Dobre wychowanie (okładka  twarda, 11.2021)

"Dobre wychowanie" Amor Towles 31 grudnia 1937 roku, nowojorczycy przygotowują się na powitanie nowego roku. Już wkrótce na niebie rozbłysną fajerwerki, a ludzie wzniosą toasty za szczęście i pomyślność w nadchodzącym 1938. Właśnie wtedy Katey splotem przypadków poznaje młodego bankiera - Tinkera Greya. Obydwoje nie wiedzą, jak ich życie odmieni ta znajomość... "Dobre wychowanie" to debiutancka powieść autora światowego bestselleru "Dżentelmen w Moskwie". Książka ta już kiedyś wydana w polskim tłumaczeniu nie odbiła się zbyt wielkim echem w literackim światku, czego nie można powiedzieć o "Dżentelmenie w Moskwie", który podbił serca tysięcy czytelników, był i jest powieścią niezwykle popularną i lubianą. To właśnie renoma, jaką cieszy się nowsza opowieść, która wyszła spod pióra Towlesa, przyczyniła się do tego, że zdecydowałem się sięgnąć po debiut i nie ukrywam, że "Dobre wychowanie" nie zdobyło mnie wcale. Amor Towles wprowadza swoich czytelników do świata szalonych, roztańczonych lat 30. XX wieku, a więc do epoki radości, swoistej beztroski i idylli. Z ogromną dbałością o detale ukazany zostaje świat elity Nowego Jorku, która czerpie z życia pełnymi garściami, dla której nie liczą się koszta, a dobra niekończąca się zabawa w akompaniamencie jazzowej muzyki. Nowojorska śmietanka towarzyszka jawi się przed ludźmi pokroju Katey jako coś niezwykłego, olśniewającego, pełnego relaksu i wiecznych imprez, jednym słowem - bóstwo. Jednak Towles obala ten mit, w który również my, współcześni ludzie wierzymy, dajemy mydlić sobie nim oczy. Autor ukazał prawdę, czystą, a jednocześnie obmierzłą, paskudną prawdę, która nie pozostawia złudzeń co do elity. Obłuda, fałsz, kłamstwo, korupcja, nieuczciwość, brak jakichkolwiek, choćby podstawowych zasad moralnych wpajanych ówczesnym ludziom - zero. Do tego dołącza niewyobrażalna hipokryzja. Jest to też bardzo toksyczna, niszcząca człowieka z zewnątrz machina, która rozpędzona niszczy wszystko na swojej drodze, dąży po trupach do celu. Ktoś nieuodporniony, nieposiadający grubej skóry, nie ma szans na przetrwanie. Tutaj liczą się pieniądze i nic więcej. Moim zdaniem - jest to jedyny (!) warty uwagi aspekt w książce. Powieść ma swój, unikatowy klimat. Towles bezbłędnie wprowadził czytelników do lat 30., dzięki czemu w uszach wybrzmiewają nam przeboje tamtych lat, śmiech i głośne rozmowy, a przed oczami migają obrazy eleganckich mężczyzn, pięknych kobiet i roztańczonych, rozśpiewanych klubów. Mimo wszystko, moim zdaniem Towles pozostawia nas w miejscu, prowadząc dalej historię bardzo chaotycznie, jak dla mnie, ze zbyt wielką egzaltacją i patosem. Zaobserwowałem w jego warsztacie literackim tendencje do popadania w rozbudowane, wielowarstwowe dygresje, które wnoszą bardzo mało do całokształtu, a najczęściej nic. Sam styl pisania, chociaż staranny i równomierny był bardzo męczący, niesamowicie utrudniał kontynuowanie lektury. Sama w sobie historia, mimo że ciekawa była bardzo nużąca i senna, właśnie przez narrację. Podsumowując, powieść jest klimatyczna, ma w sobie niezapomnianego ducha lat 30., ale tym samym jest nudna, jak flaki z olejem, ciągnie się w nieskończoność, a przez górnolotny styl nie jesteśmy w stanie czerpać przyjemności z czytania. Według mnie, "Dobre wychowanie" to zmarnowany potencjał, pomysł genialny - wykonanie kiepskie. ⭐4,5/10 Za egzemplarz książki dziękuję Wydawnictwu Znak Literanova

