Kurs filozofii w sześć godzin i kwadrans (okładka twarda)

„(…) egzystencja ludzka jest ciągłym przeciwstawianiem się nicości. Człowiek, bez przerwy zagrożony śmiercią i unicestwieniem, utrzymuje się niby płomyk wymagający stałego podsycania” (s. 92). Książka dla tych, którzy lubią Gombrowicza i przedzieranie się przez plątaninę jego myśli. Zmęczony pisarz, złożony chorobą, leżąc na łóżku przykryty płaszczem, starał się skorzystać ze swoich notatek poczynionych w czasie wykładów argentyńskich i przybliżyć najważniejsze kwestie filozoficzne. Komu? Audytorium skromne – żona Rita, przyjaciel Dominique i Psina. Skrupulatnie wynotowane przez słuchających poglądy (Psina oczywiście mogła jedynie merdać), mają charakter poszatkowanych myśli, dotykają tego, co stanowi istotę filozoficznych doktryn. Autor kondensuje formę, aby przekaz był dynamiczny, przy zachowaniu metodyki nauczania. Gombrowicz pokazał się jako wnikliwy poszukiwacz, wybiórczo sięgający po teorie wybranych myślicieli, ale także krytykujący ich dosyć ostro i nie do końca zasłużenie. Hegla za to, że miał nudną biografię, nie warto jej zatem przytaczać, Gabriel Marcel to dla pisarza „smutny idiota”, a Nietzsche ma „duszę panienki”. Najchętniej autor „Ferdydurke” wypowiada się na temat Schopenhauera, utożsamiając się z jego dziełem. Pisarz wyraża swoje ubolewanie nad tym, że książki rewolucyjne, naprawdę interesujące, jak te napisane przez niemieckiego filozofa oraz te stworzone przez niego samego - Witolda Gombrowicza, nie cieszą się sławą, na jaką zasługują. „Geniusz nie może odnieść sukcesu, bo wyprzedza swój czas. […] A więc my obaj, Schopenhauer i ja, jakoś tam się pocieszamy” (s. 47). Książka zawiera też kilka anegdot: „Schopenhauer nie znosił Hegla. Mawiał zawsze: ten bęcwał Hegel! I, rzucając mu wyzwanie, porę swoich wykładów na uniwersytecie berlińskim ustalił tak, by pokrywała się z porą wykładów Hegla. W rezultacie sala Hegla była zawsze pełna, jego – zawsze pusta…” (s. 48). A o samej filozofii Gombrowicz powie, że jej potrzebujemy „do uzyskania ogólnej wizji kultury. Jest to ważne dla pisarzy (s.23). Ale z drugiej strony „literatura przekonana, że można jakoś urządzić świat jest czymś najgłupszym pod słońcem” (s. 7-8). Polecam miłośnikom Witolda Gombrowicza! Nie zrażajcie się tytułem, wystarczą dwie godziny, nawet bez kwadransa.