Płonące ziemie. Wojny wikingów. Tom 5 (okładka twarda)

Autor Corwell Bernard fantastyczny jeśli chodzi o podejście do historii i opisy batalistyczne, Warto kupić także "Azincourt" i "Waterloo"

Duńczycy wciąż zagrażają królestwu Alfreda: jarl Haesten przywiódł do wybrzeży Wessexu osiemdziesiąt okrętów, a kilka tysięcy wikingów pod wodzą Haralda Krwawowłosego pustoszy Kent. Uhtred, dowodzący teraz załogą Londynu, chce walczyć z Haestenem, ale z woli władcy układa się z nieprzyjacielem. Alfred rozkazuje mu też wyruszyć do Aescengum – tam bowiem zamierza rozgromić armię Krwawowłosego. W drodze do warowni Uhtred rozbija oddział dowodzony przez piękną i niebezpieczną Skade, kochankę i wieszczkę Haralda... To moje piąte spotkanie z twórczością Bernarda Cornwella i muszę wam powiedzieć, że Uthred za każdym razem mnie zaskakuje. Człowiekowi może się wydawać, że zna już bohatera powieści, że już człowiek z zamkniętymi oczami może przewidzieć jego ruchy, a tu klops. Uthred za każdym razem mnie zaskakuje. Uhtred nie ma łatwo w życiu. Wciąż stoi na granicy między lojalnością wobec króla i tą dotyczącą jego rodziny i przyjaciół. Tym bardziej, że główny bohater to już 40letni mąż i ojciec. Jednak pomimo dorosłości miota się pomiędzy przynależnością do Wikingów, którą czuje w swoim sercu, a lojalnością do Króla Alfreda. Jednak Uthred zaczyna kierować się rozumem, a nie sercem. Ciężko się czyta jak Uthred pali za sobą mosty. Jak wybiera Sasów zamiast Wikingów. No, ale cóż..... historia ta ma jeszcze wiele tomów przed sobą, i wiele może się zmienić. Jak zwykle jest totalnie zakochana w scenach balistycznych. Wiele osób mogłoby się uczyć od Bernarda Cornwell'a jak pisać takie sceny. I pomimo ich mnogości czyta się je naprawdę przyjemnie. Cóż można więcej napisać. Każdy tom tej serii jest wciągający. I tak samo było tym razem.

Uthred już po raz piąty musi stawić czoła Wikingom i poprowadzić wojska Sasów do zwycięstwa. Jednak wraz z triumfem przychodzą trudne wybory. Główny bohater będzie musiał wybrać między swoim władcą Alfredem, a miłością do brata i nadzieją na odzyskanie Bebbanburga. A to wszystko na tle niespokojnej, średniowiecznej Anglii. Postać Uhtreda jest niezwykle fascynująca i trudna do poznania. Kiedy myślimy, że już go dobrze znamy, wtedy okazuje się, że jego osobowość kryje jeszcze więcej. Z jednej strony to wielki, odważny i mądry wojownik, który kocha całym sercem, a jednocześnie to doświadczony przez życie mężczyzna, który musi zmierzyć się ze swoim przeznaczeniem. Mam wrażenie, że nie da się nie lubić tego bohatera. Jest on bardzo ludzki i podobny do każdego z nas. W tym tomie jeszcze bliżej poznajemy tego mężczyznę, który całe życie musi wybierać pomiędzy podpowiedziami serca i rozumu. To, co najbardziej podoba mi się w tej serii, to sposób narracji. Opowiadanie wydarzeń przez Uthreda z perspektywy lat ma charakter swego rodzaju spowiedzi. Można poczuć jego żal za źle podjęte decyzje i zadowolenie z tych dobrych. Z rozrzewnieniem wspomina swoje bitwy i młodzieńcze potknięcia. Mam nadzieję, że na końcu serii wreszcie uzyska