Wojna światów (okładka  twarda, 05.2018)

Ok

PIERWSZA WOJNA MIĘDZYŚWIATOWA Jeżeli "Wojna światów" kojarzy Wam się tylko i wyłącznie z filmem Spielberga z 2005 roku, najlepiej od razu wyrzućcie go z pamięci. Nie mówię, że była to tragiczna ekranizacja, bo oferowała kilka niezłych scen (te jednak i tak były powtórką ze stałego repertuaru reżysera), ale jednak okazała się mocno przeciętnym kinowym widowiskiem, jakich wiele. A przecież dzieło takie jak to, jeden z prekursorów science fiction, absolutna legenda i zarazem powieść stanowiąca inspirację dla niezliczonych utworów tego typu, zasługiwało na jak najlepszą interpretację. Dlatego też lepiej po raz kolejny wrócić do książkowego pierwowzoru. Szczególnie że ten z okazji 120-lecia swojej premiery (co zbiega się jednocześnie z 60-leciem pierwszego polskiego przekładu) ukazuje się w przepięknie ilustrowanym wydaniu. Jak się można domyślić już z samego tytułu, książka traktuje o ataku kosmitów na Ziemię. Akcja powieści toczy się w roku 1899, kiedy to żyje główny bohater. Ten bezimienny narrator zamieszkujący angielskie miasteczko Woking nie wyróżnia się niczym spośród ludzi - i jak wielu z nich pewnego dnia staje się świadkiem niezwykłego wydarzenia, kiedy w okolicy spada coś, co wszyscy biorą za meteoryt. Prawda jest jednak zupełnie inna: metalowy cylinder, jaki znaleziony zostaje na miejscu, to nic innego, jak statek kosmiczny pełen Marsjan. Na dodatek przybysze z Czerwonej Planety nie są do nas pokojowo nastawieni. Uzbrojeni w wojenne machiny na trzech nogach oraz broń strzelającą cieplnymi promieniami, rozpoczynają atak. Ziemianie, którzy przetrwali niejedną własną wojnę, stają do walki z wrogiem, z jakim nigdy wcześniej nie mieli do czynienia. Ale czy jest jeszcze dla nich jakakolwiek nadzieja, skoro przeciwnik wyprzedza ich właściwie na każdym kroku? Nawet jeżeli któryś z utworów Wellsa niezbyt do mnie przemówił (a było tak choćby w przypadku "Wyspy doktora Moreau") i tak uważam go za dzieło udane i nie tyle warte poznania, co lekturę obowiązkowa dla każdego miłośnika fantastyki. Poza tym wiele z jego dzieł, a "Wojna światów" w szczególności, godne są polecenia każdemu, niezależnie od jego czytelniczych preferencji. Ponadczasowe, ciekawe, klimatyczne, nawet jeśli są infantylne i bardzo proste, zawierają w sobie pewną magię, której brak współczesnym książkom tego typu. Taka też jest "Wojna światów". Nie da się odmówić jej pewnej dozy naiwności, po latach wiele wizji autora (podobnie, jak i z innych jego dokonań) przestało wydawać się realnych, ale kiedy czytamy tę powieść, nic nas to nie obchodzi. Świat wojny z obcymi, wykreowany przez pisarza jest tak klimatyczny i wciągający, że chcemy po prostu cieszyć się nim bez zwracania uwagi na takie rzeczy. Akcja jest ciekawa, tempo odpowiednie, a całość wcale nie banalna, wsparta profetycznymi wówczas przestrogami. Owszem, widzieliśmy to wszystko już niezliczoną ilość razy, dzieło inspirowało w końcu wiele utworów w tym takie legendy, jak Isaac Asimov, Arthur C. Clarke, Clifford Simak, Robert A. Heinlein czy John Wyndham, a jednak wciąż fascynuje. I to nie tylko ze względu na fakt bycia prekursorem opowieści o inwazji z kosmosu. "Wojna światów" wciąż ma w sobie dość świeżości i taką siłę wizji, że nie sposób jej nie ulec. Na tym jednak nie koniec, bo samo wydanie jest nie mniej warte uwagi, co treść. Z jednej strony mamy twardą oprawę z oldschoolową grafiką, która już robi wrażenie, z drugiej całość została bogato zilustrowana rysunkami Alvima Corrêy, pochodzącego z Brazylii, przedwcześnie zmarłego artysty. Grafiki te (swoją drogą zdobiły one belgijskie wydanie "Wojny światów" z 1906 roku) to zbiór zachwycających prac, łączących w sobie realizm, rewelacyjnie budujące klimat zabawy światłem i cieniem oraz bogactwo autorskiej wyobraźni. Oglądanie ich to czysta przyjemność, niekiedy - dla fanów Wellsa może to zabrzmieć, jak bluźnierstwo, ale tak właśnie uważam - większa niż sama lektura. W skrócie: warto. I to jeszcze jak, skoro książka dostępna jest w naprawdę znakomitej cenie. Jeśli nie macie jej jeszcze na półce, nie wahajcie się ani chwili. A jeśli Wasze egzemplarze są już wysłużone, podarujcie sobie tę przepięknie ilustrowaną edycję - będziecie zadowoleni.