Amor Towles jest pisarzem, który posiada niewątpliwy talent snucia opowieści. Jego pióro jest bardzo lekkie, a zarazem bogate, soczyste, wyrafinowane. Z największą przyjemnością czyta się jego opisy, doskonale odzwierciedlające opisywane miejsca, postacie oraz uczucia. Delektowałam się jego stylem, ciesząc się pisarstwem na najwyższym poziomie. Dialogi są niewymuszone, wypadają całkowicie naturalnie i zachowują doskonały balans między opisami. Nie ukrywam, że bardzo mocno liczyłam na powtórkę z rozrywki. Chciałam powieści na miarę genialnego „Dżentelmena w Moskwie”. Moje wymagania były ogromne, stąd wiem, że mogę być nieobiektywna w swojej ocenie. Nie powinnam patrzeć aż tak bardzo przez pryzmat „Dżentelmena…”, zwłaszcza że to „Dobre wychowanie” jest debiutem. „Dobre wychowanie” jest książką, w której autor bardzo powoli snuje swoją opowieść. Fabuła toczy się niespiesznie, gdyż w całej historii nie chodzi o zawrotne tempo, zwroty akcji czy zaskakiwanie czytelnika. Chodzi o to, by wsiąknąć w opowieść, przenieść się w lata 30. XX wieku, wczuć się w sytuację głównej bohaterki, poznać ją i jej życie. Jeśli oczekujesz po książce szybkości, mocnych wydarzeń, to nie znajdziesz tego tutaj. Debiutancka powieść Towlesa to historia o tym, że warto zawsze być wiernym swoim zasadom. Musimy czerpać z życia, korzystać z tego co nam daje los, ale nie możemy po drodze zgubić swojego własnego ja, bezmyślnie zatracić się w prostych przyjemnościach. Jest to również opowieść o szukaniu swojej ścieżki w życiu, dążeniu do celu, wykorzystywaniu swojego potencjału. To, gdzie się urodzimy, nie powinno definiować tego, jak potoczą się nasze losy, co siągniemy. Sumienną pracą możemy wiele zyskać. Jest to też książka o relacjach międzyludzkich, o tym, że znajomi, przyjaciele bądź kochankowie pojawiają się w naszym życiu i z niego odchodzą. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć tej rotacji, możemy jedynie wykorzystywać każdą chwilę, w której mamy okazję porozmawiać z bliskimi. O ile zachwycam się stylem autora, o tyle sama historia nie urzekła mnie. Rozumiem zamysł powieści, doceniam jej walory oraz przekaz, ale… Niestety nie wciągnęłam się w opisywane wydarzenia, nie poczułam żadnych głębszych uczuć do głównej postaci, nie byłam ciekawa jak potoczą się jej dalsze losy. Myślę, że z tego powodu tak długo czytałam tę książkę. Chociaż nie miałam problemów z przeniesieniem się w opisywane miejsca, to jednak brakowało czegoś, co podsyciłoby moje zainteresowanie i zatrzymało w tej historii na dłużej. Jeśli dla kogoś z Was „Dobre wychowanie” jest pierwszym spotkaniem z autorem, nie jesteście do końca przekonani do jego twórczości, to zachęcam by dać mu drugą szansę i sięgnąć po „Dżentelmena w Moskwie”. Ta ciepła historia zauroczy Was nie tylko okładkę, ale również bogatym wnętrzem.