stan spokoju i spełnienia. „Płonące ziemie” to najbardziej dynamiczna książka serii do tej pory. Każda scena ma znaczenie, a akcja jest niezwykle szybka. Fabuła tej historii to mistrzowskie utrzymanie czytelnika w wielkim napięciu. Autor niezwykle umiejętnie wyważył proporcję między obyczajową częścią historii a mocnymi bitwami. Każdy z rozdziałów i wątków jest niezwykle ważny na tle całej historii. Bernard Cornwell robi wszystko co w jego mocy, by malować słowem żywe postacie i przedstawić je realistycznie. Każda kolejna strona to radość płynąca z czytania. Oczywiście oprócz Uthreda pojawia się cała gama dobrze już znanych bohaterów. Nie mogło zabraknąć króla Alfreda, jego córki Aethelflead czy wiernych druhów Uthreda. Każdy z tych bohaterów jest prawdziwy, wiarygodny i fascynujący. Bernard Cornwell zabiera nas w podróż po najodleglejszych zakątkach Brytanii, od Wessexu, poprzez Mercję, aż na Northumbrii skończywszy. Trafimy na pałacowe dwory i pod strzechy wiejskich chat. Poznamy codzienne życie ówczesnych mieszkańców Anglii o różnym statusie społecznym. Przybliżenie postaci Wikingów to niepowtarzalna lekcja historii. I chociaż czasami autor nagina rzeczywistość, zawsze to robi w sposób wiarygodny. Wszyscy ci, którzy boją się sięgnąć po powieści historyczne, muszą wiedzieć, że książki Bernarda Cornwella na pewno ich nie zawiodą. Jego opowieść to niezwykła przygoda najwyższej klasy, która obfituje w wojny, politykę, intrygi i namiętność. Wszystko przedstawione jest w taki sposób, że czytelnik zapomina, że żyje w XXI wieku, zamiast w X. Jeżeli ktoś zdecyduje się na przeczytanie choćby jedne książki o Uthredzie, to na pewno sięgnie po kolejną. Życzę Wam niezapomnianej wyprawy do średniowiecznej Anglii.

Anglosaska ziemia zapłonęła od iskier krzesanych przez krzyżowane miecze. Można się nauczyć żyć w morzu ognia lub zginąć. Nikt nie jest bezpieczny, wróg może uderzyć z każdej strony i o dowolnej porze. Ale czy po tak długim czasie kogokolwiek to szokuje? Podejrzewam, że społeczeństwo stać było jedynie na milczącą akceptację, przeplataną modlitwami do bóstw. Bo co biedni szaraczkowie mogą zrobić wobec kapryśnej armii? Duńczycy pod wodzą jarlów Haestena i Haralda zalewają królestwo Alfreda niczym natrętna szarańcza. Do Wessexu od strony morza nadciągnęło kilkadziesiąt okrętów, a kilkutysięczna armia ani myśli opuszczać Kentu. Uhtred, odpowiedzialny za obronę Londynu, oczywiście chce złapać za miecz i za jego pomocą wbić najeźdźcy rozum do głowy. Niestety, wierzący w moc słowa król Alfred, nakazuje wypracować porozumienie z jednym z jarlów – Haestenem. Przeklinający w duchu Uhtred, przystaje na połowiczne rozwiązanie i po zakończonych negocjacjach, wyrusza do Aescengum, by w końcu dać upust żądzy mordu i stanąć naprzeciw Haralda Krwawowłosego. Podczas tej wyprawy, po raz kolejny piękna kobieta, ściągnie nieszczęście na głowę głównego bohatera. Użyje do tego broni i oddziału wojów – jak to potrafi niebezpieczna Dunka… Wracając natomiast do pierwszoplanowej postaci. Podczas czytania, nie mogłam pozbyć się z głowy kwestii posłuszeństwa