Ostatnie lata XIX wieku. W środku nocy na Winchester spadają metalowe obiekty przypominające gwiazdy, za którymi ciągnie się zielonkawa smuga dymu. Ludzie nie zwracają na nie uwagi, bo biorą je za meteoryty. Tylko astronom Ogilvy i jego przyjaciel filozofujący pisarz udają się na wrzosowisko i znajdują na nim obiekty o niezwykłym kształcie i kolorze. Ogilvy szybko kojarzy je z wybuchami na Marsie i wkrótce potwierdzają się jego przypuszczenia, gdyż mężczyźni stają oko w oko z Marsjaninem wychodzącym z obiektu. ,,Z cylindra wysuwało się wolno i chyba z niemałym trudem duże kuliste cielsko, koloru szarego i rozmiarów niedźwiedzia. Gdy padły na nie promienie słoneczne, zalśniło jak mokra skóra. Para ogromnych ciemnych ślepi wpatrywała się we mnie badawczo. Masa, w której te oczy były osadzone, miała kształt owalny-pewnie można ją nazwać głową. Dało się również wyodrębnić coś w rodzaju twarzy. Pod oczami mieścił się pozbawiony warg otwór gębowy, który drżał, dyszał i ociekał śliną. Cały ten stwór pulsował, wzdymając się i kurcząc konwulsyjnie. Jedna z jego galaretowatych wypustek trzymała krawędź cylindra, inna kołysała się w powietrzu. Kto na własne oczy nie widział żywego Marsjanina, ten nigdy nie wyobrazi sobie, jak wielką grozę budzi taki widok." Wieść o przybyciu Marsjan rozchodzi się po okolicy i ludzie próbują nawiązać z nimi kontakt, ale gdy przybysze kierują na grupy zgromadzonych ludzi strumienie ognia, które wszystko palą, wpadają w panikę i rozumieją, że czeka ich błyskawiczna śmierć, jeśli nie uciekną. Inwazja bezwzględnych Marsjan na Ziemię staje się rzeczywistością dla ludzi w 1898 roku i muszą chwycić za broń, by ocalić życie. Herbert George Wells wykazał się niezwykłą wyobraźnią pisząc w XIX wieku powieść science fiction, w której opisał nowe technologie, statki kosmiczne, broń przypominającą miotacze ognia, Marsjan i Ziemian jak dwa wrogie wojska walczące ze sobą. Czy ludzie mają jednak jakąś szansę z bezwzględnymi agresorami, którzy niszczą wszystko co napotkają na swojej drodze? Autor przewidział wojnę totalną, a jego obawy ziściła I wojna światowa, w której na masową skalę wykorzystano nową broń, gazy bojowe i zniszczono miliony ludzkich istnień. Doskonale przedstawione zostały zachowania ludzi-zarówno jednostek, jak i całych społeczności w obliczu inwazji. Początkowo ludzie zachowują się jak zahipnotyzowani na widok szkaradnych potworów. Zmagają się ze strachem i ciekawością. Rozmawiają o lądowaniu niezwykłego obiektu, ale nie uznają tego za sensację i nie czują zagrożenia. Spokojnie zasiadają do kolacji, pracują w ogródkach, kładą dzieci do łóżek, flirtują, spacerują... Z ust do ust przekazują sobie nadzwyczajne nowiny, ale nadal prowadzą zwyczajny tryb życia, jakby kilka mil dalej nie było zwęglonych ciał i spalonych domów. Dopiero, gdy znajdują się w pobliżu bezpośredniego zagrożenia wpadają w panikę, miażdżą się i depczą, by jak najdalej uciec od atakujących Marsjan. Inwazja Marsjan na Ziemię to zderzenie nowoczesnej techniki z XIX-wieczną strategią i techniką. Żołnierze nie mogą uwierzyć w to co się dzieje, dowódcy słysząc o ataku trójnogich stworów myślą, że ich żołnierze postradali zmysły. Gorączka wojenna ogarnia całą