Quichotte (okładka  twarda, 04.2020)

Po prostu REWELACJA. Tutaj jest wszystko humor historia fantazja. Przede wszystkim to jednak książka o relacjach z bliskimi nam ludźmi . Polecam

W tym roku na polski rynek powrócił Salman Rushdie, jeden z czołowych brytyjskich pisarzy literatury współczesnej, twórca Dzieci północy i Szatańskich wersetów. Tym razem w nasze ręce za sprawą Domu Wydawniczego Rebis trafia wielowymiarowa i wielowątkowa powieść Quichotte. Książka, jak łatwo się domyślić, odwołuje się do legendarnego już utworu Cervantesa, ot chociażby na poziomie formalnym, ale stanowi przede wszystkim pretekst do wnikliwego jak zawsze w przypadku Rushdie spojrzenia na współczesną rzeczywistość. Bo Quichotte Rushdie to imigrant z Indii, obdarzony charyzmą i niezaprzeczalnym urokiem, ale jednocześnie niezbyt jasnym umysłem. Przez lata pracował jako akwizytor, zwiedzając Stany wszerz i wzdłuż, znając na pamięć „uroki” przydrożnych hoteli i – przede wszystkim – telewizyjne programy wszelkiej maści: talent show, programy kulinarne, seriale dla kur domowych, talk-show, i co tam jeszcze można znaleźć. Jeśli więc Don Kichot zmącił sobie umysł czytaniem rycerskich romansów, Quichotte, jak przystało na dziecko współczesnego świata – naoglądał się telewizji. Tak odkrył śliczną gwiazdę telewizyjną i działaczkę społeczną Salmę R. i – przeszedłszy na emeryturę – powziął sobie za ostateczny cel życia dotarcie do niej i wyznanie jej swojej miłości. Rushdie wprowadza nas w swoją powieść, niczym w głąb króliczej jamy, otwierając przed nami kolejne poziomy narracyjne. Wkrótce bowiem okazuje się, że Quichotte jest jedynie wytworem wyobraźni podrzędnego pisarza thrillerów, który zapragnął napisać wreszcie coś ambitnego, a w postaci Quichotte’a, dostrzegał przebłyski samego siebie. Jest też siostra pisarza, która od lat nie zamieniła z nim słowa i Sanczo, będący z kolei wytworem wyobraźni Quichotte’a. Każde z nich ma wiele do powiedzenia i wiele do odegrania w tej nietypowej historii. Cała ta zabawa formalna, zwyczajem Rushdie, podporządkowana jest zabawie intelektualnej. Ta wielbicielom prozy autora Złotego Domu Goldenów, zawsze dostarcza wiele przyjemności. Niekończące się odwołania do klasyków literatury, sztuki, kina a nawet komiksów. Ale i ta popkulturowa gra z odbiorcą ukierunkowuje nas na ostatecznie kluczowy komentarz społeczny. Rushdie bowiem po raz kolejny sięga po tak palące tematy, jak rasizm, ksenofobia czy agresja, ale też wskazuje na ogłupiający wpływ mediów, czy chociażby przedstawia sposoby, za pomocą których kreuje się gwiazdy, które z kolei wykorzystują swoją pozycję do kreowania poglądów wśród społeczeństwa. Quichotte to także specyficzna opowieść drogi, opowieść o akceptacji samego siebie, poszukiwaniu miłości, zrozumienia. Rushide snuje tę opowieść na własnych warunkach, mieszając prawdę z fikcją, a miejscami czyniąc to tak płynnie, że nie sposób oddzielić fantazji od otaczającej nas rzeczywistości. Brytyjski autor tę rezczywistość punktuje na wielu płaszczyznach, być może niekiedy w sposób przesadzony, być może niekiedy podporządkowany swoim poglądom, z którymi się nie kryje, ale zawsze z olbrzymią wnikliwością i błyskotliwością. Taka lektura to przyjemność. http://kulturacja.pl/2020/06/salman-rushdie-quichotte-recenzja/