Uhtreda wobec króla Alfreda. Wojownik mimo widocznej niechęci i oporu, jaki wywołują w nim królewskie rozkazy, nadal pozostaje wierny danemu słowu. Czy to tylko honor? Czy chęć bycia człowiekiem, na którym można polegać? Niesamowite, jak bardzo można było zawierzyć temu człowiekowi – jest w stanie dotrzymać przysięgi nawet kosztem swojego życia czy wygody. Mam wrażenie, że w teraźniejszości, takich ludzi można ze świecą szukać… Jednocześnie niezmiernie cieszy mnie to, że Uthred ma odwagę, by mimo wiążącej go przysięgi odważnie wypowiedzieć swoje zdanie i dyskutować ze swoim królem. Nie jest uległym potakiwaczem, lecz wolnym, myślącym człowiekiem, śmiało wypowiadającym swoje zdanie. Podejrzewam, że ze względu na te cechy, paradoksalnie coraz bardziej zdobywał szacunek u króla, zmęczonego otaczającymi go sługusami, którzy byli w stanie wymamrotać jedynie: „Tak, Panie”. Czyżby w Uthredzie odzywało się wychowanie wśród Wikingów? Z pewnością wykorzystał je, by być równym przeciwnikiem – wiedząc, co jest najważniejsze dla wikinga i jakim szacunkiem duńscy wojownicy darzą ludzi inteligentnych i walecznych. Jeżeli chodzi o konstrukcję akcji, nie podobało mi się nagromadzenie relacji ze starć. Oddaję autorowi, że kunszt, z jakim opisuje potyczki jest niesamowity – zwykle nudzące mnie w innych powieściach fragmenty, podniósł do rangi obrazu malowanego słowem. Lecz mimo dalszego utrzymania stylu, który mnie urzekł i chwycił za serce, scen batalistycznych było dla mnie zdecydowanie za dużo i zacierały mi pełnię przyjemności z czytania. Chociaż z drugiej strony czego miał spodziewać się czytelnik? Wróg naciera z każdej strony i nie ma chwili wytchnienia, gdy walka toczy się o przetrwanie kraju. Aż dziw, że w bitewnym szale postępowanie bohaterów jest wciąż przemyślane i klarowne. Brawa dla autora za utrzymanie logiki w ryzach! Jednym z wniosków, który kształtuje się w mojej głowie po przeczytaniu pięciu tomów sagi, jest fakt, że Wikingowie byli jednym z bardziej postępowych lub po prostu nieprzesiąkniętych propagandą ludów swoich czasów. Nie traktowali kobiet, jak ludzi drugiej kategorii, lecz z szacunkiem i podziwem, jeżeli zasłużyły na to swoim postępowaniem. Dzięki takiemu podejściu, niezaprzeczalnym plusem całej serii są wyraziste postacie kobiece przewijające się przez kolejne księgi sagi. W “Płonących ziemiach” scenę skradła Skade. Idealnie wykreowana postać, potrafiąca w razie potrzeby wzbudzić zachwyt swoją urodą lub trwogę odpowiednio wypowiedzianymi słowami. Określana wiedźmą – kobietą obdarzoną wiedzą, wzbudzającą szacunek i respekt. Aż szkoda, że przez wieki to słowo nabrało jednoznacznie negatywnego znaczenia – czyżby myślące kobiety to było coś złego? :D Jestem zaintrygowana tą powieścią – magia Północy trwa dalej, niosąc mnie przez fale ścierających się sił. (Ale proszę, oby w szóstej części było mniej bitew!) Zastanawiam się, czy ktokolwiek będzie w stanie zapanować nad oboma narodami? Czy pokój jest tylko chrześcijańską mrzonką, która zostanie starta przez religię wojny otwierającej wrota do Walhalli? Czas pokaże.