społeczność, ludzie ewakuują się lub usypują szańce, by się bronić. Dochodzi do dantejskich scen, gdy ludzie próbują wsiadać na parowce oferujące miejsca za bajońskie sumy, by odpłynąć jak najdalej od Anglii. Tysiące uchodźców błąka się po kraju, wygłodzeni, brudni, pozbawieni przywództwa, w obliczu głodu nie szanują już prawa własności. Wokół jest ogień, trzęsienie ziemi i śmierć. ,,Wojna światów" choć wydana po raz pierwszy w 1898 roku wciąż odbierana jest jako aktualna, prorocza i ciekawa. Powodzie, wojny, trzęsienia ziemi, erupcje wulkanów wciąż nękają ludzi, ale człowiek po początkowym szoku i dezorientacji potrafi przeciwstawić się nieszczęściom, ma nadzieję, która jest siłą. Nigdy nie da się przewidzieć, jakie siły spadną na Ziemię z przestrzeni kosmicznej i co może uratować ludzi. Herbert George Wells rozważa jedną z możliwych hipotez. Dodam, że powieść jest starannie wydana i opatrzona licznymi ilustracjami. Polecam:) https://magiawkazdymdniu.blogspot.com

W tym roku mija 120 lat od pierwszego wydania Wojny światów Herberta Wellsa. Z tej okazji wydawnictwo Vesper przygotowało specjalne wydanie tej powieści - w twardej oprawie, z niezwykłymi ilustracjami oraz w nowym przekładzie. Niedaleko Woking, w południowej Anglii, pod koniec XIX wieku, uderza dziwny meteor, który okazuje się być statkiem obcej cywilizacji, pochodzącej z Marsa. Przybysze od samego początku nie mają pokojowych zamiarów i bez trudu radzą sobie z każdym przejawem oporu ze strony ludzi... Używają w tym celu strumienia gorąca, a później także czarnego dymu. Zaczyna się panika i wszyscy uciekają z dala od okrutnych, marsjańskich maszyn. Całą historię relacjonuje nam nieznany z imienia pisarz i filozof, będący naocznym świadkiem wydarzeń. Pomimo że czytałem tę książkę już kilka razy, to za każdym razem zwracam uwagę w niej na coś innego. Przede wszystkim jest to historia ataku Marsjan na Ziemię i opis ludzkich zachowań wobec tego wydarzenia. Początkowo nikt nie traktuje poważnie zagrożenia ze strony kolejnych spadających na Ziemię cylindrów. Dopiero z czasem zaczyna docierać do ludzi powaga i groza sytuacji. Czytając, musimy pamiętać, że pod koniec XIX wieku przesył informacji nie był tak szybki jak jest to obecnie i upłynęło kilka dni zanim cała Anglia zdała sobie sprawę z zagrożenia. Wells bardzo wnikliwie opisuje emocje i zachowania ludzi, przez co można wręcz poczuć jakby autor był rzeczywiście naocznym świadkiem tych wydarzeń. Zapewne każdy zna historię słuchowiska z 1938 roku, które było tak realistyczne, że wśród wielu Amerykanów wywołało prawdziwą panikę. Ten fakt może najdobitniej świadczyć, jak autor umiejętnie operuje opisami i emocjami, żeby zbudować realistyczną grozę. Dzisiaj książka nie wzbudza już takich emocji, ponieważ co chwila motyw ataku obcej cywilizację przewija się w popkulturze, co nie znaczy, że nie jest to interesująca lektura. Czytając książkę warto zwrócić uwagi na niezwykłe wynalazki, jakimi posługują się Marsjanie. Przede wszystkim jest to strumień gorąca, którego nie sposób nie skojarzyć z dzisiejszym laserem, choć ten w powieści jest bardziej groźny niż współczesny. Kolejnym wynalazkiem jest czarny dym, przy którym od razu pojawia się skojarzenie z