Jakub Żulczyk

Jakub Żulczyk urodził się 12 sierpnia 1983 roku w Szczytnie. Jest uznawany za jednego z najciekawszych pisarzy młodego pokolenia. Jest niezależnym publicystą, felietonistą, pisarzem, a także dziennikarzem i eseistą, który współpracuje z wieloma redakcjami. Pisał między innymi dla magazynów "Machina", "Exklusiv", "Lampa", czy "Fa-Art"; dla "Tygodnika Powszechnego", "Dziennika", czy też tygodnika "Wprost" (kolumna "Tydzień Kultury Polskiej'). Cenią go fani horrorów, thrillerów oraz alternatywnej muzyki. Jest literaturoznawcą, absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prywatnie określa sam siebie jako "wzorowego odbiorcę kultury masowej i konsumenta śmieci".

Przypisanie książek Jakuba Żulczyka konkretnemu gatunkowi jest wyzwaniem. Miesza on ze sobą różne konwencje, budując atmosferę napięcia, a nierzadko – grozy. Autor korzysta ze strategii kryminalnych, romansowych, bawi się schematami popkulturowymi, kreuje surrealistyczne światy na styku rzeczywistości i wirtualności. „Myśli filmem”, a jego bohaterowie są otoczeni nowymi technologiami. Być może między innymi dlatego proza tego autora zyskała taką popularność – daje ona aktualną literacką odpowiedź na zmediatyzowaną rzeczywistość. I prawdopodobnie dlatego pisarza tak pokochał wielki ekran. Jego telewizyjnymi sukcesami są seriale „Belfer” oraz „Ślepnąc od świateł”.

Proza, którą pokochało młode pokolenie

Żulczyk po studiach dziennikarskich pracował w zawodzie. W 2006 r. zadebiutował powieścią „Zrób mi jakąś krzywdę, czyli wszystkie gry komputerowe są o miłości”. Starszy chłopak zakochuje się (a przynajmniej tak twierdzi) w nastolatce uzależnionej od gier komputerowych. Razem wyruszają w szaloną podróż po Polsce, podczas której spotykają różnych ekscentryków. Zamiast rozdziałów w książce mamy podział na levele. Dlaczego? Bo – zgodnie z diagnozą wyłaniającą się z książki – trudno nam już bezpośrednio dostarczać rzeczywistości. Granica między realnym a wirtualnym zaciera się. Zwłaszcza gdy konfrontujemy się z tym, co znamy tylko ze szklanych ekranów.

Dużym sukcesem wśród młodego pokolenia okazała się, mimo dosyć wymagającej formy i eksperymentalnych form narracji, książka „Radio Armageddon”. Grupa licealistów z prywatnego liceum postanawia założyć zespół. Wyrażanie buntu przez muzykę szybko się komercjalizuje, a wśród młodych buntowników wybuchają kolejne konflikty. Jedno z nich umiera. Co się wydarzyło? Kryminalna otoczka będzie się pojawiać także w późniejszych powieściach Żulczyka.

Obie książki, a zwłaszcza druga, w wielu kręgach uchodzą za kultowe.

Książki Jakuba Żulczyka dla dzieci i młodzieży

Żulczyk stworzył też młodzieżową serię fantastyczno-przygodową o nastolatku Tytusie i jego przyjaciółce Ani. Razem odkrywają mroczną krainę zła. Seria składa się z dwóch części: „Zmorojewa” oraz „Świątyni”. Niektórzy rodzice mogliby powiedzieć, że książki są zbyt mroczne dla młodszych nastolatków. Żulczyk korzysta z horrorowych konwencji, ale współcześnie to jeden z ulubionych gatunków młodzieży. W obu częściach z mroku przeziera też wiele światła, w tym wartości takie jak przywiązanie, przyjaźń, lojalność.

Rodziców młodszych dzieci może zaś zainteresować ilustrowana książeczka „Zdarzenie nad strumykiem”, opowiadająca o przygodzie pewnego sympatycznego Misia.

Dla dorosłych, choć nie tylko

W dojrzalszym etapie literackiej kariery Żulczyk postawił na książki adresowane do starszych czytelników. Wielu z nich było jednak wcześniej fanami „Radia Armageddonu” – pisarz być może więc „wydoroślał” razem z nimi (dojrzałość i niedojrzałość to jedne z ważnych tematów powracających w kolejnych fabułach tego autora).

„Wzgórze psów” to analiza małomiasteczkowej społeczności, wśród której doszło do zbrodni. Na jaw wychodzą kolejne sekrety. Żulczyk bawi się kryminalnymi schematami, wplatając w książkę pogłębioną analizę psychologiczną głównych postaci oraz ich wzajemnych relacji.

Inna książka Jakuba Żulczyka o mocno publicystycznym wydźwięku to „Czarne słońce”. Jej główny bohater jest skrajnym konserwatystą i ma on stanowić skrajne wcielenie wszystkich negatywnych cech obozu politycznego, z którym nie zgadza się lewicowy pisarz (w ostatnim czasie mocniej skonfliktowany z głową państwa).

Ogromną popularnością i czytelniczym uznaniem cieszy się za to „Ślepnąc od świateł”. Losy dealera narkotykowego Kuby zainteresowały nie tylko fanów książek Żulczyka, lecz także – serialomaniaków. Na podstawie powieści ujawniającej mroczne życie Warszawy i jej czarnego półświatka powstał nagrodzony Złotym Orłem serial. W roli głównej zadebiutował polski raper i wokalista zespołu Dixon37 – Kamil Nożyński.

Mniej znany, chociaż trzymający w napięciu do ostatniej chwili, jest kryminał „Instytut”. Grupa ludzi zostaje zamknięta w mieszkaniu i nie może się wydostać. Kryminalno-sensacyjna otoczka okazuje się metaforą samotności, stąd momentami jej nieprawdopodobność. Ale to nie o prawdopodobność w tej prozie chodzi.

Bohaterowie i antybohaterowie

Co jeszcze warto wiedzieć o książkach Jakuba Żulczyka? Bohaterowie przeklinają, są leniwi, korzystają z używek, oglądają pornografię. Często są społecznie niedostosowani oraz bezradni – otaczająca ich rzeczywistości zdaje się ich przerażać. Z prozy tego poczytnego współczesnego polskiego pisarza nie bije optymizm, nawet wtedy gdy akcja rozwiązuje się pomyślnie. Ale być może właśnie to jest przyczyną tego, że czytelnicy sięgają po tę prozę. Dostrzegają w niej surrealistyczną prawdę o współczesności.

W maju 2021 Jakub Żulczyk wydaje nową książkę określaną jako anty-kryminał. Bohaterem „Informacji zwrotnej” jest alkoholik, który poszukuje swojego zaginionego syna. Podczas ostatniego spotkania z potomkiem bohater odpłynął. Mimo prób nie może sobie przypomnieć, co się wydarzyło. Co oznacza krew, którą na sobie znalazł?