Aż ciężko mi uwierzyć, że „Płonące ziemie” to już piąty tom cyklu „Wojny Wikingów” - mam wrażenie, jakbym zaledwie przed chwilą zaczęła przygodę z Uthredem. W poprzednich częściach tak wiele się działo, że tym razem byłam przygotowana na wszystko, a jednak i tak Bernardowi Cornwellowi, autorowi tej zacnej serii, udało się mnie zaskoczyć. I to – jak zawsze – bardzo pozytywnie! Zacznę od tego, że niepokojący klimat tym razem udziela się od pierwszych stron. Życie Uthreda nigdy nie było usłane różami, ale w tym tomie czuć to zaskakująco wyraźnie. Być może to sprawka pewnej kobiety, wiedźmy Skade, której postać ogromnie mnie zaintrygowała. Muszę przyznać, że fragmenty z jej udziałem śledziłam ze stale rosnącym zainteresowaniem – chyba po prostu mam słabość do inteligentnych postaci kobiecych, które potrafią nabałaganić w powieściach. A Skade to zrobiła i to z nawiązką – rozpaliła moje żądne intryg serce! Oczywiście, Skade to nie wszystkie zalety „Płonących ziem”, choć – jak się zapewne domyślacie – przebić ją ciężko. Po raz kolejny Cornwell zachwyca batalistycznymi opisami, które pochłoną każdego czytelnika – nie tylko mężczyznę, ale i kobietę. Jakaś zaskakująca lekkość wkrada się u tego autora w opisy walk, naturalność, która przykuwa uwagę i wciąga. Również wątki religijne, konkretnie chrystianizacji, przedstawione są z najprawdziwszym kunsztem i konflikty te są doprawdy fascynujące, niezwyczajne, przystępnie zobrazowane. Tego tematu zwykle średnio mnie interesują, ale u Cornwella jest to tak nieprawdopodobnie dobrze napisane, że po prostu nie potrafię być obojętna. Niekwestionowaną zaletą tego temu są również zachowania społeczeństwa wobec problemu, kolejne nawiązania do tradycji, a nawet codzienności, które dopełniają całości i nadają cyklowi bardziej realistyczny, wręcz namacalny, wymiar. Bernard Cornwell to niesamowicie utalentowany pisarz, którzy tworzy jedne z najlepszych powieści historycznych. Dowodem na to jest cykl „Wojny Wikingów”, który stale nie zawodzi. „Płonące ziemie” ukazują, że autor ma jeszcze wiele w zanadrzu i już nie mogę doczekać się, co spotka Uthreda w tomie szóstym. I – jakże mogłabym zapomnieć – najnowsze wydanie Wydawnictwa Otwartego prezentuje się genialnie! Polecam z całego serca.

Pozorny pokój wiszący na włosku jest tylko mirażem wśród piasków intryg i tajemnic, które cię otaczają. Los stawia przed tobą okazję, która pozwoli ci osiągnąć wiele. Co będziesz w stanie poświęcić? Uhtred spokojnie chroni tereny Wessexu na Tamizie. Świadomy tego, że pokój między Sasami a Duńczykami jest niezwykle kruchy, czeka na możliwość działania. Król Alfred, gdy tylko dowiedział się, iż wikingowie pod rządami dwóch jarlów przejęli władzę nad Londynem, nakazuje Uhtredowi odzyskać rządy nad miastem. Sprawa wydaje się jasna. Niestety nie zawsze, to co z pozoru jest proste w wykonaniu, udaje się bez przeszkód. Uhtred bowiem dostaje propozycje przejścia na stronę wroga. Czy tron Mercji będzie wystarczającym powodem przejścia w szeregi wikingów? Czy razem z sobą pociągnie swego przyrodniego brata? Tom za tomem, historia nabierająca kolorytu i rozpędu może okazać się pustym balonem czczych obietnic. Czy tak jest w przypadku Pieśni miecza, czyli czwartego już tomu serii Wojny Wikingów spod pióra Bernarda