trującymi gazami bojowymi, które kilkadziesiąt lat po premierze książki będą powszechnie stosowane podczas I Wojny Światowej. Wells z pewnością wyprzedził swoje czasy i opisał wynalazki, na które nie trzeba było wcale tak długo czekać. Jak wspomniałem na samym początku, książka została wydana w twardej oprawie. W środku znajdziemy ilustracje Alvima Correa, które wspaniale uzupełniają i urozmaicają lekturę tej powieści. Marsjanie są na nich upiorni, ale i karykaturalni, a obca technologia często wydaje się niezdarna i nieskomplikowana, co ogólnie przyczynia się do przerażającego absurdu, jaki emanuje z tych ilustracji. Przekład został uwspółcześniony i dokonał tego Lesław Haliński. Duże uznanie dla tego pana, ponieważ książkę czyta się bardzo lekko i przyjemnie, a jednocześnie czujemy, że jest to powieść z XIX wieku i to bynajmniej nie po opisie, czy treści. Tłumacz dokonał świetnej roboty i zachował lekko archaiczny styl powieści, a jednocześnie pozbył się pewnej toporności i sztywności języka, cechującego powieści sprzed ponad 100 lat. Również cena tego wydania jest bardzo przystępna - książka kosztuje tylko 23,90 zł. Oczywiście, można powiedzieć, że przecież to klasyk i mały jest koszt wydania takiej powieści. Jednak ile wydawnictw rzeczywiście wydaje klasykę w przystępnych cenach? Wojna światów w wersji ilustrowanej to przepiękne wznowienie tej klasycznej opowieści, w nowym, uwspółcześnionym przekładzie. Pomimo upływu lat, powieść Wellsa wciąż zachwyca i stanowi interesującą lekturę. Polecam! Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Wydawnictwu Vesper! hrosskar.blogspot.com

Dziś poznamy nieco bliżej klasykę gatunku science-fiction, jak również klasykę literatury światowej (nie tylko moim zdaniem). „Wojna Światów”. Oglądaliście film z Tomem Cruisem z 2005 roku? Nic straconego (każdy go widział), poza kilkoma szczegółami, które są konieczne by była to adaptacja, to dwa zupełnie różne światy. Film pełen zwrotów akcji, efektów specjalnych, posiada całą tę otoczkę kina hollywodzkiego, zupełnie różni się od książki która jest stonowana, pełna błyskotliwych obserwacji i przemyśleń. Różnie jest interpretowana, między innymi jako symbol kolonializmu czy komentarz do teorii ewolucji. Dalej pozostajemy, można powiedzieć „jedną noga”, w moich rozterkach o lekkiej niechęci do naszego gatunku (nawołując delikatnie do mojej poprzedniej recenzji).  „Marsjanie? Głupota. Przecież to my jesteśmy gatunkiem doskonałym, ostatnim etapem ewolucji, mistrzem i mentorem”, nic bardziej mylnego. To właśnie przeświadczenie zamknęło nam oczy i osłabiło naszą czujność, przez to ONI zyskali nad nami przewagę już na samym starcie, zaskoczyli nas, zdetronizowali z tronu. Niespodziewany atak wstrząsnął ludźmi, uśmiercone zostały miliony istnień. Nie było jeńców, kobiety, dzieci, bogaci i biedni, nic nie miało znaczenia gdy stanęliśmy twarzą twarz ze śmiercią. Przerażającą i szybką.  Myślicie, że to oni są winni śmierci niewinnych? Możliwe że tak. Opisy ludzi ginących pod kołami, kopytami i nogami uciekinierów mówi natomiast, że i my nie byliśmy do końca sprzymierzeńcem wartym zaufania. Zdegradowani zostaliśmy do poziomu zwierząt. Nasze instynkty, przed którymi się tak broniliśmy wzięły górę. Cóż się dziwić w zaistniałych okolicznościach: głodu, śmierci i przerażenia. Jak okiem sięgnąć spalone pola, lasy, ludzkie szczątki, nie budzą już współczucia. Apokaliptyczny krajobraz rozpościera się po całej Anglii a może i dalej... 