Ta książka już od dawna otoczona była nimbem tajemnicy i niedostępności. Czytelnicy, którzy zauroczyli się "Dżentelmenem w Moskwie" Amora Towlesa szukali jego debiutanckiej powieści "Dobre wychowanie" na aukcjach internetowych i w osiedlowych bibliotekach, gdyż w regularnej sprzedaży od lat była niedostępna. Dzięki wydawnictwu Znak trafiła w końcu w ręce zniecierpliwionych wielbicieli literatury najwyższej próby. Przepiękne wydanie z uroczym zdjęciem na okładce i dekadencką złotą oprawą wprowadza nas w klimat szalonych lat 30-tych w Ameryce tętniących jazzową muzyką, gdzie wystawne przyjęcia w gronie śmietanki towarzyskiej Nowego Jorku ukazują życie elit szastających pieniędzmi i goniących za rozrywką na najwyższym poziomie. Modne kluby, butelki schłodzonego szampana i niekończąca się zabawa są esencją życia najbogatszych . Do tego grona, zupełnie przez przypadek dołącza zwykła, ciężko pracująca dziewczyna Katey Kontent, która bawiąc się w sylwestra 1937 roku z przyjaciółką w jednym z klubów poznaje młodego i ustosunkowanego bankiera Tinkera Greya. Ta znajomość zmienia jej życie na zawsze. Dzięki przystojnemu i znanemu w towarzystwie mężczyźnie wkracza w zupełnie obcy sobie świat elit i wielkich wielkich pieniędzy, który choć obcy wydaje jej się pociągający i pełen nowych możliwości. Inteligenta i otwarta na nowe doświadczenia dziewczyna stara się nie zatracić w nowej rzeczywistości, która jak odkrywa powoli jest pełna zakłamania, obłudy i fałszu. Pod płaszczykiem cudownego i beztroskiego życia kryje się egzystencja pozbawiona moralnych zasad, oparta li tylko na pozorach prawdy i uczciwości. "Dobre wychowanie" to napisana z rozmachem i oddająca ducha epoki powieść o ludzkich przywarach, słabościach i pragnieniach. Choć opisuje świat sprzed kilkudziesięciu lat jest przesłanie jest uniwersalne i aktualne również dzisiaj. Amor Towles odsłania zakamarki ludzkiej duszy, która kuszona pięknem i bogactwem jest w stanie zaprzedać się samemu diabłu. Oczarowała mnie ta historia, zmusiła do refleksji i swoistego rachunku sumienia. Jestem przekonana, że trafi w gusta czytelników lubiących wyrafinowaną rozrywkę najwyższych lotów.

Amor Towles w swej debiutanckiej powieści, którą ku mojej olbrzymiej radości, wznowiło Wydawnictwo ZNAK, przenosi nas do przedwojennego Nowego Jorku, w którym blichtr miesza się z sentymentalizmem, a nieliczne, wielkie fortuny lśnią pośród zgliszczy ofiar czarnego czwartku. Wraz z bohaterami  tej historii zejdziemy w nielegalne podziemia żydowskiej knajpy, gdzie rosyjscy emigranci siedzą naprzeciw groźnych gangsterów, oraz ponad dachy Manhattanu, do miejsc, w których noga większości nowojorczyków nigdy nie postanie. Zimą 1937 roku przypadkowe spotkanie zmienia losy Eve i Kate, dwóch przyjaciółek mieszkających w pensjonacie pani Martingale. Czarujący dżentelmen, bankier, Theodore Grey, odkryje przed nimi nie tylko swoje serce, ale też luksusy, o jakich dotąd nie przyszło im nawet pomarzyć, bo Nowy Jork to takie miejsce, gdzie nagle świat może się wywrócić do góry nogami, zmieniając całkowicie bieg ludzkich planów. W pewnym momencie drogi Eve i Kate się rozchodzą, która z nich osiągnie stan zwany szczęściem? Kim naprawdę jest Tinker i o co chodzi z tym dobrym wychowaniem? Trudno mi uwierzyć, że to debiut Towlesa, to, z jakim pietyzmem oddał klimat kultowych miejsc Nowego Jorku, że choćby wspomnę słynny Klub 21 (którego nie pokonała nawet prohibicja, za to pandemia uśmierciła na stałe), zasługuje na podziw. I choć to absolutnie inna powieść niż "Dżentelmen w Moskwie" da się wyczuć pewien styl i elegancję słowa, która uwodzi czytelnika nie gorzej niż pan Grey, którego prawdziwe oblicze pozna ten, kto da się zaprosić w tę podróż. Pierwsza klasa gwarantowana.