Cornwella? Z każdym kolejnym tomem coraz mocniej rysują się sympatię, którymi obdarzamy bohaterów pojawiających się na kartach powieści. W zapomnienie idą początkowe problemy z zapamiętaniem imion czy miejsc, a powrót do ich losów jest niczym odtworzenie spotkania ze znajomymi i znaną historią w tle. Taką, której końca wciąż nie znasz i z niecierpliwością spijasz każde zapisane słowo. Nagle to, co wcześniej było tylko wzmianką, niejasną podpowiedzią zaczyna się ziszczać na naszych oczach. Od początku to Uhtred jest tym, na którym czytelnik skupia się najczęściej. Na przestrzeni lat i w obliczu nowych wydarzeń możemy obserwować, jak zmienia się jego podejście do wielu spraw, jak narasta w nim frustracja po złych decyzjach ludzi, którym musi podlegać. Dzięki temu mamy wrażenie, że znamy jego i to jakich decyzji dokona w obliczu nadchodzących wydarzeń. Czy tak będzie? Tego nie zdradzę. Tajemnice, akcja i niesłabnąca ekscytacja mieszają się z intrygującą fabułą i świetnie przedstawionym światem, który jest tłem dla wydarzeń kolejnych odsłon powieści. Kreacja bohaterów zdaje się wzbijać na kolejne poziomy i nie tylko zachwycać, ale i zaskakiwać. Napięcie narasta z każdą przewracaną stroną i jestem w stanie zapewnić was, że to jeszcze nie koniec zaciętych walk, trudnych decyzji i spektakularnych bitew, które tworzą historię. To gratka dla miłośników akcji i historii w jednym, a to wszystko spisane niezwykle lekkim i barwnym piórem samego Cornwella, który wciąż jest numerem jeden, gdy w grę wchodzi powieść historyczna z tych wielkich.

Uhtred przybywa do klasztoru, w którym odnajduje księgi z opisem bitwy pod Fearnhamme. Okazuje się, że nie ma w nich nawet wspomnianego jego imienia. Oburzony tym niedopatrzeniem Sas postanawia opowiedzieć swe losy z tamtego okresu... Uhtred nadal służy Alfredowi i na polecenie władcy Wessexu udaje się do jarla Haestena, by żądać opuszczenia królestwa Sasów Zachodnich.W tym czasie na horyzoncie pojawia się jednak nowy przeciwnik - Harald Krwawowłosy, dumnie kroczący obok swej zabójczo pięknej i niebezpiecznej wybranki imieniem Skade. Uhtred, zmęczony dyplomacją i brakiem bitew popada w coraz większe rozgoryczenie. Nie zdaje sobie sprawy, co może się stać, gdy tylko ścieżki jego i Skade się przetną... Nie będę ukrywać, że akurat z tym tomem miałam pewien problem. Po pierwsze, czytałam go na raty, a zaczęłam zaraz po skończeniu Pieśni miecza. Niestety, miałam wrażenie, że dość specyficzny styl Cornwella mi się przejadł, a ja wyszłam z założenia, że Uhtred i jego przygody nie mogą mi zagwarantować już niczego nowego. Szczęśliwie po odłożeniu książki na jakiś czas, moje zainteresowanie losami dzielnego wojownika ożyło, a ja ruszyłam wraz z nim w dalsze przygody. Autor ukazuje Uhtreda jako doskonałego wojownika i stratega, a tej ostatniej odsłony jeszcze nie znaliśmy. Należy jednak pokreślić, że stosowane rozwiązania wynikające z pewnych obserwacji nigdy nie są dokładnie objaśniane. Sas traktuje je jako coś naturalnego, nie próbuje na siłę wyjaśnić słuchaczowi, skąd wiedział, gdzie uderzy wróg. Jego taktyka opiera się bowiem na wielu latach doświadczenia oraz nieuniknionym przeznaczeniu. Pokazano tu również, że mimo umiejętnego posługiwania się słowem przy wyciąganiu informacji lub graniu na