ akcja znajduje się we współczesnym świecie. „Żyj tak, żeby miał ci, kto zamknąć oczy.” Głównym bohaterem książki jest Strawiński, jest to pracuje w dużej korporacji, który nie jest wzorem pracownika miesiąca, raczej takiego, który nie lubi się przemęczać i dość oszczędnie realizuje swoje obowiązki. Pracę trzeba szanować, zwłaszcza w dzisiejszych czasach. Od czasu do czasu zdarza mu się przysnąć, czy gol nać na zdrowie kilka kielichów, a nawet poflirtować z narzeczoną prezesa. Nic nie trwa wiecznie, nawet takie bimbanie prędzej czy później zostanie ukrócone. Zostaje przyłapany przez szefa, jak to zwykle bywa kariera obiboka staje pod znakiem zapytania. Strawiński jest sprytny próbuje uchronić się przed niechybnym losem za pomocą opowieść, jeśli przypadnie mu do gustu uda mu się zachować posadę. Ciekawe? Mamy tutaj motyw z „Baśni tysiąca i jednej nocy”, a sam mężczyzna czuje się jak Szeherezada. „Poznawanie drugiego człowieka jest jak grzebanie w ziemi. Jak wygrzebiemy zbyt głęboki dół, ściany się zawalą.” W książce autor przedstawia nam trzy opowiadania, w których ukrywa trzy wersje bajek: O Złotej Rybce, Czerwonym Kapturku i Królewnie Śnieżce. Z jednej strony namiętności zawarte w opowiadaniach dają życiu piękniejszy wymiar, a z drugiej potrafią dość mocno wszystko skomplikować i zniszczyć. Wykreowani przez Borowika bohaterowie to zwyczajne osobowości, które dość dobrze sobie radzą z otaczającą je rzeczywistością. Pierwsza opowieść ma odniesienie do bajko o złotej rybce, opowiada o pewnym małżeństwie Jacku, który jest pisarzem, jego żona Monika jest aktorką jednej roli, czeka na pojawienie się propozycji. W taki sposób ich sytuacja finansowa nie jest najlepsza, maja za to miłość, która wypełnia braki. Pewnego dnia mężczyzna ratuje chłopca przed utonięciem, okazuje się być synem potężnego i wpływowego biznesmena Adama Goldfisha, który obiecuje spełnić wszystkie życzenia mężczyzny. Jak potoczą się losy małżeństwa? Będą pławić się w luksusie, czy dostaną od życia koleją nauczkę? „Są chwile, w których emocje niszczą pragmatyzm.” W drugiej opowieści dostrzegamy naleciałości bajki o Czerwonym Kapturku, bohaterką jest Joasia, spędza wigilie z mamą i babcią. Atmosfera jest mało świąteczna, wszystkie skaczą sobie do gardeł, wzajemnie krytykują, mimo wszystko wymieniają prezentami. Joanna dostaje czerwoną czapkę, a babcia szkatułkę z kluczykiem, w której ma zamiar przechowywać pieniądze. Mija kilka lat, babcia nieszczęśliwie gubi kluczyk, całe szczęście mama dziewczynki ma zapasowy. Dziewczynka musi samotnie dostarczyć go babci, jednak ma klaustrofobię i nie daje rade wejść do stacji metra. Spotka Wolfganga, szesnastoletniego uciekiniera, opowiada mu wszystko łącznie o szkatułce pełnej pieniędzy, a jak wiadomo okazja czyni złodzieja. Finał tej historii musicie odkryć sami. „Bycie razem ma sens tylko wtedy, gdy się nie wyobraża bycia bez tego kogoś.” Trzecia historia ma motyw Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków. Strawiński opowiada o dzieciach, które zostały skrzywdzone i porzucone przez najbliższych. W postać królewny wciela się młoda dziewczyna, która jest ofiarą chorobliwej zazdrości innej kobiety o swojego męża. Dramaty dzieci są przejmujące, mamy tutaj także pogoń za urodą, która staje się chorobliwa. Arek Borowik odpowiednio nastraja się do opisywanej części książki, kiedy maluje słowem o Strawińskim nie unika sarkazmu i ironii w humorystycznym kontekście. Styl autora jest obrazowy, mamy tutaj wiele barwnych metafor i porównań. Mocną stroną każdego z opowiadań są bohaterowie, każdy z nich ma swoje słabości, wady i zalety. Można się pokusić o stwierdzenie, że to współczesna bajka dla dorosłych, od której bardzo trudno jest się oderwać. Borowik pisze o dumie, ambicjach, egoizmie, czy zazdrości i nienawiści, nie boi się poruszać trudnych tematów. Sam Strawiński jest specyficznym człowiekiem, ale potrafi opowiadać fascynujące historie. To powieśc dla każdego, dotyka tak wielu tematów, że nie sposób znaleźć tam czegoś dla siebie. Za możliwość poznania twórczości autora dziękuję Wydawnictwu Dobra Literatura.