30 października 1938 roku zostało wyemitowane słuchowisko radiowe nadawane przed stacje CBS które niektórymi wstrząsnęło. Opierało się ono na przeczytaniu fragmentu „Wojny światów” H.G. Wellsa z 1898 roku w programie „na żywo”. W co ciężko uwierzyć niektórzy o tym nie wiedzieli i wzięli na poważnie najazd Marsjan na Ziemię. Radiowa wersja adaptacji powieści Wellsa jest uważana za najsłynniejszą audycję radiową w dziejach świata. Jest to zapewne również jedno z ciekawszych zagadnień kultury mediów.  Wracając do książki, która jest uwspółcześnioną wersją, mogła czytelnika odtrącić (bo kto może być godny zmieniać oryginał). Wolę czytać słowa autora, zwłaszcza jeśli chodzi o takie arcydzieła literatury światowej. Pozytywnie się zaskoczyłem, język nie jest prosty i lekki. Czyta się natomiast szybko, opisy wydarzeń i sytuacji nie nużą (jak to często bywa), wręcz ciekawią, fascynują, chciałoby się czytać dalej i dalej. Całości dopełniają mroczne ilustracje Alvima Corrêa z przełomu XVIII i XIX wieku w stylu noir. To co porywa mnie w tej książce to zatarcie granicy między dobrem a złem, co uświadamia nam, że coś co dla nas jest złe, przestaje takie być gdy spojrzymy na to z innej perspektywy. Może i tak jest też z człowiekiem? Może nie jesteśmy aż tacy źli?

"Za cenę miliardów istnień człowiek kupił sobie prawo do władania Ziemią - i do niego ono należy, i żaden napastnik odebrać go nie może... żadna ludzka ofiara nie idzie na marne." Bardzo lubię sięgać po książki pokryte drogocenną patyną, przeżywać podwójną radość czytelniczą, jedną wiążącą się ze śledzeniem wciągającej fabuły, a drugą wynikającą ze spojrzenia w przeszłość literatury. Powieść napisana w tysiąc osiemset dziewięćdziesiątym ósmym roku wciąż potrafi dostarczyć przyjemności zaczytania, dreszczyku emocji i refleksyjnych nut. To przykład książki uzmysławiającej, że obawy dotyczące ewentualnego zagrożenia z przestrzeni kosmicznej są wpisane w ludzką świadomość prawdopodobieństwa istnienia pozaziemskich cywilizacji, ich ewentualnych wizyt na naszej planecie, odrzucenia absurdalności zjawiska i szans przygotowania gatunku ludzkiego na spotkanie z istotami pozaziemskimi. Kiedyś Mars był źródłem napięcia i poczucia zagrożenia, teraz zaglądamy znacznie dalej we wszechświat. Czytając powieść postrzegamy ją też przez pryzmat napisanych współcześnie podróży czytelniczych, wywołujących mocne wrażenia, dostarczających satysfakcjonującego intelektualnego relaksu, a które za sto dwadzieścia lat będę mniej intensywnie odbierane, choć wciąż intrygująco i zajmująco. "Wojna światów" doskonale się broni, nadal chce się przemierzać jej strony, wsłuchiwać w opowieść głównego bohatera, wnikać w wizje przyszłości, zadawać fundamentalne pytania, życzliwie uśmiechać do dorobku nauki i wyobraźni. I jak tu nie kochać klasyki? Relacje z inwazji widziane oczami uznanego pisarza zajmującego się tematyką filozoficzną. Marsjanie dokonują precyzyjnego ataku na Ziemię, wykorzystując