emocjach innych ludzi, Uhtred nigdy nie będzie dobrym dyplomatą. Jego losem jest wojna oraz pojenie swojego miecza krwią wrogów. Rozpoczynając lekturę, od razu uzyskujemy przypomnienie, że główny bohater jest już dorosły i odpowiedzialny. Nadal dąży do odzyskania rodzinnej twierdzy, a przygotowania do wojennych poczynań kierowanych przeciwko wujowi zajmują mu dość dużo czasu w tym tomie. Czytelnik dostaje także wgląd w wierność i lojalność Uhtreda. Rodzina jest dla niego najważniejsza i nie w głowie mu przelotne romanse lub kuszące oferty, gdy w domu czeka na niego ukochana połowica z pociechami. Bardzo mocno zarysowaną postacią jest tu oczywiście Skade - plotąca intrygi kobieta, na którą aż strach spojrzeć. Nie jest to jednak silna bohaterka, jakie zwykłam doceniać. W niektórych momentach jej zachowanie odrzucało mnie lub zniesmaczało. Rozumiem, że nie miała ona łatwego życia, a kobieta-wojownik powinna działać właśnie tak, szybko i efektownie, ale z czasem to okrucieństwo mi się przejadło. Dla książek Bernarda Cornwella bardzo charakterystyczne są podniosłe i majestatyczne sceny bitewne oraz dokładnie opisane pojedynki. Sam autor jest uważany za jednego z najlepszych pisarzy, jeśli chodzi o batalistykę. W Płonących ziemiach przez większą część książki brakowało mi owej doniosłości, która powinna towarzyszyć kluczowym walkom. To, do czego przyzwyczaił nas autor chwilowo gdzieś znika, ustępując miejsca rozterkom moralnym głównego bohatera. Tym razem ich przedmiotem nie jest już religia czy zabijanie, ale dotrzymywanie złożonych dawno ślubów. W ich wypełnianiu kieruje się jednak podpowiedziami serca oraz uczuciami. Właśnie z tego powodu postanawia pomóc ukochanej przyjaciółce, Aethelflaed, z którą z czasem łączy go relacja, na rozwój której czekam niecierpliwie. Zauważyłam także, że autor stara się nie rozwlekać pewnych wątków i rozkłada je na maksymalnie 2-3 tomy, aby czytelnik się nie pogubił. W tym celu Uhtred-narrator przypomina nam również o istotniejszych sprawach lub zwraca na coś uwagę, jakby stawiał przy tym niewidzialny wykrzyknik, krzycząc "uwaga!". Ten sam gawędziarz popada momentami w melancholię i zadumę, wspominając dawne dzieje i bitwy. To były czasy - chciałoby się rzec. Czasy, które już minęły... W powieści zachowano dotychczasowy styl i słownictwo oraz bardzo płynne przejścia czasowe. Nic z wyżej wymienionych elementów się nie zmieniło, więc dla fanów książek utrzymanych w konwencji gawędy jest to niewątpliwie pozycja idealna. Co więcej, zauważyłam dwuznaczność pewnych słów - czasem stanowią one najgorszą obelgę, motywującą do walki, a innym razem opisują przyjaciela, wyjaśniając jego pochodzenie. Bardzo ciekawy zabieg, ponieważ Uhtred bardzo dobrze zaznacza negatywne lub neutralne zabarwienie tych wyrazów, co pokazuje jakiś rodzaj finezji w prostocie wypowiedzi bohatera. Kolejna książka - kolejny element grafiki tworzonej przez grzbiety. No, będzie to wyglądać spektakularnie, nie ma co. Zauważyłam jednak kilka literówek, które umknęły uwadze korekty, ale w stosunku do ilości tekstu (blisko 600 stron!) nie było ich wiele. Piąty tom to jeden z grubszych, ale niewątpliwie nie mój ulubiony. Po opisie bitwy pod Fearnhamme na pewno spodziewałam się czegoś więcej, ale oby był to tylko chwilowy kryzys.