Najnowsza powieść Salmana Rushdiego opowiada o zmęczonym życiem autorze podrzędnych powieści szpiegowskich. Tworzy on postać starego przedstawiciela handlowego, tytułowego Quichotta, przemierzającego wzdłuż i wszerz Amerykę ery Wszystko Się Może Zdarzyć w towarzystwie swojego wyimaginowanego syna Sancha, by zdobyć miłość niedostępnej gwiazdy telewizyjnej Salmy R, wciągającej fentanyl, którego on jest dilerem. A gdy już do tego z całą pewnością dojdzie, wszechświat przestanie istnieć. Bohaterowie doświadczają licznych absurdalnych przygód, walczą z piętrzącymi się trudnościami, a chaosowi brakuje miary. Magiczne perypetie przeplatają się z życiem ich twórcy, dopełniając całą historię. Trudno pisać o tej książce. Wcale nie dlatego, że nie jest tego warta. Wręcz przeciwnie, mało która jest tak piękna, tak mądra, wstrząsająca, dająca do myślenia. Ale prawdopodobnie dla każdego będzie o czymś innym. Dla jednych o nietolerancji, ksenofobii, nierównościach rasowych, ślepej agresji wobec inności, a dla drugich o rodzinnych sekretach, wypartych wspomnieniach, tragediach rozgrywających się w czterech ścianach, często zamiatanych w imię lęku pod dywan, które później wybuchają z niszczycielskim impetem. A może też książką o zidioceniu współczesnego świata, spoglądającego na nas z ekranów telewizorów, laptopów, smartfonów, pełną kulturowych cytatów? Świata wypełnionego wszelkimi celebrytami i ich "mądrościami" majacymi z automatu status prawdy objawionej. I jeszcze o ludzkiej skłonności przedkładania fikcji nad fakty. O szukaniu ukojenia w uzależnieniu. O chciwości udającej coś innego. O dualiźmie ludzkiej natury, który pozwala czegoś chcieć i nie chcieć jednocześnie. O winie i przebaczeniu. O pamięci w świecie bez pamięci. O kontroli. O euforii. O lęku. O dystansie. Prawdopodobnie o wszystkim. Dla mnie jednak to książka drogi, która jak żadna inna pokazuje, że każda ścieżka ma swój początek i nieunikniony koniec. Książka o śmierci. Salman Rushdie w myśl wspomnianego dualizmu ma dwa oblicza. Jedno, to Quentin Tarantino z jego Pulp Fiction. Jeśli pójdziemy tą drogą, staniemy się groteskowo podobni do tytułowego bohatera. Nieprawdziwi. Drugie to beznamiętnie rozumujący i diabelsko skuteczny w swojej celności, a jednocześnie przyjazny, zawsze stojący po twojej stronie psychoanalityk. Niczym Izmael z "Moby Dicka" - jedyny członek załogi nieogarnięty obsesją na punkcie białego wieloryba, dla którego to tylko praca. Jedyny, który uszedł z życiem, by opowiedzieć całą historię. Podążając za pisarzem w psychoanalitycznym ujęciu, pomiędzy popędem życia a popędem śmierci znajdujemy liczne tropy, jak choćby motyw Edypa w historii cienia, co porządkuje nam relację między synem i ojcem, ale też pisarzem i jego dziełem. I powolutku, jak podczas prawdziwej terapii, dochodzimy do końca. Spokojni i z otwartymi oczami. Najwyższa literatura. Jak psychoanaliza: aktualna i ponadczasowa.

Kto z Państwa czytał ostatnio Don Kichota Cervantesa? Ja nie planowałam, ale jak posłuchałam wykładu kilka lat temu na UW podczas którego Carlos Marrodan tak cudowanie opowiadał o tym dziele , to natychmiast sięgnęłam po tę książkę. Nowy przekład zdecydowanie przybliża czytelnikowi to dzieło. Długi wstęp, ale konieczny, bo myślę że Rushdie tym razem postanowił trochę "pośpiewać w duecie". Napisał książkę o Don Kichocie XXI wieku czerpiąc pełnymi garściami z Cervantesa. Nowa powieść autora "Szatańskich wersetów" to powieść drogi. Z ukochanym, wymyślonym synem Sanczem bohater przemierza współczesną Amerykę. Trumpland pełen celebrytów uzależnionych od opioidów, w którym coraz trudniej odróżnić prawdę od fake newsów. Oczywiście jest tez odpowiednik Dulcynei - u Rushdiego jest to Salma, gwiazda telewizji. Czy bohaterowi uda się zdobyć jej miłość?

Rushdie w najlepszej formie. Na tego autora zawsze można liczyć. Polecam!