element zaskoczenia, wykazując się wyższą wiedzą matematyczną natychmiast stają się zagrożeniem dla człowieka. Przywożą nieszczęście, kataklizm, zniszczenie, wojnę i unicestwienie, błyskawicznie i bezgłośnie uśmiercają ludzi, zmuszonych walczyć o przetrwanie. Nadszedł ciąg dziwnych i straszliwych dni, Londyn i okolice stoją w płomieniach, pogrążają się w chaosie, dochodzi do masowych migracji, człowiek staje na krawędzi zezwierzęcenia, zaś dostępne środki obrony wobec potęgi najeźdźców okazują się niewystarczające, zawodne i nieskuteczne. Warto podkreślić jeszcze dużą estetykę publikacji i klimatyczną oprawę graficzną. bookendorfina.pl

O klasie "Wojny Światów" H.G. Wellsa niech świadczy choćby fakt, że pomimo swoich 122. lat wciąż czyta się ją z dużym zainteresowaniem i choć samo przedstawienie przybyszy z kosmosu w takiej formie, w jakiej występują oni w książce, trąci nieco myszką, całość jest obrazem kompletnym i ponadczasowym. To dzieło, które niezmiennie inspiruje, tak twórców filmowych, jak i malarzy czy pisarzy. Odnalazłam tu pewien element, który wykorzystał Grzędowicz, pisząc "Pana Lodowego Ogrodu". Współczesna literatura bez klasyki byłaby o wiele uboższa, dlatego właśnie warto sięgać po "starocie", które VESPER wydaje wręcz fenomenalnie. "Wojnę Światów" zobrazował brazylijski ilustrator, Henrique Alvim Corréa. Specjalizował się w szkicach do książek o tematyce wojskowej oraz science fiction, ale miał również talent do rysunków erotycznych, czego próbkę, jako smaczek, przemycił do opowieści Wellsa. Corréa lubił kontrasty, dzięki umiejętnemu operowaniu światłocieniem potrafił skupić uwagę widza na wybranych elementach. Jego prace nie różnią się od sztuki surrealistycznej, powstałej kilkanaście lat później. Dlaczego "Wojna Światów" jest ponadczasowa? Inwazja silniejszego na słabsze jednostki to szablon, który rzeczywistość powiela nieskończoną ilość razy, zmienia się tylko skala i forma nacisku. Są miejsca, gdzie reżim odebrał ludziom wolność a oni i tak nic z tym nie robią, żyjąc w kokonie odartym z jakichkolwiek idei. "Gdy sytuacja zmusza do działania, to ludzie słabi i ci, co osłabli od nadmiernych rozmyślań, zawsze stwarzają wyniosłą religię bierności i nie opierają prześladowcom, poddając się tylko Bożej woli". Pozycja obowiązkowa, która skłania do przemyśleń. Serdecznie Polecam. IG @angelkubrick

H. G. Weels przewspaniale prowadzi język fabularny - nieświadomie prowokuje do powstania hunterowskiego stylu gonzo charakteryzującego się swoim quasi reporterskim charakterem. Główny bohater relacjonuje wspomnienia i naoczne obserwacje z momentu marsjańskiej inwazji kosmicznej na ziemian. Finezyjnie opisuje sylwetki przybyszów pozaziemskich, wygląd i działanie śmiertelnie niebezpiecznej broni masowej zagłady, nowoczesne technologie oraz urządzenia z zakresu robotyki i cybernetyki, jakimi posługują się najeźdźcy. Niech nie zwiedzie Was piękne wydanie, które popełniło Wydawnictwo Vesper wraz z rozkosznymi ilustracjami, które mają za zadanie dopełnić nam treść. "Wojna światów" to gorzka wizja zagłady świata widziana oczami brytyjskiego pioniera gatunku science fiction.

Wybitne dzieło wydane w świetnym stylu. H.G. Wells to prekursor fantastyki.