"Dobre wychowanie" to powieść, która przenosi nas do Nowego Jorku lat 30. Katey i Eve w noc sylwestrową poznają młodego bankiera, Tinkera, i od tej pory ich życie zaczyna się toczyć we troje, aż do wypadku. Później wszystko się zmienia. Ale czy tak jakby tego chcieli? Czy tak, jakbyśmy my im tego życzyli? Amor Towles kreśli historię w taki sposób, że kiedy już wydaje nam się, że wszystko rozgryźliśmy i wiemy co się stanie na kolejnych stronach, to wszystko zmienia swój bieg, i zaskakuje nas z wielką mocą. Nic nie jest takie jak się wydaje na pierwszy rzut oka. Czy ta powieść wciąga? Oczywiście! Czy trzymamy kciuki za wytrwanie w postanowieniach bohaterów? Zawsze! Czy czasami jesteśmy na nich źli za ich wybory? Jasne! Ale właśnie to sprawia, że tę powieść czyta się z zapartym tchem i niecierpliwością, co bedzie dalej. Czy ich życie się w końcu ułoży? Czy będą razem? Musicie sięgnąć po książkę, żeby się tego dowiedzieć. ;)

Muszę przyznać, że przez całą lekturę tej książki nie wiedziałam do czego właściwie zmierza. Nie rozumiałam Katherine, nie wiedziałam właściwie czym i dlaczego się kieruje. Autor poskąpił nam informacji o głównej bohaterce, raczej tworzy z niej nieco bierną obserwatorkę. Co rusz coś się zmienia w jej życiu, ale w sposób dziwny, niekoniecznie kontrolowany i racjonalny. Jakoś momentami mi się to wszystko nie kleiło. Na pewno nie jest to tak dobra książka jak „Dżentelmen w Moskwie”, czego się spodziewałam. Czuć tutaj charakterystyczny, nieco przykurzony sznyt autora, ale tym razem nie było tej zagadki, ciekawości i dobrego zakończenia. Jakaś taka od niechcenia wydała mi się ta książka

Oj wyczekała się ta książka kilka tygodni zanim ją przeczytałam, oj wyczekała. Podchodziłam do niej chyba ze trzy razy, za każdym razem „coś”. W końcu powiedziałam dość, ile można. Powiem szczerze, wyczekane lepiej smakuje, a zwłaszcza zakończenie. Gdybym wiedziała, że w zasięgu ręki mam taką wyśmienitą pozycję, wszystkie „cosie” musiałyby poczekać. „Bo gdy jakieś zdarzenie rzuca korzystne światło na starego albo nieobecnego przyjaciela, to chyba najlepszy prezent, jaki może nam zaoferować przypadek.”

A mnie wkurzają kiksy renomowanego wydawnictwa, które w przyzwoicie wydanej książce za 50 złoty, książce mającej tłumaczkę, redaktorkę, adiustatorkę i korektorkę puszcza kiksy od których bolą zęby. I nie chodzi o autokorektę (chyba), która każe przykładowo dźwigać Atlasowi świat przez większość zamiast przez wieczność, tylko np. o opis budowania papierowych samolotów przy pomocy kompasu... Tak, konsekwentnie powtórzony jest kilka razy kompas. Pewnie miał być cyrkiel. Trochę siara.

„Dobre wychowanie” to książka, o której trudno mi będzie zapomnieć, pełna emocji, determinacji, pragnień, kontrastów. Przenosi czytelnika do Nowego Jorku z dawnych lat, stojącego w przededniu zmian, wypełnionego jazzem i swingiem. To barwna opowieść z charyzmatycznymi bohaterami, która mocno pobudza wyobraźnię i daje do myślenia. http://wyczytane-ksiazki.blogspot.com/2022/01/dobre-wychowanie-amor-towles.html

Podczas lektury wydawało mi się, że "Dobre wychowanie", nie wzbudza we mnie większych emocji, ale zarwałam dla tej książki noc i ciągle wracam do niej myślami, więc chyba muszę przyznać, że ma w sobie to "coś". To historia o tym, że jedyne zasady, którym warto być wiernym, to te własne i dla nich można poświęcić wszystko - a ja lubię takie historie.