W literaturze przede wszystkim lubię być zaskakiwana. Zwykle mniej więcej wiem, czego się spodziewać po utworach, które trafiają na moją półkę do przeczytania, a jednak zdarzają się takie, które okazują się na swój sposób niespodzianką. Tak się stało w przypadku najnowszej książki Salmana Rushdiego „Quichotte”. Oczekiwałam stosunkowo trudnej powieści, opierając się na odczuciach po nieudanej próbie zmierzenia się z „Szatańskimi wersetami”, a jednak tym razem czytałam Rushdiego z wielką przyjemnością, zdezorientowana odrobinę ironią i pewnym komizmem ukrytym za niewesołą historią bohaterów. Salman Rushdie jest cenionym pisarzem indyjskiego pochodzenia, który większość swego życia spędził na emigracji w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Choć odnosił wielkie literackie sukcesy, głośno zaczęto o nim mówić, gdy jego „Szatańskie wersety” spowodowały nałożenie fatwy na autora oraz wydawców książki w wielu krajach. Jest przedstawicielem realizmu magicznego, w którym elementy magiczne wplatane są w tkankę realną w taki sposób, że nie sposób ich odróżnić, a bohaterowie nie kwestionują ich ani na chwilę. „Quichotte” wpisuje się w ten nurt całkowicie. Jest opowieścią o przeciętnym pisarzu, Samie Du Champie, który tworzy postać podstarzałego przedstawiciela handlowego firmy farmaceutycznej, który opętany miłością do gwiazdy telewizyjnej Salmy R. przemierza Amerykę, by do niej dotrzeć, wyznać swoje uczucia i zdobyć jej serce. Za towarzystwo ma wymyślonego syna – Sancha. Mamy tu do czynienia z dwoma płaszczyznami rzeczywistości – poznajemy jednocześnie losy tragicznego kochanka, który po drodze zmaga się ze społeczeństwem pełnym nieufności i agresji wobec obcokrajowca, w dodatku dziwaka. Drugi poziom to historia pisarza, nazywanego tutaj Bratem, który rozlicza się ze swojej pogrzebanej w przeszłości relacji z siostrą i rewiduje stosunek do rodziców. Te dwa wątki splatają się ze sobą, przenikają, a do tego towarzyszą im wydarzenia całkowicie nierealne, jak inwazja mastodontów, spełniający życzenia świerszcz, przez co powstaje mieszanka, w której czasami trudno się odnaleźć. Nie sposób pominąć również elementów science fiction i wizji przeniesienia ludzkości do świata równoległego dzięki wynalezionemu portalowi, ratującemu nas od unicestwienia. W mojej ocenie książka jest wybitna. Jest wszechstronna, porusza bardzo szeroką problematykę – sytuację imigrantów w Stanach Zjednoczonych, relacje rodzinne, miłość, kondycję społeczeństwa w obliczu zbliżającej się zagłady. Stara się odpowiedzieć na pytanie, co to znaczy być prawdziwym człowiekiem. Dotyka kwestii nietolerancji, uczciwości, narkomanii, wpływu telewizji na postrzeganie prawdy i fałszu, skomplikowanych relacji rodzinnych, często wymagających przeprosin, wybaczenia, czy choćby wyjaśnienia. Wielowątkowa historia została napisana pięknym, bogatym językiem, któremu niczego nie brakuje. Pozostawia ogromne pole do interpretacji, odszukiwania literackich tropów, odczytywania symboliki. Trafnie ocenia współczesne społeczeństwa, ludzi skupionych na sobie, na przyjemności, otoczonych nadmiarem rzeczy, bodźców i informacji, które wprowadzają chaos i powodują zagubienie zarówno w relacjach z najbliższymi, jak też w postrzeganiu siebie. Ze względu na mieszankę stylów i treści trudno „Qiuchotte’a” jednoznacznie zaklasyfikować do jakiejś kategorii. To trochę realizm magiczny, trochę s-f, określany tez jako satyra czy pastisz. Wszystkiego tu po trochu, do tego nieliniowa fabuła, więc nie jest to książka dla wielbicieli tylko rozrywki w literaturze. Jeśli jednak szukacie wyzwań, lubicie trochę pomyśleć, poszukać powiązań, to szczerze polecam Salmana Rushdiego. Dostaniecie intelektualną pożywkę, przy której można się pośmiać, a jednocześnie zastanowić nad naturą człowieka, jego drogami prowadzącymi do szczęścia.