Trzy rzeczy sprawiły, że książka „Z góry widać tylko nic” wydała mi się interesująca. Po pierwsze: niezwykły tytuł. Byłam ciekawa, co też za nim się kryje. Po drugie: „mocna rzecz o namiętnościach”. Chciałam się przekonać, na ile ta obietnica z okładki ma pokrycie w rzeczywistości. Po trzecie: osoba autora. Arek Borowik jest autorem słuchowisk, scenariuszy do wielu polskich filmów i seriali, współtworzył gry „Wiedźmin 2: Zabójcy królów” oraz „Wiedźmin 3: Dziki Gon”. To zrobiło na mnie wrażenie. Musiałam przekonać się, co wyszło spod pióra tak intrygującego człowieka. Nie przypuszczałam zupełnie, że ta książka tak bardzo mnie oczaruje. Strawiński pracuje w dużej korporacji. To człowiek, który ceni sobie przede wszystkim wygodę i oszczędnie rozporządza własnymi siłami. Mówiąc wprost, to skończony leń, który lekceważy powierzone mu obowiązki, śpi w pracy, a czasem nawet popija. To prawdziwa zmora prezesa, który nieraz wzywał go na dywanik, by go zwolnić. A jednak, mimo tylu upomnień, Strawiński nadal nie stracił pracy. W czym tkwi sekret? To kiepski pracownik, ale świetny gawędziarz. Kiedy jego dalsza kariera w firmie zawisa na włosku, zawiera z prezesem układ – jeśli opowiedziana przez niego historia mu się spodoba, Strawiński zachowa swoje stanowisko. Czym prezesa tak ujmują jego opowieści? Tego dowiecie się z lektury książki. „Z góry widać tylko nic” to zbiór trzech opowiadań, które w całość spina postać Strawińskiego, będącego ich autorem. Każde z opowiadań zawiera wstęp i podsumowanie, w których opisane są kolejne, ocierające się nieco o granice absurdu, przejścia prezesa z tym jakże niezdyscyplinowanym pracownikiem. Przyznać muszę, że kiedy czytałam pierwszy wstęp, byłam lekko przerażona. Nie przepadam za powieściami, w których pojawiają się absurdalne sytuacje czy dialogi. To kompletnie nie moja bajka i takie powieści po prostu mnie męczą. Sami przyznajcie – facet, który notorycznie śpi w pracy, chce przekonać prezesa, by ten go nie zwalniał, opowiadając mu ciekawą historię – nie brzmi to zbyt zachęcająco. Książka wręcz zapowiadała się na ciężką przeprawę. Na szczęście szybko przekonałam się, jak bardzo mylne było moje pierwsze wrażenie. Snute przez Strawińskiego historie paradoksalnie okazały się bardziej rzeczywiste aniżeli sam Strawiński. Arek Borowik swoimi opowiadaniami porwał mnie i oczarował. Czym tak bardzo urzekł mnie autor? Przede wszystkim tym, że każde z trzech opowiadań to ubrana we współczesne realia i problemy jedna z klasycznych, znanych każdemu z nas, bajek. Nie zdradzę Wam, jakimi bajkami autor postanowił się zainspirować, ale zapewniam, że bardzo szybko to odgadniecie. Byłam wprost zachwycona tym, jakie oblicze zyskały dzięki temu te klasycznie historie. Uwielbiam książki, w których autorzy przedstawiają swoją własną wersję znanych mi opowieści i tym właśnie Arek Borowik idealnie trafił w moje czytelnicze gusta, a zaręczam Wam, że nie tylko sam pomysł tak mnie zachwycił. Ogromnie spodobał mi się porywający styl autora. Jest bardzo obrazowy i obfituje w barwne porównania i metafory. Arek Borowik bawi się słowem, czaruje nim, zachwyca. Prozaiczne rzeczy lub czynności potrafi tak elegancko ubrać w słowa, iż często byłam pod wrażeniem tego, jak niezwykle opisał najprostsze rzeczy i jak umiejętnie operował słowami. Co ciekawe i nieco osobliwe, nawet opisy zjawisk patologicznych w jego wykonaniu mogą zafascynować. Mocną stroną każdego z opowiadań są jego bohaterowie i prowadzone przez nie dialogi. Autor wykreował wiele nietuzinkowych postaci, a każdą z nich obdarował niepowtarzalną osobowością i własną historią. „Z góry widać tylko nic” kusi z okładki hasłem „mocna rzecz o namiętnościach” i nie ma w tym grama przesady. To książka o sile ludzkich słabości, która jednocześnie potrafi zmusić do działania, przekraczania swoich granic, ale która może być także przyczyną spektakularnego upadku. Żądza posiadania, pogoń za sławą, gniew, ślepe przywiązanie do tradycji, naiwność, sącząca niszczący jad zazdrość – to wszystko tutaj odnajdziecie. Jestem ogromnie zadowolona, że ta książka trafiła w moje ręce. „Z góry widać tylko nic” okazało się prawdziwą ucztą czytelniczą. Jeśli lubicie zachwycające stylem historie zainspirowane klasycznymi bajkami, musicie sięgnąć po tę pozycję. Polecam!