Dlaczego warto przeczytać ten tom? Po pierwsze, bo jest tu wartka akcja, która wciąga czytelnika od samego początku. Po drugie kreacja bohaterów jest na bardzo wysokim poziomie. Tutaj nie ma dobrych i złych ludzi. Tu każdy kieruje się swoimi motywacjami, co sprawia, że nie można ich zaszufladkować. Dla mnie postać Skade to numer jeden tego tomu. Po trzecie styl, który jest lekki, przyjemny, a zarazem plastyczny. W fenomenalny sposób przedstawia nam wycinek prawdziwej historii, ubarwiając go tylko o drobne elementy. Nigdy nie przypuszczałam, że będę z wypiekami na twarzy zaczytywać się w dość krwawe przygody o wikingach, jednak mając do czynienia z tak genialnie opowiedzianą historią nie może być inaczej. Polecam miłośnikom historii i tym co uwielbiają wikingów.

Kolejny, piąty już, tom przygód Uthreda w ramach "Wojen Wikingów" i kolejne rozważania na temat lojalności bohatera. Fabuła wciąż pcha go dalej, wplątując w coraz bardziej zawiłe sieci intryg... i niespodziewaną znajomość z wrogiem. Można odnieść wrażenie, że "Płonące ziemie" to jeden gigantyczny opis batalistyczny. Cornwell pisze te sceny naprawdę fantastycznie, ale ja poczułam już przesyt. Wiem, że to saga wojenna, ba! sam tytuł o tym mówi. Niemniej oczekiwałam trochę większego wymieszania rodzajów scen, zamiast co i rusz kolejnych bitew. Uthred za to dalej mnie intryguje. Tym, że ciężko przewidzieć jego kolejne ruchy i tym, że nie wiadomo, po której stronie ostatecznie się opowie. Widać, że jego lojalność jest chwiejna i zależy od różnych czynników zewnętrznych. Pozostaje jedynie pytanie, co stanie się dla niego ważniejsze - podążanie za głosem rozsądku czy kurczowe trzymanie się złożonej obietnicy.

„Płonące ziemie” – piąta już część kolejnego monumentalnego (i wciąż nieskończonego!) cyklu historycznego Bernarda Cornwella, „Wojny Wikingów”, to istny czas pożogi. Uhtred z Bebbanburga jest już mężczyzną w kwiecie wieku, Zbliża się bowiem powoli do wieku lat czterdziestu. A w zasadzie jest dość – jak na owe czasy – człowiekiem dojrzałym. Ale nadal mężnie dzierży miecz w dłoni i nie stroni od pól bitewnych. Do tego ma świadomość bycia dobry strategiem i dowódcą, co jest na wagę złota i dla jego seniorów, i dla niego samego. Tacy ludzie bowiem, jakie czasy. A wieki średnie na ziemiach brytyjskich to czas żelaza i ognia. Rok 892 to okres, gdy u wybrzeży Wessexu ląduje osiemdziesiąt okrętów jarla Haestena, zaś Kent pustoszony jest przez kilka tysięcy wikingów pod wodzą okrutnego Haralda Krwawowłosego. A ponieważ król Alfred, dotychczas dający sobie radę z obroną ziem swego państwa przed najeźdźcami, podupada na zdrowiu coraz to bardziej, a następca jego, niedoświadczony młodzian, nie rokuje najlepiej – na arenę znów wkracza Sas i Duńczyk w jednym, czyli Uhtred Ragnarsson. Wojownik, który jest obecnie dowódcą londyńskiej załogi, rwie się do walki z Haestenem. Alfred ma jednak inne zupełnie plany. Najpierw wydaje wasalowi rozkaz, by ten ułożył się z wrogiem, następnie poleca mu wyruszyć do Aescengum, gdzie planuje rozerwać armię Krwawowłosego na strzępy. I ten drugi rozkaz będzie dla Uhtreda bardzo brzemienny w skutki, bo doprowadzi do spotkania z jedną z najniebezpieczniejszych postaci serii – Skade. Piękną, inteligentną i śmiertelnie groźną wieszczką i zarazem kochanką Haralda. Kiedy