Andrzej Sapkowski

Mistrz polskiej literatury fantasy, który może mierzyć się z najlepszymi pisarzami w tej dziedzinie, to bez wątpienia Andrzej Sapkowski. Urodził się 21 czerwca 1948 roku. Autor kultowego „Wiedźmina” pochodzi z Łodzi. Jak wyglądała jego droga do spełnienia marzeń o literackiej karierze?

Dzieciństwo i młodość pisarza

Od najmłodszych lat Andrzej Sapkowski zamieszkiwał w Łodzi, gdzie ukończył XXI Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa. Następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Łódzkim, na kierunku handel zagraniczny. Z wykształcenia jest ekonomistą i w latach 1972−1994 pracował w handlu zagranicznym.

Jego prawdziwym powołaniem była jednak twórczość literacka. Znakomita wyobraźnia autora sprawiła, że Sapkowski zaczął rozwijać się właśnie w tym kierunku.

Najpierw tłumaczenia, później literatura

Zanim Andrzej Sapkowski zaczął pisać książki, pracował jako tłumacz i związany był z czasopismem „Fantastyka”. Rok 1985 należy uznać za przełomowy w jego życiu. To właśnie wtedy wziął udział w konkursie, który ogłoszono w czasopiśmie, z którym współpracował. Sapkowski napisał opowiadanie pod tytułem „Wiedźmin”, które zostało docenione przez kapitułę konkursową. Początkujący pisarz zajął trzecie miejsce, co pozwoliło mu uwierzyć w swoje siły i rozwijać karierę literacką.

Konkursowe dzieło zapoczątkowało cykl opowieści o Geralcie z Rivii. Kolejne opowiadania o losach Wiedźmina pojawiały się w czasopiśmie „Fantastyka”, a później w „Nowej Fantastyce”. Powieści stworzone na podstawie opowiadań wydało wydawnictwo superNOWA. Jednak na „Wiedźminie” dorobek literacki Andrzeja Sapkowskiego bynajmniej się nie kończy. Twórca bez wątpienia upodobał sobie literaturę fantastyczną, z gatunku fantasy, nie zaś science fiction.

Popularne dzieła i serie Andrzeja Sapkowskiego

Najbardziej znanym cyklem literackim Andrzeja Sapkowskiego jest „Wiedźmin”. Po pierwszym opowiadaniu „Wiedźmin” z 1986 roku powstały kolejne dwa teksty − „Ostatnie życzenie” oraz „Miecz przeznaczenia” − wprowadzające do sagi wiedźmińskiej, która obejmuje pięć tomów: „Krew elfów”, „Czas pogardy”, „Chrzest ognia”, „Wieża Jaskółki” oraz „Pani Jeziora”. W 2013 roku autor wydał również książkę poświęconą Geraltowi z Rivii pod tytułem „Sezon burz”, zaś w 2017 roku zbiór 11 opowiadań dla fanów serii o wiedźminie pod tytułem „Andrzej Sapkowski przedstawia. Wiedźmin. Szpony i kły”.

Po zakończeniu tej sagi o wiedźminie Andrzej Sapkowski rozpoczął nowy cykl – trylogię husycką, z Reinmarem z Bielawy w roli głównej. To kolejna powieść z gatunku fantasy, w którym zdecydowanie najlepiej czuje się pisarz, jednak w jego książkach wiele jest nawiązań do wydarzeń historycznych, polskich tradycji czy bieżących wydarzeń na świecie. Cykl historyczno-fantastyczny określany jako trylogia husycka obejmuje trzy tomy: „Narrenturm”, „Boży bojownicy” oraz „Lux perpetua”.

Nieco inna niż poprzednie książki okazała się wydana w 2009 roku pozycja „Żmija”, której akcja toczy się w Afganistanie podczas radzieckiej interwencji, co było dużym zaskoczeniem dla fanów pióra Andrzeja Sapkowskiego. Nie zrezygnował on jednak z obdarzenia swojego bohatera, chorążego Armii Radzieckiej Pawła Lewarta, zdolnościami paranormalnymi.

Motywy fantastyczne w powieściach i opowiadaniach Andrzeja Sapkowskiego przeplatają się z rzeczywistymi wydarzeniami. Sapkowski napisał ponadto esej z mikropowieścią pod tytułem „Świat króla Artura. Maladie” oraz leksykon literatury fantasy „Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini”.

Ciekawostką może być też wywiad-rzeka, jaki z pisarzem w 2005 roku przeprowadził Stanisław Bereś. Został on wydany pod tytułem „Historia i fantastyka”.

Warto dodać, że książki Andrzeja Sapkowskiego zostały przetłumaczone na blisko 20 różnych języków, w tym na angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, rosyjski, a nawet litewski, węgierski, serbski czy chiński. 

Nagrody dla Sapkowskiego

Andrzej Sapkowski wielokrotnie był doceniany za swoją twórczość. Otrzymał nagrody, takie jak:

• Nagroda im. Janusza A. Zajdla – zdobył ją pięciokrotnie za opowiadania: „Mniejsze zło”, „Miecz przeznaczenia”, „W leju po bombie” oraz za powieści: „Krew elfów” i „Narrenturm”,
• David Gemmell Awards for Fantasy – nagroda za „Blood of Elves”, czyli anglojęzyczne wydanie pierwszego tomu sagi o wiedźminie „Krew elfów”.

W 2003 roku był również nominowany do Nagrody Literackiej Nike za „Narrenturm”.

Filmowe adaptacje książek Andrzeja Sapkowskiego

Książki artysty zostały sfilmowane. Powstał pełnometrażowy film i serial telewizyjny „Wiedźmin”. W 2001 roku w filmie „Wiedźmin”, wyreżyserowanym przez Marka Brodzkiego, tytułową rolę zagrał Michał Żebrowski. Scenariusz na podstawie książki Sapkowskiego stworzył Michał Szczerbiec. Film nie spotkał się z dobrym przyjęciem wśród publiczności i krytyków. W 2002 roku premierę miał 13‑odcinkowy serial telewizyjny „Wiedźmin”, w którym ponownie w roli Geralta z Rivii wystąpił Michał Żebrowski.

W 2018 roku Andrzej Sapkowski, jako konsultant kreatywny, rozpoczął pracę z twórcami serialu „The Witcher”. Scenariusz do serialu Netflixa, na podstawie książek Sapkowskiego, napisała Lauren Schmidt Hissrich, a producentem wykonawczym został Tomasz Bagiński. W roli Geralta można zobaczyć Henry’ego Cavilla.