Rękopis znaleziony w Saragossie

Postać Zbigniewa Cybulskiego – legendy polskiego kina – przybliża dziennikarz prasowy i telewizyjny Tadeusz Sobolewski. W szkicu poświęconym jednej z największych gwiazd naszej kinematografii ten znany krytyk filmowy wspomina niezwykłą indywidualność tragicznie zmarłego artysty i omawia dzieła, które złożyły się na jego filmografię. Cybulski wykraczał talentem poza ramy sztuki filmowej kraju znajdującego się w bloku komunistycznym. Po roli w „Popiele i diamencie” Andrzeja Wajdy został idolem Polaków. Naśladowano jego sposób bycia i ubierania – popularne stały się wówczas duże przydymione okulary w rogowej oprawie i brezentowe kurtki. Stosowana przez Cybulskiego metoda aktorska pozwalała na pokazanie niejednoznaczności przedstawianych w filmach bohaterów. Ich portret psychologiczny był pełen kontrastów. Pracujący z aktorem reżyserowie zgodnie twierdzą, że przenosił na każdą postać cechy własnej, pełnej niepokoju osobowości. Bandzior z przedmieścia w „Pokoleniu”, akowiec z „Popiołu i diamentu” czy narkoman ze sztuki „Kapelusz pełen deszczu” – każdy z tych tragicznych bohaterów zmagał się z okrutną rzeczywistością. Artysta nie zagrał już roli tego formatu co w dziele Wajdy, stworzył jednak wiele wspaniałych kreacji, m.in. w filmach „Salto” i „Jak być kochaną”. Filmografia „polskiego Jamesa Deana” podana jest w drugiej części albumu. Ilustrują ją liczne zdjęcia z planu opatrzone krótkimi komentarzami. Szkic o Zbigniewie Cybulskim dopełnia płyta DVD z filmem Wojciecha Jerzego Hasa „Rękopis znaleziony w Saragossie” w odświeżonej cyfrowo wersji. Komiczna kreacja Alfonsa van Wordena pozwoliła Cybulskiemu przełamać stereotyp aktora jednej roli utrwalany przez ówczesną krytykę. Zagrał on w opowieści wyjątkowej na tle światowej kinematografii, zwodzącej widza bogactwem historii i wielością wątków, która wzbudziła podziw i zachwyt Luisa Bunuela i Martina Scorsese.