nasz ulubiony Wiking postanawia uwięzić widzącą, bo zakłada, że w ten sposób będzie miał w ręku przeciwnika – nie spodziewa się zupełnie, co z tego dla niego samego wyniknie… Mimo dobrej passy, która w końcu zdaje się sprzyjać Ragnarssonowi, i królewskiej wdzięczności, pojawiają się kolejne kłopoty. Dwór królewski zaczyna być gniazdem żmij, które nie kryją się już z zawiścią wobec królewskiego wasala, który tak często pomaga Alfredowi i… nadal żyje. Nadchodzi czas wyboru – czy nadal wiernie służyć i przestrzegać danego królowi słowa, czy jednak w końcu zacząć realizować plany, będące dotąd jedynie mglistymi marzeniami, dotyczące odzyskania ojcowizny. Bo leżący na dalekiej północy Brytanii Bebbanburg nie poddał się wojennej zawierusze i wciąż istnieje. Niemal 600 stron skupia się co prawda na jednym fakcie historycznym, ale jednocześnie Cornwell bardzo ciekawie i drobiazgowo wręcz przedstawia na przykład kwestie małżeństw w czasach średniowiecznych najazdów wikingów na ziemie angielskie. Małżeństw tak szczęśliwych, jak i tych mniej dobranych. Łączących ludzi z jednej klasy społecznej oraz takich, którzy wżeniali się w rodziny tak powyżej, jak i poniżej swojego stanu. Tych, którzy dostawali wiana i tych, na które ich stać nie było. Czy też małżeństwa… księży. O tym, jak żony traktowały mężów, mężowie żony a rodzice dzieci można pięknie wyczytać pomiędzy wersami pełnymi szczęku oręża, gorąca płomieni czy knowań możnowładców. Niezwykle ciekawy aspekt, bo będący doskonałą ilustracją stosunków społecznych, gospodarczych, religijnych oraz czasów, w jakich przyszło żyć ludziom w wiekach średnich. I co z tym wszystkim miała wspólnego (jeśli w ogóle!) miłość?... Do tego autor porusza inny bardzo ważny aspekt, także związany z historią. Chodzi mianowicie o kronikarzy, którzy… niekoniecznie zapisywali to, co prawdziwe. Byli bowiem… tylko ludźmi. I to na polecenie innych ludzi prowadzili zapiski. Mogło się więc zdarzyć (i bywało tak nad wyraz często), że faktyczni bohaterowie historyczni byli nieco (lub bardzo) pomijani, a ich miejsce zajmowali opiewani tak w kronikach, jak i w pieśniach bohaterowie, będący wybrańcami. Nie tylko kronikarzy. To jak z historią – piszą ją zwycięzcy. I zwycięzcy (zwłaszcza pochodzący z zamożnych czy wpływowych rodów) byli też utrwalani na kartach ksiąg. A propos bohaterów – z jednej strony postać niezwykłej pod każdym względem wiedźmy Skade wnosi bardzo ożywczy powiew do powieści, z drugiej – nasz protagonista wydaje się być jakby zmęczony, bo zbyt łatwo daje sobą manipulować. A nie jest już w końcu nieopierzonym, narwanym i nie mającym wiedzy o ludziach czy polityce młodzieńcem. Do tego nadal nad wyraz wyraźny konflikt obu wiar, walka o ziemię, która tak naprawdę jest przecież niczym innym jak walką o przetrwanie oraz szybkie życie w czasach, w których umierało się zbyt szybko – czy to w krótkich czasach pokoju (kobiety w połogu, a wszyscy od zbyt wielu chorób czy nawet zwykłych złamań kości), czy podczas działań wojennych, podczas których nie oszczędzano ani żołnierzy, ani cywilów, ani kapłanów. Kolejna odsłona arcyciekawego cyklu pióra mistrza opowieści nie rozczarowuje. Pochłania za to czytelnika od razu i bez reszty. A szkic popularnonaukowy „Początki Anglii. Narodziny historii” jest wyjątkowo smakowity dodatek.